تاریخچه چراغ‌های​ راهنمایی و رانندگی

چراغ ​های راهنمایی در سال ۱۸۶۸ پیش از اختراع اتومبیل و در زمانی که ترافیک شامل چهارپایان، واگن​ها، کالسکه​ها و عابران پیاده می​شد، طراحی و در لندن نصب شد.

این چراغ از دو فانوس گازی قرمز به معنای توقف و سبز به معنای احتیاط و توسط  مهندس راه​آهنی به نام “J P Knight ” ساخته شده بود.

البته یک سال بعد در ژانویه ۱۹۶۹ این چراغ راهنمایی گازی منفجر شد و مأمور پلیسی را که مشغول روشن کردن آن بود، به شدت مجروح کرد.

اما اولین چراغ راهنمایی نسل جدید که به چراغ​های راهنمایی امروزی شبیه​تر است، بعد از اختراع اتومبیل و در شهر دیتوریت و به همت یک مأمور پلیس راهنمایی و رانندگی ساخته شد.

او این چراغ را با الهام از چراغ کنترل خط ریل راه آهن که از گذشته به چراغ​های برقی خودکار مجهز شده بودند، طراحی کرد، این چراغ با سه فانوس، قرمز، نارنجی و سبز از چراغهای کنترل خطوط ریلی ساخته شد و در یک تقاطع در دیترویت نصب شد.

با آزمایش موفقیت آمیز این چراغ، ظرف کمتر از یکسال ۱۵ تقاطع در این شهر به چراغ راهنمایی مجهز شدند. از آن تاریخ به بعد پیشرفت​های بسیاری در حوزه طراحی و ساخت و مدیریت چراغهای راهنمایی به دست آمده است و امروزه چراغ راهنمایی به عنوان ابزار اصلی کنترل و مدیریت تقاطعات مطرح هستند.

در ایران هم اولین چراغ​های راهنمایی و رانندگی در سال​های دهه ۳۰ در تقاطع​های سپه (امام خمینی ره) ولی عصر، پل امیر بهادر، باغ ملی، دروازه شمیران، گمرک و امیریه نصب شد ولی قبل از نصب این چراغ​ها، چراغ​های راهنمایی به صورت کوله پشتی بودند که دارای دو چراغ قرمز، سبز و کلیدی در جهت خاموش و روشن کردن آنها بود، کوله پشتی در پشت مامور قرار می​گرفت و کلید آن روی سینه سمت چپ قرار داشت.

بالاخره در سال​های ۳۹ و ۴۰ تقاطع های شهر تهران به مرور به نسل جدید چراغ​های راهنمایی مجهز شدند.

نسل اول چراغهای راهنمایی و رانندگی که در شهر تهران نصب و راه اندازی شدند مجهز به فانوس​های لامپی کوچک بودند که از دید کافی به خصوص در ساعات میانی روز و در نور شدید آفتاب برخوردار نبود ضمن آنکه به دلیل عدم طراحی مناسب سیستم برق رسانی و استفاده از روش کابل​کشی هوایی برای تأمین انرژی، درصد بروز اختلال در سیستم برق آنها بسیار بالا بوده و خاموشی مکرر چراغهای راهنمایی در تقاطعات اجتناب ناپذیر بود.

کنترل این نسل از چراغهای راهنمایی به صورت غیر خودکار و توسط مأموران پلیس راهنمایی و رانندگی صورت می پذیرفت و تنها معیار تصمیم گیری آنها برای تغییر وضعیت چراغ ، مشاهداتشان از وضع ترافیک در تقاطع مربوطه بود. میزان زمان سبز و قرمز نیز بسته به نظر همین مأموران پلیس تعیین می شد.

تحول دیگر در طول این دوران، راه اندازی چراغ​های راهنمایی و رانندگی زمان ثابت بود که در آنها مدت زمان فاز سبز و قرمز برای هریک از مسیرهای منتهی به تقاطع از قبل تعیین می​شد و این زمانبندی فارغ از تغییرات حجم ترافیک در ساعات مختلف شبانه روز به صورت یکسان اعمال می​شد.

در سال ۱۳۷۱ با توجه به لزوم گسترش، بهینه​سازی و ایجاد تحول در امر تجهیز تقاطع​ها به چراغ​های راهنمایی مبتنی بر نگرش فنی و مهندسی و مطابق با استانداردهای روز دنیا و بهره​گیری از تکنولوژی​های نوین و سازماندهی نظام مند حوزه نصب و راه​اندازی و حوزه بهره برداری از چراغ​های راهنمایی، مسئولیت طراحی، نصب و راه اندازی چراغ​های راهنمایی و رانندگی سطح شهر تهران به عهده شهرداری تهران گذاشته شد.

منبع: همشهری