حل مشکل ترافیک

غول ترافیک  هر روز علی رغم انجام اقدامات گسترده و ساخت بزرگراه ها و معابر گوناگون و ساخت پل روگذر و زیرگذر . . . هر روز بزرگتر از روز قبل می شود و در شهرهای بزرگ کشور ما هر سال وضع ترافیک بدتر از گذشته شده است.

شاید باور کردن آن مشکل باشد, اما این حقیقت دارد که “این غول ترافیک” براحتی می تواند شکست بخورد. حل مشکل ترافیک بسیار راحت تر از آن چیزی است که فکر می کنیم. با انجام دو اقدام ضربتی و کوتاه مدت و کم هزینه: گسترش جهشی خطوط ویژه اتوبوس و اجرای خطوط HOV , در ظرف کمتر از ۶ ماه مشکل ترافیک بسیاری از شهرهای ما حل می شود.

برای انجام این دو کار, نه پول زیادی لازم داریم و نه زمان طولانی
در مورد فایده ایجاد خطوط ویژه و اثرات معجزه آسای آن قبلا زیاد صحبت شده و مقدار زیادی هم این موضوع, بدیهی است و اما HOV چه اثری می تواند داشته باشد.

HOV یعنی اختصاص یکی از باندها به حرکت خودروهای با سرنشین بالاتر. تصور کنید ما در برخی معابر HOV-3 را پیاده سازی کنیم. یعنی خودروی با حداقل سه سرنشین بتواند از آن خط عبور کند, چه اتفاقی می افتد؟

۱)در حالیکه خودروهای تک و دو سرنشین در ترافیک شدیدتری نسبت به سابق می مانند (زیرا یک باند عبوری کم شده), خودروهای با حداقل ۳ سرنشین با سرعت بالاتر و کاملا بدون معطلی در ترافیک از باند HOV عبور می کنند و به مقصد می رسند.

۲) این ترافیک بالاتر خودروهای با تعداد سرنشین کمتر, باعث می شود تا خودروهای تک سرنشین تمایل بیشتری به استفاده از حمل و نقل عمومی پیدا کنند و یا به اقدامات زیر روی آورند.

۳) تمایل پیدا می کند به همپیمائی (car pooling) با دوستان و آشنایان و همکاران. افراد هم مسیر به سرعت همدیگر را پیدا می کنند و فایده عبور از خط پر سرعت HOV, آنها را به این سمت سوق می دهد و در نتیجه تعدادی از خودروها حذف می شوند و افراد آنها با یکدیگر به محل کار می روند. اگر هم فرد آشنای هم مسیری نداشته باشد, اقدام بعدی را انجام می دهند.

۴) تمایل پیدا می کنند به سوار کردن مسافرینی که منتظر تاکسی هستند و با آنها در تمام یا بخشی از مسیر هم سفر هستند. برای عبور از مسیر HOV ارزش دارد این اقدام خیرخواهانه هم انجام شود, هم مشکل سواره حل می شود و هم مشکل فرد منتظر تاکسی.

۵) بسیاری اوقات ، اقدام بند ۴ منجر به یافتن دوستان ثابت هم مسیر می گردد و افراد نسبت به هم شناخت پیدا می کنند و آن مشکل امنیتی که معمولا سریعا ذهن ما ایرانی ها را به خود مشغول می کند, مرتفع می گردد.

۶) تاکسی هایی که به دنبال مسافر دربستی هستند, تمایل به سوارکردن تعداد مسافر بیشتر بجای مسافر تک نفره  پیدا می کنند تا بتوانند از این مسیر استفاده کنند. پس مشکل مسافرین تاکسی ها هم تا حدی حل می شود و درآمد تاکسی نیز کاهش پیدا نمی کند, زیرا با استفاده از مسیر HOV, به سرعت حرکت کرده و تعداد بیشتری مسافر را در طول روز جابجا می کند.

۷) مسافرین تک نفره ای که عادت کرده اند تا به تاکسی ها پیشنهاد “سفر دربستی” بدهند, کمتر به این کار مبادرت خواهند کرد. زیرا اگر تاکسی مسافر دیگری سوار کند, برای آنها هم بهتر است زیرا از خط HOV عبور می کند. تازه اگر هم پیشنهاد دهند ، این موضوع با اقبال تاکسی ها مواجه نخواهد شد.

۸) مسیر HOV یک باند خالی و خلوت برای خودروهای امدادی می باشد که از ضروریات اجتناب ناپذیر یک شهر پر جمعیت است.

۹) هر زمانی که لازم باشد با تبدیل HOV3 به HOV2 یا HOV4 می توانیم سیاست های ترافیکی را طبق نظر خودمان بدون صرف هزینه اضافی اعمال کنیم.

۱۰) به تدریج وب سایت های car pooling راه می افتد و افراد هم مسیر یکدیگر را پیدا می کنند و با توجه به اطلاعات موجود در زمینه آدرس, تلفن, محل کار و . . . .  می توان با قرار دادن اطلاعات در اختیار پلیس, امنیت آن را بیش از پیش تضمین کرد و از طرفی سرعت شکل گیری هم پیمائی به شدت افزایش پیدا می کند.

۱۱) . . .

حال این سوال مطرح می گردد که : اگر  اولویتدهی به خودروهای با سرنشین بالا این اندازه مفید است ، پس چرا تا بحال کاری در این زمینه در کشور ما انجام نشده است. پاسخ : اجرای HOV فقط با همکاری پلیس امکان پذیر است . این پروژه را اینجانب در سال ۱۳۸۴ با شهردار تهران مطرح کردم و به شدت مورد استقبال ایشان قرار گرفت. اما طی جلساتی که داشتیم ، پلیس اعلام کرد که بعلت کمبود نیرو نمی تواند این طرح را اجرا کند. نهایتا در هرم مدیریت ترافیک جزو راه حل ها ثبت شد.

پس ملاحظه می فرمائید که مشکل ترافیک خیلی سریع می تواند حل شود, اما مسلما بقیه راه کارهای حل مشکل ترافیک را هم باید دنبال کنیم (مانند مدیریت تقاضا, توسعه مترو, استفاده از سیستم های هوشمند حمل و نقل, خطوط برگشت پذیر و . . . . . .) تا بقیه ترافیک هم مهار شود.