تغییر زمان شروع و خاتمه کار و مدیریت تقاضا

Fixed time زمان شروع و خاتمه ثابت و یکسان

Fixed time زمان شروع و خاتمه ثابت و متفاوت

Flex time زمان شروع و خاتمه شناور

Compressed work week روزهای کاری متغیر (CWW )

Staggered work hours زمان های متناوب کاری

Flex time زمان کاری شناور :

انعطاف در ساعات شروع و خاتمه کار کارمندان از بین چند گزینه ارائه شده از طرف مدیریت و همچنین زمان نهار متغیر ، مثال:

به جای کار همه کارمندان از ۸:۰۰ الی ۴:۳۰

برخی کارمندان ۷:۳۰ الی ۴:۰۰

و برخی دیگر ۹:۰۰ الی ۵:۳۰

در نظر گرفتن ساعت هایی به نام ساعات مرکزی یا اصلی (core time )

اجباری بودن حضور در ساعات اصلی

برگزاری جلسات و وقایع مهم در ساعات اصلی

غیر انعطاف پذیر بودن ساعات مرکزی

نکته مهم در این روش این است که با وجود اینکه کارمندان ساعات شروع و خاتمه متفاوتی دارند اما همه آنها در آخر هفته باید ساعات کاری یک هفته را کامل پر کرده باشند .

مفاهیم و اصطلاحات مهم در روش flextime

ساعات کل کار اداره یا شرکت : کل ساعاتی که کارمندان در این ساعت ها میتوانند در شرکت و یا اداره باشند ، مثلاً : از ۶:۳۰ صبح الی ۶:۳۰ بعدازظهر

ساعات شروع برنامه flextime : کارمندان میتوانند از این بازه زمانی ساعت شروع کار خود را انتخاب کنند. مثلاً بازه زمانی ۶:۳۰ صبح الی ۹:۳۰ صبح

ساعات خاتمه برنامه flextime : کارمندان باید ساعت خاتمه کار خود را از این بازه زمانی انتخاب کنند مثلاً از ۳:۳۰ الی ۶:۳۰ بعدازظهر

ساعات هسته (core time ) : ساعاتی است که در آن همه کارمندان باید سر کار خود حضور داشته باشند ، مثلاً :از ۹:۳۰ تا ۱۱:۳۰ صبح و از ۱:۳۰ الی ۳:۳۰ بعد از ظهر

ساعت نهار : کارمندان میتوانند از ۱ساعت و نیم تا ۲ ساعت زمان نهار داشته باشند که از یک بازه زمانی انتخاب می شود مثلاً بازه زمانی : ۱۱:۳۰ الی ۱:۳۰

نکات برنامه flex time

اتخاذ یک برنامه و چارچوب مناسب جهت نداشتن سفر در ساعت های پیک برای کارمندان

بازه زمانی ایده آل : ۷ صبح تا ۶ بعد از ظهر

بر اساس آمار ، در شرکت هایی که از این برنامه استفاده میکنند ۷۰ درصد کارکنان ساعت شروع خود را زودتر از ۸ و ۳۰ درصد از کارمندان پس از ساعت ۸ انتخاب میکنند.

دادن امکان تغییر برنامه ۱ تا ۲ بار در سال به کارمندان

تنظیم یک برنامه flextime خاص برای افرادی که با یکدیگر هم پیمایی دارند

اولویت دهی به افرادی که از خودرو شخصی استفاده نمی کنند ( پارکینگ نمی خواهند)

مزایا :

کاهش ترافیک ساعت اوج ناشی از پخش شدن زمان

کاهش ترافیک ناشی از افزایش همپیمائی و عدم استفاده از خودرو

کاهش ازدحام جلوی آسانسورها برای ورود یا خروج

کاهش ازدحام پارکینگ ادارات برای ورود یا خروج

ایجاد تنوع در کارکنان

امکان برنامه ریزی بهتر کارکنان برای کار و زندگی خود

افزایش بهره وری ناشی از دو مورد سبز فوق

افزایش بهره وری ناشی از دو مورد آبی فوق

Compressed work week روزهای کاری متغیر (CWW ) :

تعداد روزها کمتر اما طولانی تر معمولاً ۳ روش وجود دارد:

۴ روز کاری ۱۰ ساعته

۳ روز کاری ۱۲ ساعته

روزهای کاری ۹ ساعته (یک هفته در میان)

مثال

۴ روز کاری ۱۰ ساعته هر هفته

روزهای کاری ۹ ساعته با یک روز تعطیلی بیشتر هر یک هفته در میان

۴ روز کاری ۱۰ ساعته (برنامه ۴/۴۰ ) :

در این مدل به جای ۵ روز کاری ۸ ساعته، ۴ روز کاری ۱۰ ساعته وجود دارد. روز تعطیلی کارمندان میتواند انعطاف پذیر باشد

به عنوان مثال کارمندی که از این روش استفاده میکند میتواند هرکدام از گزینه های زیر را انتخاب کند:

۷ صبح الی ۵:۳۰ بعد از ظهر ، زمان نهار : ۱ ساعت و نیم

۷:۳۰ صبح الی ۶ بعد از ظهر ، زمان نهار : ۱ ساعت و نیم

۷ صبح الی ۶ بعد ازظهر ، زمان نهار : ۱ ساعت

۷:۳۰ صبح الی ۶:۳۰ بعد از ظهر ، زمان نهار : ۱ ساعت

۳ روز کاری ۱۲ ساعته (برنامه ۳/۱۲ ) :

در این مدل کارمندان ۳ روز ۱۲ ساعته را در هفته کار میکنند و ۲ روز به تعطیلات هفتگی آنان اضافه خواهد شد. تعیین روزهای کاری و روزهای تعطیل کاملاً انعطاف پذیر است.

روزهای کاری ۹ ساعته (برنامه ۹/۸۰ ) :

نکات برنامه Compressed Work Week :

در هر کدام از مدل های این برنامه باید پوشش و جایگزین کافی برای کارمندان در روزهایی از هفته که تعطیل هستند وجود داشته باشد، این مسئله به این معناست که همه افراد نمی توانند روز تعطیلی خود را یک روز واحد انتخاب کنند

به منظور تشویق افراد به هم پیمایی ، باید برنامه افرادی را که با یکدیگر هم پیمایی دارند را یکسان تنظیم کرد.و همچنین باید برای این افراد نسبت به افرادی که از هم پیمایی استفاده نمیکنند حق انتخاب روز تعطیل را قائل شد

گاهی نیاز است که کارمندی حتماً در یک جلسه مهم شرکت کند ، در این صورت باید برنامه روز تعطیل وی را تغییر داد

بعضی از کارمندان به دلیل نوع شغلی که دارند، نباید و نمی توانند از این برنامه استفاده کنند ، مثلاً نمایندگان خدمات به مشتری که نیاز است پوشش ۲۴ ساعته داشته باشند

Staggered work hours که تشابه زیادی با برنامه Flextime دارد

تناوبی کردن شیفت ها به منظور کاهش تعداد کارمندان در هنگام ورود و خروج به یک محل کار مثلاً :

۳ شیفت کاری :

1. ۸:۰۰ الی ۴:۳۰
2. ۸:۳۰ الی ۵:۰۰

۳٫ ۹:۰۰ الی ۵:۳۰

اثرات ترافیکی این روش مشابه Flextime است اما کنترل افراد روی برنامه زمان بندیشان کمتر است.

این برنامه شامل گسترده کردن زمان شروع و خاتمه کار از ۱۵ دقیقه الی ۲ ساعت است . با متناوب تنظیم کردن این شیفت ها ، میتوان ازدحامی را که در هنگام پارک کردن خودرو کارمندان و یا حتی ازدحامی که در آسانسورهای شرکت ها هنگام ورود و خروج آنان ایجاد میشود ، کاهش داد. با استفاده از این برنامه شاهد کاهش ترافیک و در نتیجه کاهش آلودگی هوا خواهیم بود.

نکات برنامه Staggered work hours :

انتخاب شیفت ها هم به صورت اجباری و هم به صورت اختیاری که در هر دو صورت باید گزینه های متعددی توسط مدیریت گذاشته شود

راههای متعددی برای گروه بندی کارکنان در شیفت ها وجود دارد. می توان برای هر فرد به طور مجزا یک زمان شروع کار متناوب در نظر گرفت، می توان یک زمان شروع کار متناوب را به یک گروه کاری و یک دپارتمان اختصاص داد و …

ایجاد برنامه های خاص افرادی که هم پیمایی دارند

بخش هایی از تدریس جناب آقای دکتر تقی زاده در دوره مدیریت تقاضای