بررسی تطبیقی بافت‏های تاریخی ۸ شهر

بررسی تطبیقی بافت‏های تاریخی ۸ شهر نمونه (سمنان، گرگان، تهران، شیراز، کرمان، مشهد، اراک و اصفهان) در کشور و تاثیرات طرح‏های توسعه‏ شهری، به ویژه طرح‏های بهسازی و عمران شهری بر آنها
شهرسازی
آقای دکتر محمدمنصور فلامکی
آقای دکتر ابوالقاسم وحدتی اصل و آقای مهندس ناصر بنیادی

چنانچه در مقدمه یادآوری شده ‏است، تطبیق مقطع‏های زمانی پیشنهادی، به این دلیل که هر یک از شهرهای ایران بنا بر مقتضیات از یک سو و متاثر از چگونگی‏های مدیریتی ناهمترازی که در شهرهای ما رایج‏اند، سال آغاز متفاوتی را برای پرداختن اصولی به شهر داشته است. برای مثال شهرهای اراک، تهران و مشهد ده سال پیش‏تر از کرمان مرحله آغازین بازشناسی شهر به منظور تدوین طرح‏جامع را داشته‏اند در حالی که، در مرحله دوم، از این تفاوت زمانی کاسته می‏شود و به طور متوسط به سه سال می‏رسد. آنچه در زیر می‏آید فهرست مطالبی است که بر حسب مورد، کارهایی روی آنها انجام گرفته ‏است: الف- موضوع یا زیر فصل‏هایی که تمامی داده‏های موجود را در بر دارند. این داده‏ها در صورتی که نقشه باشند، روی cd آورده شده‏اند و نوشتارها به صورت گزارش‏های مکتوب و مستندند. در این بخش جدول‏ها و نمودارهایی نیز وجود دارند که به صورتی هم مستقیم و هم غیر مستقیم به کار سنجش خواهند آمد. ب- موضوع‏ها یا زیرفصل‏هایی که به صورت غیر ‏مستند و نیمه آمده‏اند و به مناسبت نیازی که به آنها ‏بوده، از طریق بازدیدهای محلی و در پی تبادل نظر با متخصصان مربوط، یا به شکلی کامل در‏آمده و یا بخشی از آنها به عنوان داده‏های مورد نیاز طرح عنوان ‏شده است. پ- موضوع‏هایی که گروه‏های متصدی پژوهش رسمی و یا متخصصان ذی‏نفع به شکلی کلی و با زیر‏عنوان‏های فراگیر آماده کرده‏اند. قابل ذکر است که در دو زمینه اصلی (استخراج داده‏های مکانی-کالبدی از نقشه‏های موجود و نیز استخراج داده‏های کمی، کمی-کیفی و رقومی از گزارش‏ها و جدول‏هایی که در اختیار بوده)، گروه پژوهشی کار مورد نظر را دنبال کرده تا به داده‏های لازم برای سنجش و نتیجه‏گیری دست یابد. پس از اتمام بررسی‏هایی که روی نقشه‏ها و نوشتارها و جدول‏ها صورت گرفته، آنگاه شناخت تحلیلی و منظم اولیه‏ای روی کم و کیف فضاهای معمارانه، در سه مقطع شهری زیر به وجود آمده‏اند: بخش قدیمی یا بافت‏ تاریخی شهر بخش میانی و شهرسازی‏شده به سال‏های رشد متوسط شهرها بخش نوسازی‏شده بر مبنای مصوبه‏ها و طرح‏های جدید توسعه شهری سرفصل‏های مورد بررسی در خصوص هر شهر (با اندکی تفاوت بر حسب هر مورد): ۱. شکل شهر در سه مقطع تاریخی ۲. توانمندی‏های شهر ۳. شناخت بافت تاریخی ۴. اینفراستراکچرهای شهری (زیرساختارها) ۵. سنجش تیپولوژیک خانه‏ها