لایحه برنامه پنج ساله شهرداری تهران(۱۴)

بخش دوم: برنامه راهبردی والزامات حوزه ستادی شهرداری (فصل سیزدهم)

فصل سیزدهم : ایمنی و مدیریت مخاطرات

ماده ۱۱۷
چشم­انداز، اهداف، راهبردهای توسعه درحوزه ایمنی و مدیریت مخاطرات در سال­های اجرای برنامه­ پنج ساله، به ­قرار زیر است:
الف) چشم انداز
۱) تهران؛ شهری امن و مقاوم در برابر انواع آسیب­ها و مقاوم در برابر مخاطرات و سوانح
۲) تهران؛ شهری پایدار و منسجم با ساختاری مناسب برای سکونت، فعالیت و فراغت
۳) شهروند تهرانی ؛ الگوی شهروندی آماده و مشارکت جو در عرصه مدیریت جامع بحران
ب) اهداف کلی
۱) ایمن­سازی در برابر سوانح طبیعی
۲) بهبود سیستم مدیریت بحران و ارتقاء کیفیت دفاع غیر عامل شهر تهران
۳) اگاه سازی، توانمندسازی و جلب مشارکت عمومی شهروندان در عرصه های بحران های شهری
ج) راهبردهای توسعه
۱) تعیین محدوده­های دارای قابلیت سیل­خیزی در سیلاب­روهای اصلی شهر و تدوین ضوابط و مقررات ساخت و ساز در انواع کاربری­ها با در نظر گرفتن خطر سیل­خیزی.
۲) اصلاح و تکمیل سیستم زهکشی، جمع­آوری و انتقال آب­های سطحی به منظور افزایش توان عبور آب کانال­ها.
۳) پهنه­بندی و اجرای طرح مطالعاتی و حفاظتی و هشدار سیل در حوزه آبریز رودخانه­های مشرف به شهر تهران.
۴) تسریع در تعیین حریم و بستر رودخانه ها و مسیل ها و آزادسازی بستر و حریم رودخانه­ها و مسیل­های شهر تهران به منظور تأمین گذر جریان­های حاصل از بارش­ها و سیل.
۵) حفاظت از حوضه­های آبخیز بالادست و تهیه طرح­های اجرایی آبخیزداری و کنترل سیلاب در ارتفاعات مشرف به تهران.
۶) مطالعات و انجام اقدامات لازم در جهت افزایش نفوذ آب باران در اراضی شهری در نقاط مستعد و مناسب
۷) تأمین امنیت برای شهر تهران به عنوان مرکز حکومتی کشور و ایجاد مراکز امن برای اداره حکومت در شرایط بحران، ضمن کاهش میزان وابستگی حکومت مرکزی به تهران با تعدیل اهمیت و حساسیت تهران در ابعاد مختلف.
۸) ساماندهی فضایی- کالبدی شهر تهران مبتنی بر اصول پدافند غیرعامل برای حفاظت از شهروندان و دارایی همگانی و خصوصی در برابر بحران­های طبیعی و غیرطبیعی (عملیات نظامی دشمن و کلیه رویدادهای زیانبار) با اتخاذ روش­های نوین و کارآمد، از جمله مکانیابی محدوده و ایجاد تأسیسات مناسب و ایمن (پناهگاه­های عمومی و…) و تغییر کاربری­های غیرضرور به ویژه کاربری­های غیرضرور نظامی ضمن رعایت ملاحظات دفاعی – امنیتی و با هماهنگی دستگاه­های ذیربط و تدوین و رعایت معیارها و اصول فنی پدافند غیرعامل در طراحی، نظارت و اجرا در چارچوب مقررات ملی ساختمان در کلیه ساخت و سازها.
۹) تأمین و افزایش ایمنی اماکن حیاتی، حساس و مهم، و شریان­های حیاتی شهر و ارتقاء قابلیت­های تهران در شرایط بحران و مقاوم کردن شهر در برابر تهدیدات طبیعی و غیرطبیعی با گسترش زیرساخت­ها و سازه­های امن و مقاوم و با تعدد و تفرق مناسب منطبق با استانداردهای بین المللی (ازجمله استانداردSpheere )در تهران.
۱۰) تجهیز و بهره­گیری چندمنظوره از مراکز شهری (در کلیه سطوح از محلی تا فراشهری) دروازه­ها و پایانه­های درون­شهری، ایستگاه­ها و تونل­های مترو، پارکینگ­ها و تأسیسات عمومی شهر برای شرایط بحران با پیش­بینی­های لازم برای اسکان اضطراری و تأمین نیازهای ضروری (آب، دارو، آذوقه و …).
۱۱) ایمن­سازی شهر در مقابل آتش­سوزی و سایر حوادث غیرمترقبه با توسعه و توزیع مناسب و سلسله­مراتبی مراکز آتش­نشانی و پایگاه­های امداد و نیز سامانه های بهداشتی و درمانی لازم در محدوده شهر.
۱۲) ساماندهی مشارکت شهروندان در محلات شهری و بکارگیری نیروهای مردمی با رویکرد محله­محوری در مدیریت بحران، ضمن ارتقاء توان دفاعی و آستانه مقاومت مردم در برابر انواع مخاطرات.
۱۳) ایجاد امکان انتقال و اسکان جمعیت با کارکرد چندمنظوره با هدف جابجایی جمعیت ضمن اطراف تهران با رعایت ضوابط و مقررات.
۱۴) استفاده از اراضی مناسب تحت اختیار نهادها و سازمان­های عمومی و دولتی، نظامی و همچنین فضاهای باز (ساخته نشده)، برای بکارگیری در شرایط بحران، مطابق توافقات و طرح­های مصوب ستاد بحران شهر تهران.

ماده ۱۱۸
شهرداری تهران موظف است در طی سالهای برنامه به منظور افزایش امنیت خاطر خانواده های تهرانی در خصوص کودکان مدرسه ای، نسبت به ایمن سازی فضای بین خانه تا مدرسه برای کودکان اقدامات ذیل را بعمل آورد:
۱) ساماندهی سرویس های ویژه ایاب و ذهاب دانش آموزان
۲) ساماندهی فیزیکی خیابان ها و پیاده راه های منتهی به مدارس
۳) بهبود فضای فرهنگی اجتماعی محیط اطراف مدارس از طریق خانه های فرهنگ محلات
۴) گسترش امنیت اجتماعی محیط اطراف مدارس با همکاری نیروی انتظامی و بهره گیری از راهکارهایی نظیر استفاده از نگهبان محله
۵) اتخاذ رویکرد «شهر یادگیرنده» در ساماندهی فضاهای پیرامونی مدارس با به کارگیری شهرداران مدارس
۶) افزایش سلامت محیط پیرامونی مدارس از طریق نظارت و ساماندهی عرضه کنندگان مواد غذایی سیار و همچنین توجه ویژه به نظافت مستمر این محیط.

ماده ۱۱۹
به منظور تأمین مالی پروژه های شهری در چارچوب قوانین و مقررات موضوعه، شهرداری تهران موظف است، پنجاه درصد از منابع مورد نیاز در امر نوسازی بافتهای فرسوده را از طریق انتشار اوراق مشارکت از سال اول برنامه تأمین نماید.

ماده ۱۲۰
به منظور پیشگیری از بروز حوادث در محیط های کار شهری بخصوص کارگاه های ساختمانی و تأمین بهداشت و ایمنی کارگران کلیه خدمات شهری، شهرداری تهران موظف است حداکثر پس از شش ماه از تصویب این مصوبه طرح جامع مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE) با همکاری سازمانها و نهادهای ذیربط را تدوین و با ابلاغ شهردار به مرحله اجرا درآورد.

ماده ۱۲۱
به منظور جلوگیری از اثرات سوء صدا بر شهروندان تهرانی، شهرداری تهران موظف است در طول سالهای برنامه ضمن ارزیابی میزان صدا در موقعیت های مختلف شهری از طریق تنظیم تراز آلودگی صوتی مناطق و طراحی روشهای کنترلی فعال و غیر فعال نسبت به کاهش میزان مواجهه شهروندان با صدای ناهنجار اقدام نماید.

ماده ۱۲۲
در راستای کاهش خسارات و تلفات ناشی از آتش سوزی ها و حوادث و به منظور کاهش زمان صرف شده از هنگام اعزام نیرو تا زمان رسیدن به محل حادثه (در داخل محدوده شهر تهران) از ۵ دقیقه در زمان حاضر به ۴ دقیقه تا پایان سال پنجم برنامه، شهرداری تهران موظف است در طی سالهای برنامه اقدامات ذیل را انجام دهد :
۱) مطالعات نیازسنجی، مکان یابی و ساماندهی ایستگاه ها و پایگاه های امداد و نجات شهری
۲) توسعه و نوسازی ناوگان سبک و سنگین عملیاتی
۳) توسعه ایستگاه های آتش نشانی
۴) توسعه و ارتقاء سیستم های ارتباطی و مخابراتی
۵) ارتقاء آموزش های پیش از خدمت و حین خدمت کارکنان آتش نشانی
۶) عملیاتی نمودن مصوبه شورای اسلامی شهر تهران در خصوص همکاری فیمابین با سایر حوزه ها (جمعیت هلال احمر و سازمان تربیت بدنی) در زمینه توسعه خدمات و استقرار گروه های امداد و نجات در ارتفاعات شهر تهران
۷) توسعه و تعمیم حفاظت و پیشگیری از حریق و حادثه در اماکن و تصرفات ۹ گانه شهری (ایمن سازی اماکن در مقابل آتش سوزی)
۸) توسعه و تعمیم آموزش های عمومی آتش نشانی برای اقشار مختلف شهری
۹) تجهیز ایستگاه ها و پایگاه های امداد و نجات شهری به دستگاه ها و وسایل اطفاء و نجات مطابق با آخرین استانداردهای معتبر جهانی با هدف پوشش کلیه حوادث شهری
۱۰) راه اندازی طرح آتش نشان داوطلب با هدف امکان پذیر ساختن پاسخگویی حوادث بزرگ و گسترده شهری (زلزله، سیل، جنگ و …)

ماده ۱۲۳
شهرداری تهران موظف است از ساخت و ساز در عرصه های با شرایط ژئوتکنیکی ناپایدار مستعد لغزش و شیب های بسیار تند بویژه در ارتفاعات شمالی تهران از طریق اعمال ضوابط و مقررات ساخت و ساز اصولی و مقاوم جلوگیری به عمل آورد.

ماده ۱۲۴
شهرداری تهران موظف است نسبت شناسایی مشخصات مکانی و ساز و کارهای رفتاری گسل های اصلی و فرعی شهر تهران و اجرای مقررات ملی ساختمان به منظور ایمن سازی و اعمال ضوابط طراحی و اجرای مربوط به حریم گسل های اصلی و فرعی در کلیه ساختمانها و تأسیسات زیربنایی و سایر شریان های حیاتی شهر تهران مطابق با برنامه های مصوب در طول سالهای برنامه اقدام نماید.

ماده ۱۲۵
به منظور پیشگیری از وقوع سیل شهرداری تهران موظف است با همکاری دستگاه های اجرایی ذیربط اقدامات ذیل را در طول سالهای برنامه به اجرا درآورد :
۱) طرح کاهش خطرپذیری مخاطرات جوی
۲) تعیین محدوده های دارای قابلیت سیل خیزی در سیلاب رو های اصلی شهر
۳) تدوین ضوابط و مقررات ساخت و ساز در انواع کاربری ها با در نظر گرفتن خطر سیل خیزی
۴) اصلاح و تکمیل سیستم زهکشی، جمع آوری و انتقال آبهای سطحی به منظور افزایش توان عبور آب از کانالها
۵) پهنه بندی و اجرای طرح مطالعاتی و حفاظتی و هشدار سیل در حوزه آبریز رودخانه های مشرف به شهر تهران

ماده ۱۲۶
به منظور بهبود کیفیت محیط زیست انسانی (سکونت و فعالیت) شهرداری تهران موظف است اقدامات ذیل را در طی سالهای برنامه بعمل آورد:
۱) کاهش سطح اشغال کاربری ها ( برقراری تعادل بین توده و فضا)
۲) ایجاد تعادل بین سطوح کاربری مسکونی و خدمات شهری در بافتهای فرسوده
۳) افزایش سرانه زیربنای مسکونی
۴) ارائه الگوهای متنوع و مناسب طراحی مسکن در بافتهای فرسوده
۵) ارائه راهکارهی لازم در جهت رفع معضلات اجتماعی و کاهش موانع تأمین رفاه و امنیت عمومی ساکنین بافتهای فرسوده
۶) هدایت کاربری ها و فعالیتهای ارزش آفرین و ارزش افزا به پهنه های فرسوده
۷) پالایش فعالیتهای موجود و انتقال کاربری های ناسازگار و آلاینده از بافتهای فرسوده

ماده ۱۲۷
به منظور ایمن سازی و کاهش سطح خطرپذیری فضاهای عمومی و همگانی، شریانهای حیاتی و نیز اماکن خصوصی و منازل مسکونی شهر تهران، شهرداری تهران موظف است اقدامات ذیل را در طی سالهای برنامه بعمل آورد:
۱) طرح ارزیابی کیفی آسیب پذیری لرزه ای ساختمانهای مهم شهر تهران
۲) طرح بهسازی لرزه ای نسبی ساختمانهای متداول شهری
۳) طرح ایمن سازی و مقاوم سازی اجزای غیرسازه ای و مردمی کردن آن

ماده ۱۲۸
به منظور ترویج استانداردهای ایمنی ساخت و ساز، شهرداری تهران موظف است با اصلاح ضوابط ساخت و ساز در راستای بسط و گسترش استانداردهای مذکور، از موارد ذیل حمایت های لازم را بعمل آورده و طرح های اشاره شده را به اجرا درآورد:
۱) استفاده از مصالح ساختمانی استاندارد
۲) نظارت بر کنترل دقیق عملیات ساختمانی
۳) الزام در رعایت بیمه های کیفیت ساخت، مسئولیت، زلزله و… در نوسازی
۴) توسعه آموزش و حمایت از مراکز آموزشی مربوطه برگزاری کارگاه های تخصصی – حرفه ای
۵) طرح ارتقای کیفیت ساخت و ساز و نیز ارتقای فرهنگ عمومی ساخت و ساز مقاوم
۶) طرح احداث موزه زلزله شهر تهران

ماده ۱۲۹
به منظور مقاوم سازی ساختمانهای مسکونی واقع در بافت فرسوده (با اولویت بافت فرسوده خطرناک) و با تأکید بر توانمند سازی و سازماندهی تشکل های محلی، شهرداری تهران موظف است سالیانه اعتبارات مورد نیاز برای پرداخت وام بصورت وجوه اداره شده از طریق شبکه بانکی کشور و یا تأسیس « صندوق توانمندسازی مردمی به منظور مقاوم سازی بافت های فرسوده» را در بودجه سنواتی منظور نماید، آئین نامه اجرائی این ماده حداکثر ظرف مدت شش ماه تهیه و پس از تصویب شورای اسلامی شهر تهران به مرحله اجرا در می آید.

ماده ۱۳۰
به منظور ارتقاء مدیریت بحران در شهر تهران، شهرداری تهران موظف است با همکاری دستگاه های اجرایی ذیربط نسبت به طراحی و اجرای طرحهای ذیل در طول سالهای برنامه اقدام نماید :
۱) افزایش توان عملیاتی و تشکیلاتی ستاد مدیریت بحران شهر تهران، ستادهای مدیریت بحران مناطق و نواحی
۲) طرح ساماندهی انبارهای پایگاههای پشتیبانی مدیریت بحران(ویژه و چند منظوره)
۳) تهیه سیستم ارزیابی سریع خسارات و تلفات در اثر رخداد زمین لرزه
۴) طرح سیستم مخابراتی و ارتباطی ویژه نظام مدیریت بحران شهر تهران
۵) برگزاری مانورهای مدیریت بحران شهر تهران
۶) طرح تأمین آب اضطراری شهر تهران
۷) تهیه طرح جامع پدافند غیرعامل شهر تهران و فعال سازی دبیرخانه آن
۸) برگزاری کارگاههای آموزشی پدافند غیرعامل ویژه ستادهای مدیریت بحران مناطق ۲۲گانه و سازمانهای کلیدی عضو
۹) تأمین برق اضطراری مراکز مهم شهر تهران
۱۰) بروز رسانی طرح جامع و برنامه عمل کمیته های تخصصی
۱۱) ارتقا و ترویج فرهنگ خود امدادی و دگر امدادی
۱۲) تدوین نظام بهره برداری مرکز فرماندهی و هدایت عملیات شهر تهران (اتاق بحران)
۱۳) طرح اسکان اضطراری بلند مدت در پارک های حاشیه ای شهر تهران از جمله: افرا، چیتگر و سرخه حصار
۱۴) طرح تشکیل تیم های اضطراری بازدید از بحران
۱۵) مراکز امدادی در مبادی ورودی شهر تهران
۱۶) طرح ایجاد بانک اطلاعاتی مدیریت بحران محله
۱۷) طرح توسعه و تجهیز پایگاههای مدیریت بحران شهر تهران(فعال سازی، تامین نیرو، تجهیز اداری و تخصصی امداد و نجات)
۱۸) طرح شناسایی و تدوین پروتکل همکاری با سازمانها و نهادهای موثر در مدیریت بحران شهر تهران
۱۹) طرح ایجاد سیستم مدیریت بحران در اماکن مسکونی و اداری
۲۰) طرح تشکیل، آموزش و تجهیز گروههای داوطلب مردمی واکنش اضطراری محلات و پایدار سازی فعالیت آنها
۲۱) طرح ایجاد مدل ارزیابی ریسک کلیه اصناف و بهسازی شرایط آنها
۲۲) احصاء مبانی و موازین مدیریت بحران در طرحهای جامع و تفصیلی
۲۳) طرح تهیه سیستم پشتیبانی تصمیم مدیریت بحران شهر تهران

ماده ۱۳۱
به منظور کاهش سهم ریزدانگی پلاک های مسکونی بویژه در بافت های فرسوده، شهرداری تهران موظف است با اعمال سیاست های تشویقی، اراضی واقع در این محدوده ها را تجمیع و بازسازی نماید.