تدوین ضوابط ایمن سازی فضاهای شهری
تدوین ضوابط ایمن سازی فضاهای شهری به لحاظ ایمنی شهروندان و پیشگیری از جرایم
اقتصاد و مدیریت شهری، شهرسازی
آقای دکتر اسماعیل صالحی
خانم دکتر نوین تولایی، خانم مهندس شهلا مالک
توجه به نظم اجتماعی و ایجاد سازوکارهای نهادینه برای تأمین امنیت، همزاد تمدن است. اساساً زندگی با انسانهای دیگر، از طریق نهادهایی که این زندگی کردن را با هم تنظیم میکنند و امنیت آن را فراهم میسازد، میسر میشود. نیاز به نظم اجتماعی و امنیت در جوامع شهری به صورت مستقیم دارای بازتابهای فضایی و کالبدی میشود و از همان ابتدا فرم و ساختار کالبدی-فضایی شهرها به منظور تأمین چنین نیازی شکل گرفتند. از این رو است که اساساً نظم فرم و نظم اجتماعی شهر، نمیتوانند جدا باشند؛ بلکه به صورت موازی توسعه مییابند و متقابلاً یکدیگر را الهام میدهند. در این شرایط، عوامل اجتماعی مؤثر در پیدایش آنومی در هر جامعه بهعنوان مشکل اجتماعی آن جامعه تلقی شده و هنجارهای پذیرفته اجتماعی نمیتوانند در میدان عمل، جامه تحقق بپوشند. از طرفی، مسأله اجتماعی یا آنچه که رفتار انحرافی یا نابهنجار شناخته میشود، به فرهنگ و هنجارهای آن جامعه بستگی دارد و از طرف دیگر خود به شدت تحت تأثیر عوامل اقتصادی و بحرانهای احتمالی آن هستند و تأثیر همه این عوامل در یک بستر محیطی نامطلوب، تشدید میشود. بعد از بررسی عوامل مؤثر در پیدایش آنومی در جامعه و شهر، این نکته حائز اهمیت است که در هر حال و هر صورت، هر نوع رفتار آنومیک و جرم، میبایست در محل و موقعیتی رخ دهد. از این رو، در صورتی که فضای شهری را به عنوان یکی از محلها و موقعیتها برای این موضوع، مورد بررسی قرار دهیم، باید روشن شود که چه عواملی برای پیدایش رفتار آنومیک در فضای شهری مؤثر هستند. به طور کلی میتوان این چنین نتیجه گرفت که هر چند که بر پیدایش رفتارهای آنومیک و یا جرایم شهری، عوامل مختلف و در سطوح متفاوت مؤثر هستند، ولی هر فضای شهری به لحاظ ویژگیهای خود، میتواند افراد بزهکار را برای ارتکاب جرایم خود در وضع مساعد یا نامساعدی قرار دهد. در واقع، فضای شهری به لحاظ همان خصلت عمومی بودن آن (امکان دسترسی بدون محدودیت عموم مردم به آن) و نیز با توجه به وجود فعالیتهای متنوع و متعدد در آن، به صورت بالقوه میتواند در قالب دو سر یک طیف گسترده مطرح شود که از یک سو به صحنه اصطکاک اجتماعی و محل تنشها و ناسازگاریها مبدل شود و از سوی دیگر میتواند مهمترین و شاخصترین عرصه انسجام و تعالی اجتماعی جامعه را به وجود آورد. بنابراین، نقش و اهمیت ضوابط و مقررات شهرسازی بسیار بیش از آن است که تاکنون به آن توجه شده است. به طور کلی، موضوع ضوابط و مقررات شهرسازی«شکل فضایی و کالبدی شهر» است و نقش و اهمیت آن به شرح زیر تبیین میشود: ۱. به طور کلی ضوابط و مقررات شهرسازی حافظ منافع و ضامن خوشبختی ساکنین شهر است. ۲. ضوابط و مقررات میتواند به عنوان مهمترین ابزار در تحقق اهداف و آرمانهای شهرسازی و حقوق، از جمله برقراری نظم و امنیت ایفا نماید. (ضوابط و مقررات شهرسازی مهمترین گویش، ابزار و هنر شهرسازی در عرصههای حرفهای محسوب میشود). مفاهیم این رشته، به صورت مواد قانونی و آییننامه بیان میشوند. ۳. در یک جامعه پیچیده، ضوابط و مقررات شهرسازی مانع از ایجاد اغتشاش و اصطکاک ناشی از رقابت عوامل مختلف میگردد. (ضوابط و مقررات شهرسازی به عنوان فصل مشترک دانش شهرسازی و علم حقوق، تضمینی هستند برای تأمین نیازهای شهری و منافع عمومی و خصوصی. از طرفی از این طریق، حداقلهای مورد نیاز زندگی شهری حال و آینده تدارک دیده میشود و دیگر ضوابط و مقررات شهرسازی، به عنوان یک سازوکار حقوقی، تضمینی هستند برای جلوگیری از اصطکاک منافع عمومی و خصوصی در عرصه فعالیتهای شهرسازی). ۴. در مجموع، ضوابط و مقررات شهرسازی، در صورتی که به نحو کارآمدی تدوین و به صورت کارآمدی به اجرا گذاشته شود، میتواند منجر به تحقق«شهر سالم» شود و اهمیت آن نیز از همین جا ناشی میشود. بنابراین، برای ضوابط و مقررات شهرسازی، نقشهای کلی اشاره شده را میتوان قائل شد. به عبارت بهتر، در صورتی که ضوابط و مقررات شهرسازی به عنوان یک ابزار کارآمد، نقش خود را خوب ایفا کنند، میتوانند درراستای تحقق اهداف و آرمانهای شهرسازی، زدودن عوامل و شرایط ایجادکننده اغتشاش فضایی و کالبدی و پیشگیری و مصونیت از بلایای طبیعی و همچنین تأمین امنیت اجتماعی به کار گرفته شود و در نتیجه، حافظ منافع و ضامن خوشبختی ساکنین شهر گردد.
دیدگاهی بنویسید.
بهتر است دیدگاه شما در ارتباط با همین مطلب باشد.