دانش شهر – شماره ۱۱۲(شاخص‌ها و معیارهای ارزیابی طرح جامع تهران)

رویکرد امروزین به برنامه‌ریزی شهری، مبتنی بر هنجارهای اجتماعی و از طریق تدوین چشم‌انداز و راهبردهای توسعه شهری بر اساس الگوی برنامه‌ریزی راهبردی است. در این قالب، تأکید بر ارزش‌های مشترک در هر جامعه که به ویژه در چشم‌انداز توسعه شهری مطرح می‌شود، می‌تواند جهت‌گیری پیشنهادهای عملی و اجرایی طرح‌های توسعه شهری را مشخص نماید.
برای شهر تهران، تاکنون سه طرح جامع مصوب تهیه شده است. اولین طرح که در سال ۱۳۴۸ به تصویب رسید، به طرح جامع فرمانفرمائیان مشهور است. پس از بیش از دو دهه، طرح دوم (مشهور به طرح ساماندهی) توسط مهندسان مشاور آتک تهیه گردید. سومین طرح جامع که موضوع این مطالعه است نیز، «طرح راهبردی‌ساختاری توسعه و عمران شهر تهران (طرح جامع تهران)» است که در سال ۱۳۸۶ به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری رسید. طرح اخیر تلاش داشته است بر مبنای الگوی برنامه‌ریزی راهبردی چشم‌اندازی روشن از آینده شهر تهران ارائه نماید. از آنجا که شهر تهران را می-توان الگویی برای توسعه شهری شهرهای کوچک‌تر به حساب آورد، ارزیابی این طرح می‌تواند در جهت‌دهی به توسعه شهری آینده کشور نیز کمک نماید.
مطالعه حاضر به تدوین معیارها و شاخص‌های نظارت و کنترل تحقق طرح جامع توسعه شهری تهران می‌پردازد. این شاخص‌ها می‌تواند نشان دهنده میزان و زمینه‌های تحقق طرح جامع تهران باشد. یافته‌های این مطالعه، شامل ۲۱۰ معیار (در فاز اول ۷۲ معیار) است که نشان دهنده‌ی روند تحقق طرح جامع خواهند بود. این پژوهش همچنین از طریق روش دلفی به وزن دهی به این معیارها اقدام کرده است. به علاوه شناسنامه شاخص‌های مربوط به هر معیار، برنامه¬ی اجرایی برای گزارش‌گیری از این معیارها، سامانه نرم‌افزاری گزارش دهی، تعیین مخاطبان هر گزارش و نیز شروط و الزامات تحقق فرآیند نظارت و ارزیابی تحقق طرح جامع، از دیگر خروجی‌های این مطالعه است. در حقیقت این مطالعه می‌تواند به عنوان سندی مکمل در اجرای طرح جمع مدنظر قرار گیرد.

دریافت فایل تمام متن نشریه دانش شهر ۱۱۲ (فرمت PDF)