خلاصه کتاب برنامه ریزی شهرهای جدید(۳)

ص ۲۶ نظریه واحدهای همسایگی : کلارنس بری معتقد بود خدمات عمده و اساسی باید در نزدیکی خانه مسکونی مستقر شود و مسیرهای دسترسی به خدمات نباید خیابانهای اصلی در قطع کند وی برای هر واحد حداقل یک دبستان، چند مغازه و چند قطعه زمین بای پارک و ورزش و برای محلات مسکونی پردرآمد علاوه بر خدمات بالا، یک کلیسا،سالن اجتماعها، کتبخانه، باشگاه و استخر شنا در نظر گرفته بود. او معیار ۱۰ هزار نفر جمعیت را برای یک واحد همسایگی پرتراکم بیان می کند. لازم است گفته می شود که اتومبیل عامل قدرت بخشیدن به نظریه واحدهای همسایگی و نیز محرک تفکیک شهرها به تعدادی از واحدهای ساختاری بود که یک نظام سلسله مراتبی شهری را به وجود می آورند.

ص ۲۸ نظریه شهر خطی : اسپنیارد آرتور سوریاماتا در سال ۱۸۸۲ نظریه شهر خطی را که می بایست در اطراف مادرید احداث شود بیان کرد. وی معتقد بود ستون فقرات شهر را یک خیابان به عرض حداقل چهل متر تشکیل دهد تا در مرکز آن مسیرهای رفت و برگشت راه آهن احداث شود و در این بافت، بلوکهای ساختمان چهارگوش، نباید بیش از یک پنجم زمین را اشغال کند. شهرهای خطی ضمن توسعه طولی خود، سبب اتصال شهرهای نقطه ای، رئوس خطی اضلاع مثلث شبکه را تشکیل خواهند داد، بدین ترتیب کلیه مناطق روستایی با شبکه ای از مثلثها پوشیده می شوند که مناطق داخل مثلثها برای فعالیتهای کشاورزی و صنعتی در نظر گرفته خواهند شد. در این طرح تقسیم عادلانه زمین وجود دارد.

طرح سود یا فقط در زمین به وسعت ۵ کیلومتر اجرا و بعداً با رشد مادرید مدفون شد.

ص ۲۸ نظریه گارنیه : نظریه گارنیه یک سال پس از انتشار نظریه هاورد در زمینه طراحی یک شهر نمونه بیان شد. شهر جدید صنعتی وی، جمعیت بهینه ای معادل ۳۵ هزار نفر داشت. این تعداد مشابه تعداد جمعیت باغشهر هاورد است. هاورد در باغشهر خود فقط تعدادی از صنایع کوچک و متوسط را در باریکه ای از پیرامون محلات مسکونی جا داده بود، اما گارنیه مجموعه صنعتی عظیمی را پیشنهاد می کرد. مرکز شهر جدید صنعتی به بناهای عمومی مانند ادارات آموزشی، اداری، خدماتی و تفریحی اختصاص داشت و محلات مسکونی در اطراف آن قرار داشتند و بیش تر خانه های آن دو طبقه، جدا از یکدیگر و محصور در باغچه های بدون پرچین بودند. در نظریه گارنیه کل شهر مانند پارک بزرگی است که در هیچ جا، دیوار یا نرده ای آن را محدود نمی کند و شهر براساس عملکردهای خاص، مکان یابی می شود. وی صنایع مضر را در پیرامون و در فاصله ای دور از محدوده شهر قرار می دهد. الگوی ساختمانهای مسکونی در این طرح نظیر مجتمع های مسکونی مجهز به خدمات عمومی است. شهر جدید گارنیه دادگاه، مراجع قانونی، پلیس، زندان و کلیسا ندارد. در این طرح کلیه زمینها در اختیار شهرداری است و نیز تامین آب، نان، گوشت، شیر و دارو به عهده تشکیلات شهرداری است. در طرح وی طبقات اجتماعی مطرح نیستند، بلکه اساس کار، انسان است.

ص ۳۰ نظریه لوکوربوزیه : لوکوربوزیه به دیدگاه مدرنیسم گرایش داشت و جمله معروف «خانه ماشینی است برای زندگی در آن» را بیان کرد. وی همانند هاورد کلمه باغشهر را به کار برد، اما طرحهای او با باغشهر هاورد متفاوت بود، زیرا مفهوم او از باغشهر، شهری با ساختمانهای بلند و درختمهائی که به شکل بلوکهای بزرگ فضاهای خالی را می پوشاند بود. لوکوربوزیه، نظریه شهر معاصر، طرح همجواری و شهر درخشان را نیز ارائه داد. شهر معاصر وی مجموعه ای از ۲۴ برج و هر برج دارای ۶۰ طبقه است. تراکم آن معادل ۳۰ هزار نفر در هکتار که در مقایسه با محلات قدیمی بسیار بالاست. فضای میان ساختمانها و باغهای عمومی را خیابانهای پهن پر کرده اند. در طرح همجواری او که برای بازسازی شهر پاریس طراحی شده، در مجموع هجده برج در نظر گرفته شده بود. شهر درخشان وی عملکردهای اداری، خدماتی، مسکونی، صنعتی، ساختمانهای اداری ۲۲۰ متری و خانه های نقشه دندانه ای پنجاه متر ارتفاع دارد. وی شاندیگار پایتخت جدید ایالت پنجاب هند را طراحی کرد. در طرحها او نظریه های لوکوربوزیه به انسان توجهی نمی شود. زیرا وی در طراحی و ساخت شهرهای جدید ارتفاعی ، هرگز از مردم نمی پرسید که آنان چگونه می خواهند زندگی کنند.

ص ۳۱ نظریه فرانک لویدرایت : فرانک لویدرایت نظریه «شهر پهندشتی یا شهر فردا» را برای تمرکز زدائی از شهرهای بزرگ ارائه کرد. این نظریه امکان زندگی پراکنده را در خانه های ویلائی تک خانواری مطرح می کند. در این طرح محل کار در شعاع ده تا بیست مایلی از محل زیست (ده تا چهل دقیقه) قرار می گیرد و ساکنان با استفاده از وسایل نقلیه سریع السیر (هواپیما، هلیکوپتر و غیره) جا به جا می شوند. نظریه رایت مانند بسیاری ا آمانگرایان، عناصر شاعرانه روستا گرایانه دارد.

ص ۳۵ شهر جدید به اجتماعهای از پیش برنامه ریزی شده، جامعه ای خود اتکا، با جمعیت و مساحت مشخص، فاصله ای معین از مادر شهر، اهداف معین و برخوردار از تمام امکانات و تسهیلات لازم برای یک محیط مستقل گفته می شود. الگوی اولیه شهرهای جدید امروزی، بیشتر بر پایه نظریه باغشهر استوار است.

فصل دوم

گونه شناسی و طبقه بندی شهرهای جدید

ص ۳۹ شهرهای جدید در چندین الگو طبقه بندی می شوند که مهم ترین انها عبارتند از

۱) شهرهای جدید مستقل

۲) شهرهای جدید اقماری

۳) شهرهای جدید پیوسته