خلاصه کتاب برنامه ریزی شهرهای جدید(۴)

ص ۳۹ شهرهای جدید مستقل: شهرهای جدید مستقل، اجتماعهای برنامه ریزی شده ای هستند که با اهداف بهره برداری از منابع طبیعی، انتقال مزایای صنعتی و تغییر ساخت سیاسی و خدماتی نواحی و کل کشور ایجاد می شوند، زیرا هدف از ایجاد شهرهای جدید مستقل در اصل ناشی از «سیاست تمرکز زدائی » ملی و ناحیه ای و تعادل بخشی به نواحی مختلف کشور است. چگونگی مکان یابی یک شهر جدید مستقل بیشتر گزینشی است و این انتخاب به عملکردهای مشخص اقتصادی آن منطقه که ناشی از نوع مواد اولیه آن است بستگی دارد. در واقع شهرهای جدید مستقل، طیف گسترده و متنوعی از شهرهای جدید را در بر می گیرند که با توجه به تنوع کارکرد و تاثیری که در ارتباط با فضاهای ناحیه ای می گذارند، باید طوری مکان یابی شوند که اولاً با ناحیه ای که در آن هستند پیوند منطقی داشته باشند، ثانیاً فاصله انها از شهرهای بزرگ باید به اندازه ای باشد که سفر روزانه از این شهرها را به شهرهای مجاور تشویق نکند. شهر جدید مستقل باید اقتصادی قوی داشته باشد تا بتواند علاوه بر تامین شغل ساکنان خود، امکان کار را برای افراد دیگر نیز فراهم کند، به علاوه این شهر باید هویت خاصی برای ساکنان خود و دیگران داشته باشد تا بتواند به مثابه یک ناحیه ایفای نقش نماید.

ص ۴۱ شهرهای جدید اقماری : شهرهای جدید اقماری، اجتماعهای برنامه ریزی شده ای در درون حوزه کلانشهرها هستند که با شهر مرکزی پیوندهای عملکردی مستحکمی را حفظ می کنند. به همین سبب وجود ارتباطات مناسب امری حیاتی است و زمان جابجایی نباید از ۳۰ تا ۴۵ دقیقه تجاوز کند. وسعت این شهرها بی ن ۴۰۰ تا ۶ هزار هکتار و بیش تر است. شهرهای جدید اقماری از نظر شکل، تراکم و شیوه زندگی اصولاً تداوم الگوی سکونتی حومه نشینی به شمار می روند. تراکم خالص این سکونتگاه ها بین ۱۲ تا ۳۷ نفر در هکتار است. در این شهرها نیاز به ایجاد توازن در تامین مشاغل نیست. زیرا این شهرها از بازار کار کلانشهر بهره مند می شوند و نیز از نظر خدمات عمده به مغازه ها، تخصصهای ویژه و تسهیلات فرهنگی و تفریحی همواره به شهر مرکزی وابسته باقی می مانند. اصول حاکم بر شهرهای جدید اقماری تراکم زدائی است. بنابراین اصل، هر نقطه شهر اندازه بهینه ای دارد که برای حفظ ان، اشتغال اضافی شهر بزرگ به جوامع جدید منتقل می شود تا تمرکز شهر بزرگ کاهش یا بدور شد آن مهار گردد. عموماً شهرهای جدید اقماری که برای جذب اضافی طراحی می شوند شهرهای خوابگاهی می نامند ولی در این شهرها غالباً نه فقط مسکن، بلکه تا حدودی شغل ساکنان خود را نیز تامین می کند. گرچه شهرهای جدید اقماری از نظر سیاسی مستقل هستند، نتوانسته اند، چهارچوب جامعی برای زندگی به وجود آورند. مشخصات شهرهای جدید اقماری با شهرکهای حومه ای که فقط سکونتگاه یا خوابگاه هستند تفاوت دارد. در شهرهای جدید اقماری امکانات گسترده ای برای جذب نیروی کار حتی از شهر بزرگ وجود دارد. و با وجود وابستگی به مادر شهر، تا حدودی مستقل هستند، اما شهرکهای حومه ای بیش تر تامین کننده نیروی کار برای شهرهای بزرگ هستند.

ص ۴۳ شهرهای جدید پیوسته : این اصطلاح را هاروی پارلوف برای توصیف شهرهائی که در محدوده شهرهای موجود احداث می شوند به کار برد. در واقع این الگو در جوار مادر شهر و مجتمع های بزرگ برای رفع مشکل انباشتگی های مسکونی انها، ایجاد می شود. بنابراین هدف از ایجاد آن ها، ساماندهی فضائی و تراکم زدائی از مادر شهر است.

این الگو به دلیل قرار گرفتن در محدوده ی شهرهای بزرگ تراکم شدید جمعیتی دارد و خیلی سریع توسعه می یابد (حدود ۱۴۰ نفر یا بیش تر در هکتار) در توسعه این شهرها مسائل اجتماعی و محیط پیرامون آن ها نیز نقش مهمی دارد نقش این شهرها سرریز پذیری شهر بزرگ مجاور است.

ص ۴۷ شهرهای جدید صنعتی : معمولاً بدنبال دوره گذر از جامعه پیش صنعتی به صنعتی ایجاد می شوند. این شهرها معمولاً در نزدیکی منابع مواد خام احداث می شوند فاصله ی مطلوب بین ناحیه ی صنعتی و محل شهر جدید صنعتی حدود ۱۰ تا ۱۵ کیلومتر است و بین ناحیه مسونی و ناحیه صنعتی کمربند سبز ایجاد می شود.

برنامه ریزی شهرهای جدید

ص ۱۰۱ مهم ترین مشکلات شهرنشینی کشورهای جهان سوم عبارتنداز :

۱) رشد بالای جمعیت

۲) رشد بالای شهرنشینی

۳) هجوم جمعیت به شهر اول و مادر شهرهای ناحیه ای

۴) عدم تعادل و توازن میان رشد جمعیت با رشد اشتغال

۵) وجود بیکاری بالا و حاشیه نشینی

۶) کمبود مسکن وسایر خدمات رفاهی و زیر ساخت های اصلی

۷) تمرکز شدید جمعیت و اسکان در شهرهای بزرگ

ص ۱۰۲ پس از مطالعات مکان یابی، مکان شهر جدید، در محدوده های ناحیه شهری مشخص می شود پس از مرحله ی مطالعه ی ناحیه ی شهری، مطالعات راهبردی شهر جدید شروع و پس از این مطالعات طرح توسعه و عمران آن و آماده سازی زمین و طرح تفصیلی که جزئیات اجرائی را توصیف می کند انجام می شود.