خلاصه کتاب شبکه ارتباطی در طراحی شهری(۸)

– دور برگردان :
۱- دوربرگردان چکشی : مساحت کمی نیاز داشته و فرم ان با بناهای اطراف بصورت مطلوبی مطابقت می کند و برای فرعی سنتی و مسکونی مناسب است .
۲- دوربرگردان دایره ای : دور زدن در حین حرکت امکان دارد ، شعاع بوسیله نقلیه بستگی دارد و برای ترافیک منظم کامیون قطر بزرگتر از ۱۵ متر ضروری است .
۳- دوربرگردان قوسی : دور زدن در حین حرکت امکانپذیر است ، جزیره گلکاری در وسط قوس وجود دارد که هم برای زیباسازی است هم تقسیم بندی سطوح دوربرگردان را با ابعاد مناسبی امکان پذیر می سازد .
– عناصر طراحی در پلان سطح : خط مستقیم ، قوس دایره ، قوسهای اتصال .
– عناصر طراحی دید : جهت ایمنی و کارایی شبکه ارتباطی فواصل دید کافی از شرایط اصلی و اساسی بشمار می اید که در حال حاضر نبود ان بوضوح مشخص است و منجربه محدودیتهای ترافیکی از قبیل کاهش سرعت ، سبقت ممنوع ، سرعت ممنوع و … میباشد اما تعداد زیادی تابلو و علائم رانندگی اضافه شده ولی با رعایت دید لازم باید میدان دید خالی از هرگونه مانعی مانند خاکریزیها ، بناها ، بوته و درختان بوده و انها را به جای دیگر انتقال داد .
– تعیین فواصل دید لازم :
۱- فاصله دید توقف (مسیری که راننده نیاز دارد تا وسیله نقلیه را قبل از برخورد به مانع با اطمینان متوقف کند ) . ۲- فاصله دید سبقت ( فاصله مورد نیاز برای اجرای یک سبقت مطمئن ) . ۳- فاصله دید لازم در خمیدگی یا قوس و تغییر شیب یک مسیر ( در هنگام طراحی مسیر نمی توان فاصله دید لازم را از قبل تعیین نمود پس باید فواصل دید موجود را از پلان سطح ، ارتفاع و مقطع عرضی محاسبه و ان را با فاصله دید لازم مقایسه کرد و در ضورت لزوم شعاع قوس و دایره پخی را بزرگتر کرد یا موانع دید را از میان برداشت . در شرایطی دید نامناسب خواهد بود که در مسیر انحنادار تغییر شیب هم صورت گیرد . )
– فواصل دید در تقاطعها : برای جلوگیری از خطر تصادف ، باز بودن دید و داشتن میدان دید کافی در تقاطع نقش مهمی را ایفا می کند که شامل : ۱- میدان دید بهنگام شروع حرکت به طرف تقاطع ( دیدی که راننده به حالت توقف در خیابان فرعی به اندازه ۳ متر از خیابان اصلی به خیابان اصلی دارد .) ۲- میدان دید بهنگام نزدیک شدن به تقاطع ( دیدی که یک راننده از یک خیابان فرعی به فاصله ۲۰ متر از لبه خیابان اصلی برای رویت خیابان اصلی باید داشته باشد .)
– ترافیک ساکن : بازیاد شدن وسایل نقلیه اختصاص دادن سطوح به ترافیک نیاز است که با توسعه و گسترش شبکه ارتباطی شهری تا حدی این کمبود تامین شود از طرف دیگر به همان اندازه سطوحی برای ترافیک ساکن در نظر گرفته شود تا افراد در هر نقطه شهر که مقصدشان است وسیله خود را پارک کنند مخصوصا در نقاط پر تراکم شهری مانند محدوده تجاری خدماتی ، تفریحی و کار ، توقفگاه با ظرفیت کافی و …که بیشترین شلوغی و ترافیک از ان این افراد و وسایلشان است زیرا بدنبال توقفگاه هستند .
– نحوه استقرار وسایل نقلیه در درون پارکینگ به صورت موازی و زاویه دار است .
– پارکینگ وسایل نقلیه :
۱- پارکینگ با ارایش طولی (زاویه با باند سواره ۰ درجه ) : برای توقف نسبت به طول نامناسب و برای رانندگان مبتدی مشکل است .)
۲- پارکینگ با ارایش عمودی ( زاویه با باند سواره ۹۰ درجه ) : محل توقف نسبت به طول خیابان بسیار مناسب ، ورود و خروج به محل توقف از هر دو جهت باند امکانپذیر و ورود به خیابان در ترافیک روان مشکل است .
۳- پارکینگ با ارایش مایل ( زاویه با باند سواره ۶۰ درجه ) : تعداد محل توقف نسبت به طول خیابان مناسب بوده ، ورود و خروج به محل توقف در جهت حرکت سواره مطلوب است .
۴- پارکینگ با ارایش مایل ( زاویه با باند سواره ۴۵ درجه ) : تعداد توقف نسبت به طول خیابان نسبتا مناسب .
۵- پارکینگ با ارایش مایل ( زاویه با باند سواره ۳۰ درجه ) : تعداد توقف نسبت به طول خیابان نسبتا نامناسب .
– پارکینگ نباید در جلوی دید ساختمانها وجود داشته باشد .
– از پارکینگهای جمعی بدلیل با ارزش بودن فضا و هزینه سعی می شود بصورت چند منظوره از این فضاها استفاده شود مانند محل نشستن همسایگان یا بازی کودکان ، زیرا در بسیاری از ساعات روز خالی است .
– مجزا نمودن بنای اپارتمان مسکونی ( برج) از بنای گاراژ زیرزمینی از نظر زراحی فنی و صرفه جویی در هزینه مناسبترین راه حل محسوب می شود .
– استفاده از سقف گاراژهای زیرزمینی برای بازی کودکان و فضای شبز بسیار مناسب است .
– برای جلوگیری از آلودگیها ( سر و صدا و دود ) باید مسیر گاراژ از فضای زندگی ( اتاق خواب یا نشیمن ) دور باشد .
– با طراحی ساده و متنوع و رعایت تناسبات و مقیاس می توان ارتباط بیشتری بین بنای پارکینگ و بناهای اطرافش برقرار کرد .
– راه دیگر برای پارک وسایل نقلیه در مناطق تجاری و مرکزی شهرها ایجاد پارکینگهای چند طبقه و رامپ است که سعی می شود از دو طبقه تجاوز نکند ان هم بدلیل هزینه و مسائل فنی و ابهای زیرزمینی .
– آلودگی صوتی در شهرها شامل ۳ گروه :
۱- صدای تاسیسات صنعتی مانند سروصدای کارگاههای ساختمان ، فلزکاری و …
۲- ناشی از صدای ترافیک شهری مانند سروصدای حرکت وسایل نقلیه خیابان مانند قطار و …
۳- ناشی از صدای داخل مساکن مانند سروصدای لوازم و وسایل برقی خانگی ، اسانسور و …
– منبع اصلی آلودگی ترافیکتشخیص داده شده و مرتبه اول آلودگی محیط زیست است .
– آلودگی صوتی توسط وسایل نقلیه باید طوری باشد که با قانونگذاری حداکثر سرعت ، حداقل صدا را تولید کند .
– سراشیبی ، سربالایی ، کف سازی خیابان ، مسطح بودن ، زبری و نرمی ، نوع روکش خیابان و نوع مصالح استفاده شده در ایجاد سروصدا تاثیر بسزایی دارد .
– اگر خیابان در گودی واقع شود از نظر صوتی آلودگی کمتر به بنا می رسد .
– آسفالت نرم و مسطح از نظر آلودگی صوتی مناسبتر است .
– جمع شدن منابع آلودگی صوتی در یک قسمت، مناسبتر از پخش شدگی انهاست .
– جنگلکاری جلو بنا باعث جلوگیری از رسیدن آلودگی صوتی می شود .
– می توان بنا را عایقبندی صوتی کرد یا با دادن فرم به نما یا تونلهای زیرزمینی از آلودگی صوتی در امان بود .
– آرام سازی ترافیک در محیط زندگی به معنای مقابله یا خارج نمودن ترافیک وسایل نقلیه غریبه از محدوده مسکونی و کاهش سرعت وسایل نقلیه ساکنین محدوده برای ایمنی و بهبود هر چه بیشتر محیط مسکونی است .
در این طرح باید چند مورد را بررسی کرد :
۱- مقابله با تردد وسایل نقلیه موتوری افراد غیر ساکن محدوده مسکونی که در این مورد ترافیک عبوری در منطقه مسکونی قطع گردید و این ترافیک به معابری که کارایی بیشتری دارند منتقل می شوند پس باعث تقلیل آلودگیها از سوی ترافیک می شود .
۲- کاهش سرعت وسایل نقلیه موتوری در محدوده مسکونی که می توان قطع معابر سرتاسری توسط احداث موانع و یا ایجاد سیستم معابر یک طرفه یا ایجاد خمیدگی در باند سواره توسط احداث موانع ، کف سازی در تقاطعها و گذرهای ورودی و خروجی محدوده ای که طرح آرام سازی ترافیک در آن اجرا شده ، طراحی مقطع عرضی معابر به روش مقطع مختلط ، فضاسازیهای متنوع معبر و ایجاد فضای شبز و مبلمان شهری را بعنوان راه حل پیشنهاد کرد .
۳- طراحی باند سواره یک راه حل ایجاد خمیدگی در باند سواره است که از یک طرف مسیرهای طولانی و مستقیم را به قطعات کوتاهتر تقسیم کرده و باعث کاهش سرعت میشود و از طرف دیگر امکاناتی برای تغییر کاربری و سیمای سطوح قبلی باند سواره مانند ایجاد پارکینگ ، محلهایی برای نشستن عابرین و یا سطوحی برای فضای سبز و … بوجود می اید .
۴- محل استقرار پارکینگها که می توان بر حسب ورودی مساکن و یا محدوده تقاطعها غالبا سطوح بین دو مانع را برای پارکینگ در نظر گرفت یا سعی گردد پارکینگها پشت پیاده رو قرار گیرند .
۵- کف سازی ویژه که در ورودی و خروجیهای طرح آرام سازی و محدوده تقاطعها و موانع انجام می گیرد بر حسب فرم و رنگ هشداری است که به رانندگانی که وارد منطقه ویژه می شوند و یا از ان خارج می شوند می دهد . علاوه بر ان از این کف سازی می توان در گذرهایی که دسترسی پیاده ، سواره را قطع می کند استفاده نمود و باید حدالامکان رنگ روشن و از رنگها برای مقاصد مشابهی استفاده کرد تا موقعیت خاص شناسایی شده و ایمنی بوجود اید . البته از عناصر موثر در کاهش سرعت احداث استانه پخی را می توان نام برد بشرط اینکه حجم ترافیک در ساعت پیک حداکثر بین ۷۵ تا۱۰۰ وسیله نقلیه و دارای کمترین وسایل نقلیه باشد.
۶- سطوح فضای سبز و مبلمان که علاوه بر جذابیت فضای خیابان و محیط مسکونی ارزش بالایی نیز دارد .
– انواع سیستمهای حمل و نقل عمومی درون شهری عبارتند از شبکه های ریلی مانند :
۱- قطار سریع و السیر شهری : وظیفه برقراری ارتبط بین مرکز شهر و شهرکهای عمومی را دارد که در مناطق پر جمعیت ستون فقرات حمل و نقل شهریست ، وظیفه دیگر ان ارتباط در محدوده مرکز شهر و تحت پوشش قرار دادن ارتباط ساکنین این ناحیه از شهر است و وظیفه سوم ارتباط بین فرودگاه و شبکه راه اهن سراسری می باشد . شکل این شبکه ستاره ای و مسیر از نقاط خارج از شهر شروع و هر چه به مرکز شهر نزدیک شویم بهم پیوسته و در نزدیکی محدوده مرکز شهر توسط تونل زیرزمینی با قطری مناسب به مرکز شهر ختم و جز کارامدترین وسیله نقلیه محسوب میشود.
۲- قطار سریع السیر زیرزمینی : این قطار هم جز کارامدترین وسایل نقلیه عمومی محسوب میشود ، برقراری ارتباط در داخل محدوده شهر بر عهده دارد و وظیفه اش در طول محورهای اصلی شهر است . فرم مناسب ان بصورت مثلثی است زیرا هم سطوح بزرگ را پوشش خواهد داد و هم فقط با یکبار سوار شدن به قطار به هر مقصدی می توان رسید .
۳- قطار سبک روی زمین ( تراموا ) : بدیل اینکه استفاده از قطار سریع السیر شهری در داخل شهر اشتباه بزرگی است استفاده از تراموا در شهر ضرورت پیدا می کند پس ستون فقرات شبکه حمل و نقل داخل شهر است . مسیر ان کوتاه و شاخه ان متعدد است . مسیر این شبکه با سایر وسایل نقلیه دارای حریم مشترکی است اما گاهی اوقات برای مسیرهایی که پر ترافیک اند مانند مرکز شهر استثنائا برای ان حریمی مجزا در نظر پرفته می شود .
۴- قطار سبک زیرزمینی ( تراموای زیرزمینی ) : که بمنظور افزایش سرعت و کاهش زمان اهمیت دارند و بدلیل زیبایی شهر در زیر زمین می باشد و بعنوان یک راه حل مطلوب برای حمل و نقل محسوب میشود و برای مناطقی که جمعیت ان متوسط است بسیار مناسب بود .
۵- اتوبوس و اتوبوس برقی : برای انها حریم مشخصی وجود ندارد ، ظرفیت انها از سایر وسایل حمل و نقل کمتر اما مزیت اتوبوس برقی نسبت به اتوبوس کارکرد بدون دود و کم سروصدای ان است .اما اتوبوس از نظر اقتصادی مقرون بصرفه به نمونه های دو طبقه و مفصلی نیز وجود دارد .