تعریف مفاهیم بحران و مدیریت بحران

تعریف بحران:

حادثه ای که بطور طبیعی یا توسط بشربصورت ناگهانی ویا فراینده بوجود آمده وسختی ومشقتی را به جامعه انسانی تحمیل نماید بطوریکه جهت برطرف کردن آن نیاز به اقدامات اساسی وفوق العاده باشد را بحران می گویند

تعریف مدیریت بحران:

مدیریت بحران علمی کاربردی است که بوسیله مشاهده سیستماتیک بحرانها وتجزیه وتحلیل آنها در جستجوی یافتن ابزاری است که بوسیله آنها بتوان از بروزبحرانها پیشگیری نموده ویا در صورت بروز آن در خصوص کاهش آثار آن آمادگی لازم ،امدادرسانی سریع وبهبودی اوضاع اقدام نمود.

پیشگیری:

شامل کلیه اقداماتی است که موجب پیشگیری از بحرانها وجلوگیری از اثرات مخرب آن بر جامعه میشود .لازم به ذکر است بخش پیشگیری از اهم فعالیتهای چرخه مدیریت بحران محسوب میگردد اقداماتی همچون قوانین مربوط به کاربری زمین که نحوه گسترش شهرها رامشخص نموده وباعث عدم گسترش شهرها در مکان های آسیب پذیر میشود از جمله این فعالیتها میباشد.

کاهش اثرات:

کلیه عملیاتی که تحت یک برنامه منسجم وجامع کاهش اثرات بحران وسوانح در یک منطقه خاص را سبب میشود را کاهش اثرات می گویند. بطور مثال کاربرد آیین نامه های ساختمانی به منظور کاهش خسارت ها وآسیب های ناشی از زمین لرزه برساختمانها از جمله برنامه های کاهش اثرات میباشد . بطور کلی بخش کاهش اثر اشاره به این اصل دارد که اگر چه می توان از بعضی از آثار بحران جلوگیری بعمل آورد ولیکن سایر آثار بحران کماکان وجود خواهد داشت وفقط با انجام اقدامات وعملیات مناسب می توان این آثار را به نحوی تغییر یا کاهش داد.

آمادگی:

شامل کلیه عملیات واقداماتی است که افراد ویا ارگان ها راقادر به انجاع عکس العمل سریع وکار آمد در مواقع بروزبحران ها می نماید. این اقدامات میتوانند تهیه یک برنامه ضد بحران ،برآورد دقیق منابع وهمچنین آموزش کارکنان باشد نکته اینکه بخش مربوط به آمادگی شامل دوزیر بخش الف)اخطاررسانی ب)تهدید خطر می باشد که اولی شامل زمانی است که خطر بحران تشخیص داده شده ولی زمان وقوع آن در محل خاص هنوز مشخص نمی باشد ولی در اخطاررسانی علاوه براینکه محل وقوع خطر مشخص گردیده مکان آن نیز مشخص است.

مقابله:

فعالیتهای مربوط به امدادرسانی که در جهت حفاظت از جان مردم وتاسیسات ودارائی های موجود میباشد را مقابله می گویند.در اجرای عملیات مقابله زمان تاثیرمستقیمی در کاهش میزان آسیب های وارده براثر سوانح رادارد اقداماتی از قبیل فعال نمودن سیستمهای ضدبحران ،عملیات جستجو ونجات ،تمهیدات اضطراری برای غذا ،سرپناه وکمکهای پزشکی ،بررسی ،ارزیابی وبرآورد واقدامات مربوط به تخلیه جمعیت همگی جزو برنامه ها وفعالیتهای بخش مقابله میباشد.

منبع: مرکز اطلاعات علمی تخصصی مدیریت