بقایای باستانی شهر باترینت

۱- تاریخ ثبت در یونسکو : سال ۱۹۹۲ میلادی
۲- وسعت اثر : ۳۹۸۰ هکتار
۳- وسعت حریم : ۴۶۱۱ هکتار
۴- آدرس : آلبانی – استان ولوره – منطقه سارانده
۵- موقعیت جغرافیایی : N39 45 4 , E20 1 34

شرح کوتاه اثر :

باترینت یا بقول آلبانیایی ها باترینتی یکی از شهرهای یونان باستان و سایت باستان شناسی ای در ۱۴ کیلومتری جنوب منطقه سارانده و نزدیک مرزیونان است . در آن دوران این مکان را به نام بوتروتن (Bouthroton) یا بوتروسیوس (Bouthrotios) می شناختند . در زبان لاتینی ، باتراتیوم یونان باستان ، بر تپه ای مشرف به کانال ویواری (Vivari) و بخشی از پارک ملی باترینت واقع شده است . ساکنین این شهر از پیش از تاریخ تحت استعمار طبقه اسقفان روم بوده اند .

تاریخچه :

باترینت شهری در منطقه باستانی اپیروس (Epirus) ، یکی از مراکز عمده قبیله های محلی چائونیانس (Chaonians) و همجوار مستعمره کورنتیان (Corinthian) در شهر سورفو (Corfu) و قبایل ایلیریان (Illyrian) در شمال بود . به گفته نویسنده ای رومی به نام ویرجیل (Virgil) ، فرزند شاه پریام که با آندروماخه ازدواج کرده بود بعد از سقوط تروی به غری مهاجرت کرد . دیونیسیوس (Dionysius) مورخ یونانی ، با اشاره به گفته ویرجیل نوشت که ، آنیاس (Aeneas) بعد از نابودی تروی به بوتروتن گریخت .

اولین شواهد باستانشناسی مبنی بر وجود انسان در این منطقه ، متعلق به قرن ۸ تا ۱۰ قبل از میلاد مسیح است . (البته شواهدی هم از قرن ۱۲ قبل از میلاد نیز بدست آمده است که سندیت محکمی ندارد .) مردم این سرزمین احتمالا برای امرار معاش و رفع احتیاجات خود به سورفو مواد غذایی می فروختند .

خانه ها و قلعه باترون به دلیل قرارگیری در موقعیت استراتژیکی مهمی که داشته است (مشرف بودن تنگه باترون) ، در قرن چهارم پیش از میلاد ، رشد قابل توجهی نمود و دارای قسمتهایی از جمله محراب آسکلپیوس و باراندازهای مختلف گردید . در حدود سال ۳۸۰ قبل از میلاد ، به دلیل اختلافات به وجود آمده آن زمان ، حصاری بلند بطول ۸۷۰ متر و مساحت ۴ هکتار همراه با ۵ دروازه ورودی ساخته شد . از سال ۲۲۸ تا ۱۶۷ قبل از میلاد ، بوتروتن تحت سلطه رومیانی بود که در سورفو روز بروز بیشتر می شدند . در طول یک قرن این منطقه به یکی از استانهای مقدونیه تبدیل شده بود . در سال ۴۴ قبل از میلاد سزار ، بوتروتن را به عنوان پاداشی به نظامیانی که در کنارش با پومپه جنگیدند به مستعمره ای برای آنها تبدیل نمود . بعد از این تصمیم ،ملاک محلی مانند تیتوس پومپونیوس اتیکوس ، اعتراض خود را به سنا اعلام کرد و نتیجتا در بوتروتن تعداد کمی از مستعمره نشینان باقی ماندند .

در سال ۳۱ قبل از میلاد ، امپراتور آگوستوس که تازه در نبرد اکتوم در مقابل مارک آنتونی و کلئوپاترا پیروز شده بود ، طرح قدیمی مستعمره بوتروتن را برای نظامیان تمدید نمود و ایشان شروع به ساخت و سازهای جدیدی در آنجا نمودند مانند قنات ، حمام رومی ، خانه ها و مجتمع فروم . در قرن سوم میلادی ، زلزله ای بزرگ بخش عمده ای از ساختمانهای حومه ورینا و مرکز شهر فروم را تخریب نمود . کاوشها نشان می دهد که در آن دوره وضعیت این شهر رو به انحطاط گذاشت ، با این حال جان سالم به در برد و در اواخر دوره باستان به یک بندر مهم در استان قدیمی اپیدوس تبدیل شد .این شهر در اواخر دوره باستان شامل قسمتهای بزرگی مانند کاخ سه گوش و ۴۲۵ منزل مسکونی بود . در اوایل قرن ششم میلادی بوتروتن مقر اسقفان شده و ساخت و سازهای زیادی در آن صورت گرفت مانند مکانهای مذهبی ، تعمیدگاه کلیمی ها ، قصر سلطنتی و ساختمانهایی از این قبیل و احتمالا در قرن پنجم میلادی حصارهای شهر توسط امپراتور استروگتس بازسازی شدند .

از آثار بدست آمده در اکتشافات باستانشناسی نشان می دهد که کلا ، شراب و روغن خود را از طریق دریای مدیترانه وارد می نمودند و این کار را تا قرن هفتم میلادی ، زمانی که امپراتوری بیزانس در این سرزمین نابود شد، ادامه داشت . این شهر در قرن ششم و هفتم میلادی الگو و نقطه عطفی برای شهرستانهای دیگر حوزه بالکان گردید .در قرن هفتم میلادی ، بوتروتن بصورت شهری کوچک مانند شهرهای سنتی حومه مدیترانه درآمد و با فروپاشی امپراتوری روم ، مدت کوتاهی توسط امپراتوری بلغار کنترل می شد تا اینکه در قرن نهم توسط امپراتوری روم شرقی تصرف گردید . کاوشهای اخیر نشان می دهد که مردم غرب این شهر با حصارهایی بلند از خود در برابر بیگانگان دفاع می کردند زیرا بقایایی از آتش سوزی در قرن نهم بر روی دیوارها و پایین حصارها مشاهده می شود که بعدها مرمت شده اند .از قرن نهم تا سال ۱۲۰۴ میلادی – زمان جنگهای صلیبی چهارم – که نورمن ها حمله کردند ، امپراتوری روم شرقی از این سرزمین به عنوان یک پاسگاه استفاده می نمود . باترینت بعد از نابودی اسپیروس ، به عنوان منطقه ای برای مناقشه اقوام بیزانس ، ونیز و اقوام جنوب ایتالیا قرار گرفت . در سال ۱۲۶۷ میلادی چالز آنجو مقرر داشت که باتروتن و سورفو هر دو مسئول کنترل و مرمت حصارها و کلیساهای بزرگ آن هستند .در سال ۱۳۸۶ میلادی ، جمهوری ونیز بخشهایی از این منطقه را خریداری نمود و در سال ۱۵۷۲ جنگ بین ونیز و امپراتوری عثمانی روی داد و به همین دلیل فرمانده ونیزی ها ، فوسکارینی دومنیکو دستور اخراج باترینتی ها را از سورفو صادر نمود . کنترل و اداره باترینت و اطرافش به قلعه کوچک مثلثی شکلی در کنار سد بزرگ ماهیگیری انتقال یافت . بعد از آرام شدن منطقه ، تا سال ۱۶۵۵ میلادی گهگاهی حمله هایی از طرف ترکان عثمانی انجام می شد . در سال ۱۷۱۸ ، شیلات منطقه توسط ونیزی ها پس گرفته و فعالیت مردم این منطقه به پرورش زیتون ، گاوداری و صنایع چوبی خلاصه شد . در سال ۱۷۹۷ میلادی باترینت بوسیله پیمان کامپو توسط ناپلئون کدک ، تحت کنترل فرانسه قرار گرفت تا در سال ۱۷۹۹ توسط یکی از والیان عثمانیها به نام علی پاشا ، این منطقه فتح شد و تا استقلال آلبانی (۱۹۱۲ میلادی) بخشی از امپراتوری عثمانی بود . در آن زمان تمام شهر خالی از سکنه شده بود و منطقه را باتلاقهای مالاریایی فرا گرفته بود .

اکتشافات :

اولین کاوشهای باستان شناسی مدرن در سال ۱۹۲۸ م ، در زمان دولت فاشیستی بنیتو موسولینی انجام گرفت که البته ، بوتروتن هدفی برای گسترش جغرافیای سیاسی بد نه علمی . لوئیجی ماریا اوگولینی ، رهبر باستانشناسان ایتالیایی ، با وجود اهداف سیاسی ای که در ماموریتش گنجانده بودند باستانشناس خوبی بود . اوگولینی در سال ۱۹۳۶ درگذشت اما کاوشها تا سال ۱۹۳۴ ( جنگ جهانی دوم) ادامه یافت . آنها بخشهای رومی و هلنی شهر را کشف نمودند که از آنجمله می توان دروازه شیر و دروازه اسکائن را نام برد ( این نام را اوگوینی از نام دروازه مشهور تروی به یاد داستان حماسی ایلیاد از هومر گرفته است ). پس از آنکه حکومت کمونیستی انور خوجه آلبانی را در سال ۱۹۴۴ در دست گرفت ، ماموریت و کاوشهای باستان شناسی خارجی ممنوع شو و باستانشناسان آلبانیایی از جمله حسن سکا کار را ادامه داد . نیکیتا خروشچف در سال ۱۹۵۹ از منطقه بازدید کرده و به خوجه پیشنهاد داد تا آن ویرانه ها را به یک پایگاه زیردریایی تبدیل نماید .کاوشهای باستانشناسی از سال ۱۹۷۰ توسط آلبانیایی ها در مقیاسی بزرگتر آغاز شد و از سال ۱۹۹۳ با رهبری آنها و همکاری بنیاد باترینت بیشترین کاوشها صورت پذیرفت . پس از سقوط رژیم کونیستی ، در سال ۱۹۹۲ دولت جدید دموکراتی روی کار آمده و برنامه ریزیهای بسیاری را برای پیشرفت این سایت انجام نمود . در سال ۱۹۹۷ ، بحرانهای شدید سیاسی و اقتصادی باعث متوقف شدن طرح ها و مرمت شد ، در همان سال بعلت بوجود آمدن سرقت های باستانی ، عدم حفاظت و مدیریت سایت ، سازمان میراث جهانی یونسکو باترینت را در فهرست آثار در معرض خطر نابودی قرار داد .در سال ۲۰۰۰ میلادی ، دولت آلبانی پارک ملی باترینت را تاسیس نمود . با پشتیبانی نهادهای آلبانیایی و یونسکو ، تحت رهبری اورن (Auron) بعنوان اولین مدیر پارک ، وضعیت سایت بهبود یافته و در سال ۲۰۰۵ این سایت از لیست آثار در معرض خطر یونسکو حذف شد .

منبع :اسکان آرا