پیاده‌راه؛ قلب تپنده شهر در کپنهاگ

طراحی مسیرها و پیاده‌راه‌ها برای راحتی و آسودگی عابران پیاده یکی از ویژگی‌های مهم در شهرسازی جدید است.از بالاترین سطوح شهرسازی و دلپذیرترین نقاط شهری، شبکه‌ای از خیابان‌های مهم پیوسته سنگفرش شده و خالی از اتومبیل ویژه عابران پیاده است. شهرهایی که دارای پیاده‌راه‌های مناسب و خوبی هستند، عموماً در تمام نقاط دنیا شناخته شده‌‌اند. معمولاً پیاده‌راه‌ها در شهرهای بزرگ به میدان‌های اصلی و تاریخی شهر متصل است. در این پیاده‌راه‌ها، فروشگاه‌ها، رستوران‌ها و قهوه‌‌خانه‌های روباز قرار دارد. در مسیر، نیمکت‌های زیادی جهت استراحت وجود دارد؛همچنین فواره‌ها و آبنماها در کنار فضای سبز موجود خودنمایی می‌کند.
یکی از تفریحات مردم در کشورهای مختلف قدم‌زدن در پیاده‌راه‌‌ها و استفاده از امکانات آن است. این شیوه شهرسازی، تنوع، انرژی و سرزندگی خاصی به مردم این شهرها تزریق می‌کند.
کارشناسان معتقدند که شبکه پیاده‌راه‌ها، هسته ارزشمند شهرها محسوب می‌شوند که دارای رابطه دوجانبه اقتصادی، اجتماعی است. امروزه مردم بسیاری از شهرها خواستار ایجاد چنین مسیرهایی هستند ضمن اینکه در انتهای هر مسیر امکان بهره‌مندی از شبکه حمل‌ونقل ریلی فراهم باشد.
از این‌رو ۲نمونه از شهرهای شاخص در ایجاد پیاده‌راه معرفی شده‌اند:
۱- ونیز: این شهر ایتالیایی به‌عنوان بزرگترین شهر پیاده‌راه در دنیا مورد توجه قرار دارد. این شهر دارای شبکه‌ای از خیابان‌های پیاده‌راه است که به کلی خالی از اتومبیل بوده و در سایر نقاط شهر نیز از اتومبیل استفاده نمی‌شود. شهر بسیار متراکم است و درحال حاضر یکی از شهرهای بزرگ و دلپذیر و بی‌سروصدای دنیاست.
۲- کپنهاگ: یکی دیگر از شهرهایی است که دارای بزرگ‌ترین شبکه پیاده‌راه است؛ اگرچه شهر از گذشته‌های دور دارای شرایط و خصوصیات ویژه‌ای است (خیابان‌ها و معابر باریک قرون وسطایی). اما مدیران شهری به‌صورت مستمر و پیوسته درتلاشند تا با اصلاح و تغییر خیابان‌ها کیفیت آن‌را ارتقا دهند.
از ۴۰ سال گذشته تاکنون خیابان‌های اصلی شهر کپنهاگ به یکی از مهم‌ترین معابر پیاده‌راه تبدیل شده است. برنامه‌ریزان شهری با اجرای برنامه‌های بی‌شمار در مقیاس کوچک و مرحله به مرحله موفق شدند تا خیابان‌ها را از مبنای صرف استفاده اتومبیل به یک مسیر پیاده‌راه بسیار مناسب تبدیل کنند. کارشناسان شهری دانمارکی معتقدند که با ۲۰ سال تحقیق و مطالعه فضاهای شهری و تأثیر آن بر زندگی شهرنشینی، دریافته‌اند که اصلاح، بهبود و توسعه پیاده‌راه‌ها، ۴ برابر زندگی عمومی و شادابی شهرها را افزایش می‌دهد. از این‌رو در کپنهاگ برنامه‌های بیشتری برای افزایش این پیاده‌راه‌ها درنظر گرفته شده است.

برنامه ۱۰ مرحله‌ای کپنهاگ
۱- تبدیل خیابان‌ها به پیاده‌راه:
در سال ۱۹۶۲ مسئولان شهر، خیابان تاریخی و اصلی شهر را به پیاده‌راهی بزرگ تبدیل کرده‌اند. با توجه به این موفقیت در دهه‌های گذشته و به‌تدریج خیابان‌های فرعی بیشتری به پیاده‌راه تبدیل شده‌‌اند که این پیاده‌راه‌های فرعی به پیاده‌راه‌های اصلی شهر متصل شدند؛ به این ترتیب مسیری مناسب جهت رفاه و آسایش مردم برای پیاده‌روی و رفت و آمد شکل گرفت و دوچرخه‌سواران نیز از این مسیر استفاده می‌کنند. البته مسیری محدود برای اتومبیل‌ها در نظرگرفته شده به‌شرطی که سرعت اتومبیل‌ها از میزان مجاز در این منطقه تجاوز نکند.
۲- کاهش تدریجی عبور و مرور و پارکینگ‌ها:
یکی از سیاست‌های اتخاذ‌شده برای ثابت‌ نگاه داشتن حجم رفت‌وآمد، کاهش تعداد اتومبیل‌های ورودی به مرکز شهر و حذف فضای پارک خودروهاست.
سالانه ۲ تا ۳درصد از پارکینگ‌های موجود در مرکز شهر توسط مدیریت شهری از بین رفته و به تدریج از تعداد آن در سال‌های آینده کاسته خواهد شد.
۳ – تبدیل پارکینگ‌ها به فضاهای عمومی:
در ساخت پیاده‌راه، بسیاری از فضاهایی که در گذشته به عنوان پارکینگ استفاده می‌شده به مکان عمومی تبدیل شده و استفاده‌های مختلفی از آن می‌شود.
۴ – افتخارات و ارزش‌های شهری:
فضای مطلوب خیابان‌ها و تغییراتی که در آنها به وجود می‌آید باعث می‌شود پیاده‌راه به فضایی شاد و دلپذیر برای پیاده‌روی تبدیل شود. ساختمان‌های قدیمی با طاق‌ها و معماری منحصر به فرد، سایبان‌ها و دروازه‌ها همگی از عناصر تداعی‌کننده خاطرات و افتخاراتی است که در گذشته‌های دور و نزدیک در شهر به وقوع پیوسته است.
۵- جلوگیری از بلند‌مرتبه‌سازی:
ساختمان‌های کم‌ارتفاع و فضای متراکم ساختمان‌ها اجازه می‌دهد تا باد از بالای شهر به‌راحتی عبور کند و به همین دلیل میزان ورزش باد در مرکز شهر معتدل است، در صورتی که در سایر نقاط شهر اینگونه نیست.
۶ – اسکان در مرکز شهر:
بیش از ۶۸۰۰ نفر در حال حاضر در قسمت مرکزی و تجاری شهر ساکن هستند. این افراد با قطع وابستگی خود از اتومبیل از طرح پیاده‌راه در محل زندگی خود استقبال کرده‌اند. با توجه به حضور و اسکان مردم در حاشیه پیاده‌راه‌ها، توریست‌ها و جهانگردان که تا پاسی از شب در این مسیر تردد می‌کنند احساس آرامش و امنیت بیشتری می‌کنند و این یکی از مسائل تاثیرگذار در جلب توریست است.
۷ – دوچــرخه و تـشویق دانش‌آموزان:
با در نظر گرفتن امکانات و ایجاد بستر لازم جهت استفاده از دوچرخه و تشویق دانش‌آموزان به رفت‌وآمد و استفاده صحیح از دوچرخه، حجم بسیار زیادی از بار ترافیکی شهر کم شده و روح شادابی و نشاط فضای شهر را تغییر می‌دهد.
۸ – تـغییر مـنـظـر شهری:
رستوران‌ها و قهوه‌خانه‌‌های روباز، میدان‌های عمومی با آبنماها و فواره‌ها، هوای دلپذیر در تابستان و زیبایی خاص زمستان با استفاده از بخاری‌های گازی شهری در کنار مسیر باعث تغییر چهره شهر و رضایتمندی بیشتر شهروندان می‌شود.
۹- ارتقای‌فرهنگ دوچرخه‌سواری به عنوان پایه حمل و نقل:
مسئولان شهر با ساخت خطوط ویژه دوچرخه و توسعه آن تلاش می‌کنند تا استفاده از دوچرخه هرچه راحت‌تر باشد. مدیریت شهری با ایجاد پایانه‌های دوچرخه در محل قدیم پارکینگ‌ها اقدام به ارائه خدمات می‌کنند. در حال حاضر ۳۴درصد مردم کپنهاگ که محل کار آنها در مرکز شهر است برای رفت‌وآمد خود از دوچرخه استفاده می‌کنند.
۱۰ – دوچرخه و امکانات لازم:
سیستم استفاده از دوچرخه در سال ۱۹۹۵ شکل گرفت. کاربران می‌توانند با استفاده از سکه مخصوص از جایگاه‌های دوچرخه در قسمت‌های مختلف شهر، دوچرخه را به امانت گرفته و با پایان کار روزانه آن را به یکی از ۱۱۰ جایگاه کرایه دوچرخه در مرکز شهر تحویل داده و سکه را دریافت کنند.

همشهری آنلاین