تک سواری در مبلمان شهری اصفهان!

امروز نه تنها اثری از توصیف شاردن در چهارباغ عباسی که الگویی برای ساخت شانزلیزه بود، نیست بلکه تنها نماهایی می‌بینیم که در میان سنت و مدرنیته درگیر هستند. این توازن نداشتن، خاص خیابان‌های تاریخی شهر نیست، بلکه در خیابان‌های جدید، فضای سبز شهر اصفهان و ایستگاه‌های BRT نیز نبود طراحی خاص مبلمان شهری مشهود است.

غلامرضا تسلیمی، عضو هیئت علمی موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی شهید اشرفی اصفهانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنای منطقه اصفهان، علت این توازن نداشتن را نوعی طراحی سلیقه‌ای در مبلمان شهری، تاریخی و فرهنگی دانست و گفت: مبلمان شهری با ارتباط متقابل میان انسان، فضای شهری و فضای محیطی به وجود می‌آید.

وی افزود: در مدیریت شهری، بخش ارگونومیک باید دخیل باشد، اما متاسفانه مساله محیط ارگونومیکی و یا سازش انسان با محیط که در آن زندگی می‌کند، دیده نشده و یا براساس استانداردها نبوده است.

تسلیمی با بیان اینکه مدیران در طراحی مبلمان شهری به صورت سلیقه‌ای عمل می‌کنند، افزود: سلیقه مدیر فعلی با مدیر آینده کاملا متفاوت است و هر کدام سعی در تحمیل سلیقه شخصی خود دارند.

عضو هیئت علمی موسسه شهید اشرفی اصفهانی به اهمیت ساختار فیزیکی مبلمان شهری اشاره کرد و گفت: منظور از ساختار فیزیکی این است که عموم جامعه از کودکان تا سالمندان باید در محیطی که قرار می‌گیرند، احساس آرامش کنند، اما متاسفانه در بیشتر مواقع فضاهایی در شهر طراحی کرده‌ایم که نمی‌توان سن خاصی برای آن قائل شد.

وی با بیان اینکه در حوزه مبلمان شهری مطالعه‌ای صورت نگرفته است، ادامه داد: یک سمینار در دانشگاه مبارکه، برگزار و در آن برخی الگوها ارایه شد که می‌توان از آنها بهره برد، اما پس از برگزاری سمینار در حد حرف باقی ماند و تاکنون هیچ مقاله، نوشته و یا دستورالعملی تدوین نشده که به عنوان شاخصه‌ای برای برنامه‌های مدیریت شهری باشد.

این دکترای معماری با بیان اینکه در شهر اصفهان تنها تعدادی شرکت‌ زیر نظر شهرداری مسئول طراحی مبلمان شهری هستند، گفت: باید طراحی مبلمان شهری کلا‌ن شهرهایی مانند اصفهان، تهران و تبریز دارای یک ساختار و ویژگی خاص باشد.

تسلیمی افزود: بافت و ساختار هر منطقه باید با توجه به ویژگی‌های آن متفاوت از دیگر منطقه‌ها باشد، اما اکنون بافت هر منطقه یکسان است. به عنوان مثال طراحی مبلمان شهری اصفهان در شهرهای کوچک پیرامون نیز اجرا می‌شود.

وی با بیان اینکه مدیریت شهری اصفهان به زیباسازی توجه چندانی نکرده است، تصریح کرد: به عنوان نمونه نیمکت‌های نشیمنی که در چهارباغ عباسی به کار برده شده با نیمکت‌های خیابان ۲۴ متری یکسان است.

رنگ، حلقه مفقوده زیباسازی شهری

این معمار با اشاره به اهمیت رنگ در زیباسازی شهری، اضافه کرد: متاسفانه به مقوله رنگ در زیباسازی شهری توجهی نشده است. اگر به کشورهای پیشرفته نگاه کنید می‌بینید برخی از شهرها رنگ‌های غالب دارند که شاخصه‌ای برای طراحی‌ها است. در شهر اصفهان سطل زباله‌هایی سبز رنگ که در حاشیه فضای سبز شهر در نظر گرفته شده، هم رنگ شمشادها است و تشخیص داده نمی‌شود.

تسلیمی با اشاره به اینکه یکی از ارکان مهم مبلمان شهری، تابلوهای تبلیغاتی است، اظهار کرد: تابلوهای مغازه‌ها نیز باید به صورت استاندارد، تخت و به دیواره بدنه ساختمان نصب شده باشد تا زیبایی ساختمان‌ها حفظ شود.

محور چهارباغ عباسی، فاقد مبلمانی مناسب

وی همچنین به نورپردازی‌ خیابان‌ها به عنوان یکی دیگر از ارکان اصلی مبلمان شهری اشاره کرد و گفت: نورپردازی مناسب نیز می‌تواند کمک مهمی برای مبلمان شهری باشد.

این معمار به محور چهارباغ عباسی از دروازه دولت تا انقلاب اشاره کرد و افزود: در این محور، هیچ نوع مبلمان شهری مناسب که درخور این فرهنگ کهن باشد، دیده نمی‌شود. موادی که برای محیط در نظر گرفته می‌شود، باید متناسب و همگن با محیط باشد.

وی با اشاره به اهمیت نسبت آسایش در مبلمان شهری تصریح کرد: باید ضریب آسایش در مبلمان شهری وجود داشته باشد. به عنوان مثال از فلکه احمدآباد تا خیابان بزرگمهر، یک مسیر طولانی‌ است که هیچ ایستگاه توقفی برای آن برنامه‌ریزی نشده است.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه از دیگر مواردی که برای مبلمان شهری در نظر گرفته می‌شود، رفاه انسان در زمان حرکت است، گفت: در شهرهای پیشرفته مسیر حرکت مردم با توجه به سردی و گرمی هوا برنامه‌ریزی می‌شود.

تسلیمی اضافه کرد: خوانش و نفوذپذیری از دیگر عناصر مهم در زیباسازی شهری است، به این معنا که فرد بتواند با کمترین مسافت طی شده، به نقطه نظر ایده‌آل خود برسد که این نقطه‌نظر می‌تواند تفریح، خرید و یا استراحت توسط شبکه‌های دسترسی باشد.

وی با اشاره به اینکه اصفهان به شهر دوچرخه‌ها معروف است، خاطرنشان کرد: هیچ محوری برای دوچرخه‌سواران شهر در نظر گرفته نشده است و در واقع فرد دوچرخه‌سوار یا باید به پیاده‌رو برود و برای عابران پیاده‌ ایجاد مزاحمت کند و یا در خیابان با خطرات جانی مواجه شود.

لزوم آینده نگری در طراحی مبلمان شهری

وی با تاکید بر اینکه در طراحی مبلمان شهری باید آینده نگر باشیم، گفت: متاسفانه فرهنگ تک سواری در جامعه حاکم شده است، این فرهنگ باید از بین برود و فرهنگ دیگری جایگزین آن شود که لازمه‌اش، تشویق مردم و کشیده شدن آنان به سمت فضای عمومی است که می‌تواند به بهبود فضای شهری کمک کند.

تسلیمی با بیان اینکه آلودگی باعث ایجاد تشنج در فضای شهری می‌شود، اضافه کرد: نسبت تراکم فضای سبز به نسبت جمعیت باید لحاظ شود تا آلودگی محیطی نیز کاهش یابد و به بهبود فضای شهری کمک کند.

وی گفت: در گذشته، به دلیل وجود حیاط در خانه‌ها، آسایش و آرامش وجود داشت اما اکنون حیاط‌های قدیمی منازل به حیاط شهری تبدیل شده است که برای آن رفاهی درنظر نگرفته‌ایم.

این معمار با اشاره به میدان نقش جهان که میدانی مهم در شهر اصفهان است، افزود: این میدان بازدیدکنندگان بسیاری دارد، اما یک مبلمان شهری قابل تامل در این ناحیه وجود ندارد.

الگوی خوب بهتر از ارایه طرح بد

وی در پاسخ به این سؤال که الگوبرداری از شهرها و کشورهای دیگر کارایی دارد یا خیر؟ گفت: به اعتقاد من همیشه یک کپی خوب بهتر از ارایه یک طرح بد است و می‌توان از الگوبرداری صحیح استفاده کرد.

شاسا