راب کریر

زندگی نامه راب کریر
راب کریر در سال ۱۹۳۸ درگرون ماخر لوکزامبورگ متولد شد.کریر در یک محیط صنعت گر بزرگ شد؛ وی معتقد است محل زندگیش در دوران کودکی( بافت قدیم شهر به سبک قرون وسطی) بر نگرش هایش در زمینه شهرسازی بی تاثیر نبوده است. کریر به دلیل علاقه به معماری و شهرسازی در سال ۱۹۵۹ در دانشگاه فنی مونیخ شروع به تحصیل در رشته معماری نمود.پس از فارغ التحصیلی به عنوان کمک استاد در دانشگاه های برلین و اشتوتگارت و در دانشگاه پلی تکنیک لوسان سوئد به عنوان استاد مدعو تدریس نمود. سپس در فاصله سالهای ۱۹۷۶ تا۱۹۹۸ استاد دانشگاه تکنولوژی وین بوده و همزمان با آن در دفاتر معماری وین نیز فعالیت می نمود. از سال ۱۹۹۳ دفتر کاری با همکاری کریستف کوهل در برلین پایه گزاری نمود.کریر همچنین در سال ۱۹۹۶ به عنوان استاد مدعو در دانشگاه یئل آمریکا مشغول به تدریس شد.وی علاوه بر معماری، طراحی شهری و نظریه پردازی به عنوان مجسمه ساز و نقاش جسور نیز شهرت دارد.
از راب کریر در برهه های زمانی مختلف با عناوین متفاوتی یاد شده است؛ در سال های ۱۹۸۰ از او به عنوان یک پست مدرن سپس به عنوان مروج نهضت نوشهرسازی  و در دهه ۱۹۹۰ به صورت یک نوسنت گرا و اخیرا به صورت معمار نامدرن یاد می شود
راب کریر امروز نیز د دفتر کار خود در برلین با همراهی کریستوفر کوهل به فعالیت های شهرسازی و معماری می پردازد.

– اندیشه ها و فعالیت های راب کریر
راب کریر با رویکردهایش در خصوص نوع فضاهای شهری( منبعث از شهرهای سنتی) و قلمروهای عمومی شهرت دارد وی به تجدید ساختار شهرهای معاصر تحت تاثیر ساختار شهرهای پیش از انقلاب صنعتی گرایش دارد؛ این گرایش وی در مورد طراحی شهری مرکز شهر اشتوتگارت کاملا آشکار است.
کریر طراحی شهری را که پس از جنگ جهانی دوم رواج یافت و با ساختمانها به عنوان اجزایی جدا از بافت شهر برخورد نمود، مخالفت می نماید؛ طرح های دهه های پنجاه و شصت را فاقد تداوم و تفاوت های کیفی مستلزم فضا های شهری دانسته و رشد شتابان شهرهای در این دوره را یکی از عوامل فرسایش تدریجی فضای شهری عنوان می کند. وی معتقد است ساختمان ها شکل دهنده فضا هستند، بنابراین با رجوع به روش های سنتی ترکیبات فضایی، می باید با ساختمان ها به عنوان اجزایی از بافت شهر و تعریف کننده فضا های شهری برخورد نمود.
وی حامی توسعه هایی است که بر پایه فرم،الگوی خیابان ها،گونه شناسی و معماری شهرهای سنتی اروپایی صورت می گیرد.طرح های کریر تاکید بسیاری بر تاریخ محلی،تاکید بر بافت فضایی و هماهنگی با محیط ساخته شده موجود دارد.
نظریات و اندیشه های کریر در زمیه شهرسازی و معماری در کتبی که از وی منتشر شده، تجلی یافته است. اولین آشنایی جامعه شهرساز با راب کریر به صورت رسمی از طریق کتاب فضا های شهری (۱۹۷۵) صورت گرفت.کتاب بر معماری وی در ۱۹۸۲ و نیز تناسبات در معماری را در سال ۱۹۸۸ به انتشار رساند. وی همچنین در سال ۱۹۸۹ کتابی با عنوان پروژه های شهری در سالهای ۱۹۶۸-۱۹۸۲ را نیز چاپ نمود.برخی از تالیفات کریر مانند ساختن شهر به همراهی همکارش کوهل تجلی یافت.
فعالیت های کریر در حوزه های معماری وشهرسازی در نقاط مختلفی از اروپا و به خصوص در هلند نمود یافته اند.از تجربه های حرفه ای کریر در حوزه شهرسازی می توان به طرح شهرهای جدید(شهر جدیدجودیشری در لوکزامبورگ،شهر جدید بیندرورف(۱۹۹۶)،شهر جدید بروکپولد نزدیک آمستردام مبتنی بر تجارب نوشهرسازی) طرح بازسازی شهری(محله استاتسولز در برلین،طراحی و نوسازی بخش هایی از شهر اشتوتگارت) طرح های موردی مانند طراحی مراکز شهری، فضا ها و میادین شهری، مجموعه های مسکونی (طراحی مرکز دولتی برلین (۱۹۹۳)، توسعه فضاها مسکونی در متندر آمستردام ۱۹۹۵-۲۰۰۶) اشاره نمود.
شهرسازی از نگاه راب کریر
راب کریر، همان گونه که در بخش قبل اشاره شد، با دیدی نقادانه به شهری که در نتیجه افکار غالب دهه های پیشین شکل یافته بود، می اندیشد. به نظر وی شهرهای انسان مدار سنتی در اروپا دراثر دو واقعه قرن بیستم یعنی جنگ و مدرنیسم از بین رفتند؛ شهرهای امروزین که جایگزین شهرهای پیشین شدند هیچ سنخیتی با انسان و خصوصیات روحی وکالبدی او ندارند .
کریر در تالیف کتاب فضای شهری(۱۹۷۵) شکل شناسی فضاهای شهری را هدف اصلی خود قرار داد و در نظر داشت نحوه شکل‌گیری فضا ها را از معدود فرم ها و نحوه ترکیبات امکان‌پذیر از آنها را توضیح دهد . با وجود اینکه توجه اصلی کریر به کالبد فضا و عناصر گونه شناسی فضای شهری بود، اما وی به رابطه فضای کالبدی و اجتماعی و تأثیر پایه های اجتماعی ـ فرهنگی در کار طراحی شهری نیز توجه نمود و و بر این عقیده بود که سبک های مختلف در تاریخ همواره با ساختار اجتماعی حاکم، هویت یافته اند؛ بنابراین درک روابط اجتماعی و تاثیر آنها در طراحی حائز اهمیت است .

– فضای شهری: میدان و خیابان
به اعتقاد راب کریر، بدون تحمیل معیارهای زیبایی‌شناختی حتی فضاهای بین ساختمان‌ها نیز در شهرها به عنوان فضاهای شهری قلمداد خواهند شد، بنابراین وضوح ویژگی‌های هنری و کیفیت زیبایی‌شناختی در فضاها است که منجر می‌شود به فضاهای باز بیرون، فضای شهری اطلاق شود، این فضاها در دیدگاه کریر در دو نوع میدان و خیابان متجلی می‌شوند .
کریر خیابان و میدان را به عنوان دو عنصر اصلی فضای شهری دانسته و علاوه بر ویژگی‌هایی که برای هر یک قائل است بر اتصال مناسب بین خیابان و میدان در طرح‌هایش و نیز به رعایت مقیاس انسانی در طراحی فضاهای عمومی تأکید می‌ورزد.
“میدان اولین تمهیدی است که انسان برای استفاده از فضای شهری به کار برد، میدان از تجمع خانه‌ها دور تا دور یک فضای باز به وجود آمد. این چیدمان کنترل بسیاری در فضای درونی، خارجی و آمادگی دفاعی در برابر حملات بیرونی را امکان‌پذیر ساخت “. نمونه‌های بسط یافته و نمادین آنها درگذشته به صورت اگورا، فورم، دیر، حیاط مسجد و… نمود یافت سپس در دوران بعدی به صورت محوطه‌های بازارها، زمین های رژه، میدان‌های تشریفاتی،فضا های مقابل کلیسا و مراکز حکومت شهر شکل گرفت(امروز این میادین در اکثر مناطق کارکرد و محتوای نخستین خود را از دست داد و فقط از جنبه میراث فرهنگی حفاظت می‌شوند).
در تشریح خیابان به عنوان دومین جز فضای شهری، وی آن را حاصل شکل‌گیری نامتمرکز خانه‌ها و ساختاری برای توزیع زمین می داند. خیابان به ندرت به عنوان یک فضای مستقل و جدا عمل می‌کنند و به طور کلی بخشی از یک شبکه است. کریر خیابان در دو دسته خیابان های مسکونی و خیابان های تجاری دسته بندی نموده است.
وی خیابان‌های مسکونی را محل گذر و گردش عمومی می داند، و معتقد است خیابان‌های تجاری می‌باید به گونه‌ای متفاوت از خیابان‌های مسکونی بنا شوند؛ عرض خیابان‌ تجاری از دید کریر می‌باید به اندازه‌ای تعیین شود که عابرین در یک سوی خیابان بدون عبور ازآن ویترین مغازه‌ها در سوی دیگری را ببینند. کریر در طرح خیابان ها جداسازی پیاده رو و سواره رو را به دلیل انزوایی که منطقه عابر گذر درگیر آن می شود، نفی می نماید. به اعتقاد کریر طرح‌ خیابان‌ها را می‌توان بی‌نهایت بسط داد ولی آنچه بر شکل‌گیری خیابان‌های متعدد و جالب توجه در شهرها موثر است، تنها تاریخ شهر، نشیب و فراز و جمعیت آن می باشد .
– عملکرد فضای شهری
راب کریر با مقایسه‌ای بین خیابان و میدان، اشاره می‌کند که خیابان دارای ویژگی‌های کارکردی عمیق‌تری نسبت به میدان است در صورتی که میدان، فضای جذاب‌تری برای گذران وقت است . بنابراین کریر از لحاظ فعالیتی برای میدان و خیابان تمایز قائل می شود. کریر مناسب ترین کارکرد برای میادین را فعالیت های تجاری در شکل بازار و یا مهمتر از آن فعالیت های امور فرهنگی که قادر باشند سرزندگی و نشاط بیست و چهار ساعته برای آن ایجاد کنند و نیز در ارتباط موثر با مناطق مسکونی باشند، پیشنهاد می نماید .
او هر نوع از فعالیت را برای مکانی خاص مستعدتر می داند و اعتقاد دارد در هم آمیختگی فعالیت های شهروندان،مادامی که محمل کالبدی می یابد، بافت شهری(فضای شهری) را شکل می دهد. عملکرد غالب از نظر کریر برای فضای شهری گردش،خرید،گفتگو،کار و ایجاد ارتباطات اجتماعی است .
– شکل شناسی فضای شهری
کریر در بخش دیگری از مطالعات خود که برخی آن را مهمترین بخش از کارهای وی می دانند، به شکل شناسی فضاهای شهری می‌پردازد. بررسی‌های او در خصوص شکل‌شناسی میادین شکل گرفته و ساخته شده در طول تاریخ، یکی از گسترده‌ترین مطالعات در این زمینه پس از مطالعات زوکر بوده است؛ررسی‌های کریر نشان می‌دهد که طراحان درنهایت آزادی انواع شکل‌های فضایی را تجربه کرده‌اند و در هر دوره تاریخی ارزش‌های فضایی جدیدی به میدان افزوده ‌اند .
کریر با بررسی شکل شناسانه فضاهای شهری در اروپا، آنها را در سه گروه اصلی ۱ـ مربع ۲ـ دایره و ۳ـ مثلث تقسیم‌بندی می نماید. وی معتقد است همه فضاهای موجود و فرم‌های آنها را در طی پنج مرحله تغییر- زاویه‌دار کردن،‌ قطعه قطعه کردن،‌ الحاق و ادغام شدن،‌ تداخل یا ترکیب عناصر و تغییر شکل یافتن(تصویر۱)- از سه فرم فوق می‌توان به شکل های موجود تبدیل نمود. کریر عنوان می کند این عوامل قادرند اکثر فرم های فضا های شهری را به صورت منظم و نامنظم شکل دهند. تصویر ۱،ماخذ(کریر،۱۳۸۳ : ۲۹)
کریر معتقد است بدنه و نماهای شهری و خیابان هایی که به این میادین ختم می شوند، در شکل دهی به این فضا ها موثر اند و می توانند فرم های مختلفی داشته باشند؛ فرم های یکپارچه و جامد با معماری کم نظیر،بدنه هایی با بازشوهای متنوع مانند پنجره ها درهاآرکها و کلونادها و یا بدنه هایی کاملا گنگ و بی معنا. تعداد و مو قعیت خیابان هایی که به آن می رسند باز یا بسته بودن میدان را تعریف می کنند .
– بهسازی و بازسازی بافت های شهری
دیدگاه اصلی کریر در بازسازی بافت ها، رویکرد سنتی به وسیله استفاده از منابع معاصر و فناوری‌های نوین است . وی در طرح های بازسازی به طرز آشکاری از سنت و تاریخ شهرهای اروپایی تأثیر پذیرفته، دیدگاه‌هایش بسیار مؤثر از نگاه‌های کامیلو سیته در خصوص فضاهای شهری است.
در طرح نوسازی بخش دورنی اشتوتگارت وی با ارزش نهادن به ساختار سنتی شهر، ایجاد خیابان‌ها و میدان‌های جدید در ساختار شهر را پیشنهاد می‌کند و تمام فضاهای شهری با ترکیبات هندسی گوناگون را به هم ربط می‌دهد . توجه به نحوه مداخله کریر در بخش هایی از شهر اشتوتگارت، رویکردهای اصلی وی را درخصوص برخورد با بافت های آسیب دیده شهری مشخص می سازد. در ادامه به تعدادی از این راهکارها اشاره شده است:
– قبل از اقدام به طراحی بررسی و مقایسه تطبیقی نقشه های شهر در دوران مختلف تاریخی
– الهام از طرح و ساختار موجود شهر برای طراحی بخش های جدید (تلاش برای ارتباط کالبدی-فضایی دربخش قدیم و جدید)
– توجه به حفظ میادین و خیابان های موجود(تا حد امکان) و حفظ بناها یبا ارزش قدیمی در بافت
– تلاش برای اتصال عناصر اصلی ساختاری در طرح(ارتباط کارکردهای مهم چون موزه ها، دانشگاه و هنرکده ها با یکدیگر)
– ساخت ساختمان های جدید هماهنگ با مقیاس ساختمان های پیشین و سازه محلی
– ارائه راه حل هایی برای پیوند بخش های تجاری و مسکونی (حمایت از اختلاط کاربری ها در مقابل دوری جستن از تفکیک آنها)
– ارائه طرح های برای میادین با توصیف عناصر اصلی یک میدان واقعی و بازگرداندن عملکرد مهم عابر پیاده به آن
می توان از بسیاری از راهکارهای فوق برای بازسازی شهرهای امروز متناسب با شرایط اجتماعی- اقتصادی آنها درس آموخت.

دیدگاه های معماری راب کریر
راب کریر را یکی از مطرح ترین و با استعدادترین معماران قرن بیستم می دانند. کریر از معماران نئوکلاسیک است؛ راب کریر با همراهی برادرش لئون کریر و ماوئریس کلات، شیوه معماری معروف به معماری “راسیونال” لوکزامبورگ را در بلژیک گسترش داد.
وی طرفدار معماری است که عملی و کاربردی و نه سوداگرا و سودمندگرا عمل نماید. او مخالفت صریح خود را با معماری مدرنیستی اعلام می کند و معتقد است معماری مانند آنچه سبک بین الملل عمل می کند، یک مد نیست. کریر اعتقاد دارد، عدم تناسب در شهرها علاوه بر عوامل مختلف متأثر از ضعف ما در معماری است . وی همچنین می افزاید، می باید به بناهای گذشته و کیفیت معماری آنها احترام قائل بود و آن را حفظ نمود حتی اگر آن بنا کارکرد خود را از دست داده باشد، زیبایی بنا به تنهایی موجودیت آن را تائید می کند .
کریر معتقد است در دورانی که اصول سبک کلاسیک از جانب نظریه پردازان کاملاً محکوم می‌شده، به جای آن نظریه مناسبی پیشنهاد نشده است. وی بازگشت به معماری کلاسیک را پیشنهاد نمی کند،بلکه معتقد است معماران می باید از تاریخ و نحوه ساخت بناها در آن درس بیاموزند.
در زمینه تناسبات معماری کتابی از کریر به نام”تناسبات در معماری”در سال ۱۹۸۸ منتشر شد. وی با تاکید به اهمیت تناسبات در ترکیب معماری معتقد است، که پس از انتخاب نوع بنا و عناصر مورد نیاز آن، باید مقیاس مناسبی پدید آورد که یکایک ابعاد هر بخش و رابطه متقابل بین آنها را در برگیرد. وی از دید یک معمار به خوبی قادر است، پلان ساختمان‌های آشنا را در قوانین طبیعت بازشناسد .
وی مطالعه خود در خصوص تناسبات و اجزای بدن انسان را، از تحلیل مطالعات پیشین آغاز می‌کند و اذعان دارد که کتاب مدولر لوکوربوزیه تأثیر فراوانی بر او داشته است. هدف اصلی وی بیان رابطه‌های ابعادی موجود بین هر بخش از بدن و نظم موزون آن‌ها است.
علاوه بر کارهای لوکوربوزیه به بررسی مجسمه‌های میکل آنژ و تحلیل تناسبات موجود در آنها می‌پردازد و در نهایت به تحلیل تناسبی بناها و بررسی تناسبات طلایی پرداخته، تناسبات بر اساس مثلث بندی‌ها را شناسایی می‌نماید.