فرانسوا شارل فوریه

فوریه، فرانسوا ماری شارل (Fourrier, Fransios – Marie – Charles) (بزانسون، ۱۸۳۷- ۱۷۷۲) فیلسوف اجتماعی فرانسوی، در خانواده ای توانگر، چشم به جهان گشود. پدرش را که تاجر پارچه بود، در ۹ سالگی از دست داد. مادرش آرزو داشت که از او یک تاجر بسازد در صورتی که خود فوریه جوان دوست داشت دانشمند و کارمند رسمی دولت شود. اما در این باره، بخت با او یار نبود چون جزو اشراف شمرده نمی شد.

او آموزش خود را نزد یک تاجر پارچه در لیون آغاز نمود و برای همین هم بارها به آلمان، هلند و سویس سفر کرد. در ۱۷۹۳ وارث پدر شد. توانست بزرگترین مرکز پارچه بافی جنوب فرانسه را در لیون احداث کند. در آنجا بود که با نکبت و گرسنگی توده کارگران ابریشم باف آشنا شد. در ۱۷۹۶ شورش گسترده کارگران مانوفاکتور در همین کارخانه رخ داد.
او به داد و ستد و دلالی می پرداخت و گذران می کرد. با تمام شدن اندوخته هایش، در این کار نیز ناکام ماند و در ۱۸۰۰ به لیون بازگشت و سعی کرد تا مجله لیون و بخش رون را انتشار دهد، اما دستگاه سانسور آن را توقیف کرد و فوریه بار دیگر شکست خورد.
در ۱۸۰۸ با نام مستعار و محل نشر جعلی، نظریه چهار حرکت را ارائه کرد که سر انجام ۲۶ سال بعد توانست آن را به فروش برساند. در این میان قانون مدنی فرانسه به نام قانون ناپلئون تصویب شد و به اجرا در آمد. رساله مفصل او با عنوان نظریه چهار حرکت حاوی چگونگی نظام مطلوب اوست.
فوریه در ۱۸۱۵ سردفتر بخش آمار فرمانداری لیون شد و در فاصله ۲۰- ۱۸۱۵، عضو آکادمی بللی بود و در آنجا درباره پروژه های محدودی، در رابطه با تغییرات اجتماعی اظهار نظر نمود.
در ۱۸۱۹ فوریه، کتاب ۸ جلدی خود را به نام کار بزرگ به پایان برد، کتابی که هیچ وقت به صورت کامل منتشر نشد و پس از سانسور و حدف برخی قسمت ها، در تیراژ محدود به چاپ رسید. در ۱۸۲۱ رساله ای علیه سن سیمون و اوئن نوشت. او که در این هنگام شخص معروفی نیز شده بود، به سخنرانی و تبلیغ درباره نظرات خود پرداخت و در تمام مدت منتظر فردی خیّر و پولدار بود تا برای فالانستر (Phalansteres) خود، تأمین اعتبار نماید.
او سرانجام در یکی از روزهای ماه سپتامبر ۱۸۳۷ در تنهایی، چشم از جهان فرو بست.
فرانسوا ماری شارل فوریه به عنوان شهرساز مبتکر شهر گارانتی و فالانستر ، از جمله فیلسوفان اجتماعی فرانسوی است .

تفکر فوریه در خصوص آرمانشهر :
او معتقد است ، بشر در قرن نوزدهم در برزخ چهار دوره بربریت و دوره پنجم یعنی تمدن قرار گرفته است .دوره ششم را عهد گارانتیسم یا دوره تضمین و دوره هفتم را عصر هارمونی قلمداد می کند .فوریه ویژگی دوره تمدن را خواص کنترل نشده می داند ، در حالیکه در دوره ششم ، انسان ها تحت نظارت یک سری از محدودیت ها و قیود خواهند بود .
فوریه در خصوص شهر گارانتی ( ضمانت گرا یا تضامنی ) توجه به تزیین نمای ساختمان ها ، ارتفاع و تناسب بناها نسبت به یکدیگر و فضای باز مقابل خود ، عرض کوچه ها و راه های فرعی و اصلی داخل و بیرون شهر و بسیاری دیگر از مسایل شهری توضیحات بسیار دقیق آورد .
وی بر ضرورت ساخت خانه های جمعی که حسن تجمع سرویس ها و تسهیل در روابط را میسر می کند تاکید می کند .

نتایج افکار فوریه و تحلیلشان در مورد آرمانشهر :
۱٫ اصول شهر گارانتی متشکل متشکل از سه دایره متحدالمرکز شبیه باغشهر ابنزو هاوارد است .
۲٫ آرمانشهر او در مقیاس محله ای و کوچک سنجیده می شود .
۳٫ با توجه به ضرورت ها تشویق به مسکن جمعی و پرهیز از ساخت خانه های کوچک را پیشنهاد می کند .
۴٫ توجه به مدارهای تهویه شده به شکل خیابان های سرپوشیده را به عنوان روش ارتباط درونی مطرح ساخت .
۵٫ بازگشت به زمین را با دو فرض مطرح کرد : ۱٫ تفرق جمعیت از شهرهای بزرگ و پراکنده شدن در فلانستر های زیبا در ناحیه ای مستعد کشاورزی مناسب با دید و منظری جذاب ۲٫ کاهش دادن فعالیت های صنعتی و ماشینی و کارخانه ای
۶٫ فرم معماری فالانستر ( مهمانسرای بزرگ ) شبیه به قصرهای اشراف فرانسوی است همراه با تقارن .