آموس راپاپورت

آموس راپاپورت ، یکی از چهره‌های سرشناس معماری و طراحی شهری است که نظریات متفاوتی درباره فضا دارد، نظریاتی که بسیار بر بعد فرهنگ تاکید می‌کنند. از همین‌رو او توانسته علاوه بر حوزه معماری و طراحی شهری، در حوزه انسان‌شناسی نیز جای خود را به عنوان یکی از نظریه‌پردازان فضا تثبیت کند. نتایج پژوهشی که چند سال پیش، موسسه “طراحی شهری” بریتانیا انجام داد و در آن با روش دلفی از ۳۰۰۰ متخصص شهرسازی در سطح بین‌المللی نظرسنجی کرد گویای نقش غیرقابل انکار راپاپورت و نظریات او در دوران معاصر است. نتایج این نظرسنجی، نام راپاپورت را در لیست ۲۶ نویسنده برتر دنیا در نیمه دوم قرن بیستم قرار داد و کتاب «جنبه های انسانی شکل شهر» او نیز جزء ۳۴ کتاب مرجع برتر حوزه شهرسازی شناخته شد.
در مباحث نظری معماری از رویکردهای مختلفی در بررسی و مطالعه فضا یاد می‌شود که از آن جمله می‌توان به «رویکرد تاریخی» اشاره کرد که هدف اصلی آن، تعیین قدمت بناست و از این طریق قصد دارد بنا را در شرایط اجتماعی و سیاسی و اقتصادی زمان خود تحلیل کند. «رویکرد معناگرا یا سنت‌گرا» دغدغه شناخت نمادها و معانی و مفاهیم نهفته در اثر معماری را دارد. «رویکرد عملکرد‌گرا» ویژگی‌های کاربردی بنا را بررسی کرده و از نظر آن‌ها همه بخش‌های ساختمان باید کاربرد داشته باشد. در مقابل این رویکرد، »رویکرد فرم‌گرا» قرار می‌گیرد که بیشتر جنبه‌های زیبایی‌شناسانه را مدنظر قرار می‌دهد تا عملکرد. تناسبات، ترکیب‌بندی‌ها و مسائل مربوط به زیبایی در این‌جا بررسی می‌شوند. «رویکرد تکنولوژی‌گرا» هم به دنبال آشکار ساختن مظاهر تکنولوژی در بناست. «رویکرد طبیعت‌گرا» محیط زیست را مدنظر دارد و چرخه زندگی و انرژی‌های پایدار را کانون توجه خود قرار می‌دهد. در کنار همه این‌ها می‌توان از «رویکرد فرهنگی- اجتماعی» هم نام برد که هدف اصلی این دسته از معماران، شناخت جامعه و فرهنگ با استفاده از بناست و توجه ویژه‌ای نیز بر معماری عامیانه و مردمی دارند. آموس راپاپورت از نظریه‌پردازان مهم این رویکرد نسبت به معماری است.