تهیه آیین‌ نامه‌های معماری اسلامی

با عنایت به منویات مقام معظم رهبری مبنی بر توجه به معماری و شهرسازی متناسب با حیات طیبه اسلامی و تاکیدات شهردار تهران آیین‌های ضوابط شهرسازی و معماری اسلامی تهیه می شود.

در ساخت و سازهای پس از دهه ۴۰ هیچ گونه عنایتی حتی به بناهای مجاور وجود ندارد. مباحث مربوط به نمای شهری در ایران از دههٔ ۴۰ به بعد کم رنگ شده است به طوری که طراحان، مسئولان شهری، دانشگاهیان و عموم مردم هر روز از این مقوله دورتر و شکل نمای شهری هر روز بیشتر در گرو تصمیم گیری‌های فردی و یا ارزش‌های روز قرار گرفته است.

بررسی منظر شهری در مقیاس میانی مهم است و بافت‌ها و بناهای تاریخی شهر بخش مهمی از هویت تاریخی شهر تهران است. انسان در چارچوب شخصیتی‌اش آگاهانه یا نا آگاهانه از جنبه‌های خاص از واقعیت فیزیکی موجود تجربه کرده است.

علیرضا نادری معاون معماری و شهرسازی شهرداری بر دیدی شهر گرایانه تاکید کرد چرا که گستردگی بیشتری را شامل می‌شود و مجموعهٔ المان‌های معماری و محیطی را در کنار هم ارزیابی می‌کند. به گزارش روابط عمومی معاونت معماری و شهرسازی شهردار تهران مهندس نادری در بحث نماهای ساختمانی سلایق شخصی را دارای بیش‌ترین تاثیر عنوان کرد. وی تاکید کرد که در حیطهٔ عمومی جامعه حقی بر گردن دارد که می‌بایست ادا شود.

وی در ادامه تاکید کرد که اگر به نمای ساختمانی واحد بدون در نظر گرفتن نمای دیگر ساختمان‌ها فکر شود همگونی نمای شهری در کلیت از میان می‌رود. لذا بررسی طرح‌های ارایه شده توسط جمعی از صاحب نظران و مسولان در مراکز تایید پروانه‌های ساختمانی ضروری به نظر می‌رسد. معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران بررسی میدانی طرح ساختمان‌ها یا بناهای اطراف از لحاظ کیفیت طرح معماری، نمای ساختمان، تناسب حجم آن با ساختمان‌های اطراف و زیبایی طرح و مصالح مورد استفاده را نیز گامی موثر در بالا بردن کیفیت نمای شهری عنوان کرد.

وی با اشاره به تدوین ضوابط عام نما توسط معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران در سال ۱۳۹۱ که هم اکنون به شورای اسلامی شهر تهران جهت بررسی ارسال شده است، اظهار داشت ارتقاء منظر شهری کلانشهر تهران، نه در گرو اقدامات سطحی، مقطعی و نتیجتا ناپایدار در مورد آرایش جداره‌های شهری بلکه در گرو اتخاذ رویکردی است که منظر شهری را به مفهوم ” تجلی خارجی یک کلیت واحد ” که از یک سو در تعامل دائمی و همزمان با لایه‌های گوناگون: نظام فرم شهر” (متشکل از نظام‌های پنج گانه: کاربری زمین، حرکت و دسترسی، فضاهای همگانی، فرم کالبدی و منظر شهری) و از سوی دیگر تحت تأثیر بسترهای قانونی، مالی و تشکیلاتی نظام توسعه و مدیریت شهری تحلیل می‌نماید.

نادری با تاکید بر ضرورت مطالعه قبل از هرنوع اقدامی، درباره وضع موجود نمای شهر و شناخت هویت و شرایط امروز تهران به مجموعه اقدامات شناختی در این راستا که در سالهای اخیر انجام شده اشاره داشتند.اقداماتی نظیر بازنگری بخشنامه‌های پیشین

، انتخاب مناطق پایلوت جهت ساماندهی نمای ابنیه و تشکیل کمیته تخصصی نما در این مناطق، ساماندهی نمای شاخص شهر و تشکیل ” کمیته ارتقای کیفی سیما و نمای شهر تهران “، به منظور سازماندهی اقدامات مداخله در نماهای ساختمان‌های شاخص احداثی، ساماندهی بناهای مرتبط با شهرداری ازجمله سرای محلات و ساختمان‌های نواحی، که خروجی کلی مطالعات فوق، نهایتاً منجر به تدوین دستورالعمل و ضوابطی مبسوط و تفصیلی، جهت ساخت کلیه ابنیه شهرداری نواحی و همچنین سرای محلات شده، که پس از ابلاغ تحت عنوان ارگان‌های ذیربط، من جمله معاونت اجتماعی و معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران، لازم الاجرا شد.

نادری یادآور شد: باتوجه به این که ضوابط سیما و نمای شهری در هر یک از معابر ۱۲ گانه، توسط مشاوران طراحی شهری، تدوین شده بود و با هدف اجرایی و عملیاتی نمودن ضوابط تدوین شده، نسبت به تعریف پروژه‌های ساماندهی جداره محورهای امام خمینی، پیروزی و محور دماوند، اقدام شد.

معاون معماری و شهرسازی شهرداری تهران بیان کرد: حوزه معاونت شهر سازی و معماری، در راستای آموزش حرفه مندان، کارشناسان شهرداری، دانشجویان رشته‌های معماری و شهرسازی و … جهت ارتقاء دیدگاه و توجه دادن آنان به معماری اسلامی – ایرانی، در سال ۱۳۹۰، اقدام به تعریف سلسله کارگاه‌های تخصصی “بازخوانی شهر تهران” با رویکرد جستجویی در معماری اسلامی – ایرانی، نموده است که تاکنون ۷ کارگاه، تشکیل گردیده و نسبت به شناخت مشکلات و مسائل تهران معاصر و به چالش گذاشتن مباحث مختلف و استخراج دستورالعمل‌های کاربردی برای حل معضلات آن اقدام شده است.

وی ادامه داد: در راستای تحقق اقدامات قبلی و رسیدن به ملاک‌های ارزیابی بناهای شاخص و در راستای تعریف این گونه بناها و ارائه شاخص‌ها و مبنای راهبردی ارزیابی بناهای با اهمیت، این معاونت، نسبت به تدوین چهارچوب راهنمای نما برای ساختمان‌های با اهمیت شهری و گونه شناسی نماهای بناهای مذکور اقدام کرده است.

نادری تصریح کرد: پس از انجام این اقدامات و با بهره گیری از نتایج و راهبردهای این مطالعات و اقدامات عملیاتی در حوزه شهرسازی زمینه تدوین و استخراج ضوابط و مقررات نما منطبق با اصول و معیارهای اسلامی و ایرانی فراهم شد و همچنین تصویب طرح تفصیلی و ابلاغ و اجرایی شدن آن در ابتدای سال ۱۳۹۱ و تأکید به تدوین و ارائه ضوابط عام نما برای ساختمان‌های شهر تهران در بندهای ۹-۱۶ و ۱۸-۱۶ ضوابط و مقررات طرح‌های تفصیلی، معاونت شهرسازی و معماری اقدام به تشکیل کمیته تخصصی ارتقاء کیفی سیما و نمای شهر تهران، جهت تدوین ضوابط کرد.

وی در ادامه با تاکید بر ایجاد یک انضباط کیفیت محور در جهت دستیابی به چشم اندازی مطلوب در شهر به مجموعه اقدامات راهبردی از جمله تدوین مبانی و اصول ساماندهی نمای شهری از جمله ارتقاء کیفیت بصری وادراکی منظر شهری با تاکید بر شاخص‌های هویت بخش ومعیارهای معماری ایرانی- اسلامی، مطلوبیت سیما و منظر شهری و رسیدن به راهکارهای اجرائی مناسب در خصوص تحقق مدیریت سیما ومنظر شهری

،اجرائی شدن قوانین و مقررات و دستورالعمل‌های تخصصی این موضوع براساس رعایت هویت اسلامی ایرانی در سیما و منظر شهری، تقویت هویت کالبدی و معماری شهر تهران، بهره گیری از تمام ظرفیت‌های موجود کارشناسی و حرفه ای و علمی، ایجاد زمینه مناسب جهت هماهنگی محیط‌های آموزشی وتخصصی وحرفه ای مرتبط با اهداف مدیریت شهری، افزایش حساسیت شهروندان و انگیزش متخصصین در راستای اهداف مدیریت منظر شهری، مستندسازی فعالیت‌های مفید و صیانت مستمر از دستاوردهای کمیته اشاره کرد.