طرح تحول بافت فرسوده تهران

رئیس سازمان نوسازی شهر تهران با اعلام اینکه بیش‌از نیمی از متقاضیان مسکن در پایتخت، ابتدا محله‌هایی را که جزو «بافت‌فرسوده» هستند برای خرید آپارتمان انتخاب می‌کنند، می‌گوید: حجم بالای واحدمسکونی نوساز در بافت‌فرسوده که حداقل ۶۰درصد بیشتر از نوسازهای سایر مناطق شهر تهران است، در کنار وام‌دار بودن این واحدها، باعث شده هزینه نسبی خرید مسکن در این محله‌ها به مراتب کمتر از سایر نقاط شهر تهران باشد.

علیرضا جعفری با تاکیدبر اینکه در ساخت‌وسازهای بافت‌فرسوده، متراژ آپارتما‌ن‌ها کوچک‌تر و مساحت مشاعات ساختمان‌های مسکونی نیز کمتر است، تاکید می‌کند: در حال حاضر، قیمت فروش واحدهای مسکونی موجود در بافت‌فرسوده مناسب قدرت خرید طبقات کم‌درآمد و متوسط است. متن گفت‌وگو با وی رادر زیر بخوانید:

-سایت سازمان نوسازی شهر تهران ۲ روز پیش به نقل از شما اعلام کرد ۷۰درصد متقاضیان مسکن برای خرید خانه از بین مناطق مختلف شهر تهران، محدوده بافت فرسوده را برای سکونت انتخاب می‌کنند. از دیدگاه شما دلیل چنین رفتاری از سوی متقاضیان مسکن چیست؟

در بیان علت شکل‌گیری این مساله توجه به چند نکته مهم است: نخست آنکه میزان تراکم جمعیت در داخل بافت فرسوده بیش از سایر نقاط شهر تهران است. از طرفی همین امر باعث می‌شود بخشی از متقاضیان خرید مسکن که در داخل بافت ساکن هستند از نظر اقتصادی، قدرت خرید پایین‌تری دارند و با توان اقتصادی پایین‌تری برای خرید خانه اقدام کنند. نکته سوم این است که به واسطه تسهیلات تشویقی موجود در بخش ساخت‌وساز در بافت فرسوده، میزان عرضه واحدهای نوساز دارای وام بیش از نقاط دیگر شهر است. ما نیز به عنوان متولیان سیاست‌گذاری نوسازی خانه‌های بافت فرسوده تلاش می‌کنیم با حفظ جمعیت درونی بافت هویت محلات بافت فرسوده را حفظ کنیم. به نظر می‌رسد با وجود کاهش توان اقتصادی خانوار‌ها برای خرید مسکن واحدهای نوسازی شده در این محدوده گزینه مناسب‌تری برای اقشار متوسط باشد.

-آیا تعداد واحدهای نوسازی شده در بافت فرسوده کفاف این حجم تقاضا را می‌دهد؟

مقایسه آمار صدور پروانه ساخت وساز در سطح شهر تهران نشان می‌دهد به‌دلیل وجود تسهیلات تشویقی در دو حوزه عوارض صدور پروانه و تراکم تشویقی در محدوده بافت فرسوده پایتخت تعداد پروانه‌های ساخت وساز صادر شده در این محدوده بین ۶۰ تا ۷۰ درصد بیش از سایر نقاط تهران است.

– چرا این حجم متقاضی برای ساخت و خرید خانه به سمت بافت فرسوده مهاجرت کرده‌اند؟ مگر هزینه‌های ساخت‌وساز در بافت فرسوده تهران به‌طور میانگین چند درصد پایین‌تر از مناطق مرکزی و متوسط شهر است؟

نکته‌ای که در این بخش مهم است این است که هزینه تمام‌شده ساخت مسکن در نقاط مختلف شهر با توجه به نوع مصالح ساختمانی مختلفی که از آن استفاده می‌شود، متفاوت است. در داخل محدوده بافت فرسوده نیز چند عامل اثرگذار در استفاده از مصالح ساختمانی وجود دارد که سبب می‌شود هزینه ساخت نسبت به سایر نقاط تهران پایین‌تر تمام شود: اول اینکه چون در ساخت خانه‌های محدوده بافت فرسوده از طراحی‌های ساده استفاده می‌شود و در مراحل نازک‌کاری از ظرفیت‌های لوکس برای طراحی استفاده نمی‌شود، هزینه مصالح مورد استفاده ارزان‌تر از سایر مناطق شهری تمام می‌شود. دوم اینکه متراژ پایین خانه‌ها و مشاعات کمتر در داخل بافت فرسوده نسبت به سایر محله‌های پایتخت باعث می‌شود از سطح مفید سطح اشغال زمین‌ها استفاده بیشتری شود و سرجمع هزینه‌های تمام شده در متراژ پایین آید.

مورد سومی هم که سبب می‌شود هزینه‌ها در داخل بافت کاهش پیدا کند این است که ظرفیت هزینه‌های اجرایی کار معمولا به پیمانکاران محلی سپرده می‌شود و همین امر سبب می‌شود هزینه‌های جانبی و سربار اضافی پروژه حذف شود. این سه عامل مجموعه عواملی است که سبب می‌شود هزینه‌های ساخت و نهایتا قیمت فروش خانه کاهش پیدا کند و با توان و قدرت خرید متقاضیان هماهنگ شود.

– دولت اخیرا اعلام کرده است تصمیم دارد وام ساخت محدوده بافت فرسوده را از ۳۰ میلیون تومان به ۵۰ میلیون تومان افزایش دهد. پیش‌بینی می‌کنید این رقم وام توسط بانک مرکزی به تصویب برسد؟ و در صورت تصویب قابل پرداخت است؟

در هر صورت دولت در حوزه حمایت از بافت فرسوده ماموریت دارد و در صورتی که این وام محقق شود، به نظر می‌رسد تحول خوبی در عرصه نوسازی بافت فرسوده به وجود خواهد آمد. البته این نکته اهمیت دارد که در صورت موافقت بانک مرکزی برای تامین اعتبار، پروسه تصویب تا ابلاغ و اجرایی شدن به مقداری همت و مساعدت نیاز دارد تا در حوزه تسهیلات بافت فرسوده عملیاتی شود.