احداث خیابانی موازی با نقش جهان

میدان نقش جهان در اردیبهشت ۱۳۵۸ جزو نخستین آثار ایرانی بود که به‌عنوان میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت جهانی رسید. این میدان (میدان امام خمینی یا میدان امام) میدان مرکزی شهر اصفهان است که در مجموعه تاریخی نقش جهان قرار دارد و بناهای تاریخی مانند عالی‌قاپو، مسجد امام (شاه)، مسجد شیخ لطف‌الله و سردر قیصریه بخش های مختلف آن را تشکیل می دهند.

طول این میدان از شمال به جنوب بیش از ۵۰۰ متر و عرض آن حدود ۱۶۵ متر است. ولی از مدتها پیش شهرداری اصفهان در حال تملک و آزادسازی قسمتی از محله قدیمی پشت مسجد شیخ لطف الله است تا به منظور ایجاد دسترسی محلی، خیابانی موازی ضلع شرقی میدان نقش جهان ایجاد کند. خط آبی رنگ میدان نقش جهان، خط سبز رنگ خیابان حافظ و نشاط ،خط زرد خیابان درحال احداث و نقاط سیاه رنگ نیز بناهای واجد ارزش را نشان می دهد

این خیابان جدید الاحداث که از یک سمت به خیابان نشاط و از سمت دیگر به خیابان حافظ منتهی می شود فاصله بسیار نزدیکی تا میدان و مسجد شیخ لطف الله دارد. در مسیر این خیابان که قرار است “آقانور نجفی” نامیده شود، تعدادی زیادی از بناهای واجد ارزش تاریخی وجود دارد که با احداث این خیابان نه تنها این بناها بلکه بافت قدیمی این بخش از شهر اصفهان نیز از بین می رود.

موضوع احداث خیابان موازی با میدان نقش جهان با عرض ۱۶ متر آن هم در نزدیکی مسجد شیخ لطف الله، توسط مهدی حجت، قائم مقام سازمان میراث فرهنگی پیگیری شد. او در چند ماه گذشته نماینده ای را برای بررسی موضوع به این محدوده فرستاد و دستور توقف عملیات احداث خیابان را صادر کرد. اما اکنون با غیبت او در سازمان میراث فرهنگی، مسئولان شهری اصفهان دوباره این موضوع را در دستور کار قرار داده و اقدام به تملک بناهای موجود در راسته این خیابان کرده اند.

موافقت مدیرکل میراث اصفهان و مخالفت قائم مقام سازمان

برخلاف نظر قائم مقام سازمان میراث فرهنگی، مسئولان اداره میراث فرهنگی اصفهان نیز در احداث این خیابان نه تنها مخالفتی نکرده اند بلکه با مسئولان شهری تنها بر سر احداث دو متر اختلاف نظر دارد چرا که شهرداری قصد احداث خیابانی به عرض ۱۶ متر را دارد ولی مسئولان میراث فرهنگی اصفهان با ۱۴ متر موافق هستند!

در این باره، مصلحی رئیس میراث فرهنگی اصفهان نه تنها هنوز پاسخی نداده است بلکه ارائه پاسخ را منوط به اجازه روابط عمومی سازمان می داند.

احداث خیابانی موازی با میدان نقش جهان درحالی در دستور مدیریت شهری اصفهان کار قرار گرفته که هر نوع دستکاری اطراف میدان نقش جهان به عنوان بخش های حامی این مجموعه، موجب خدشه به حریم درجه یک این بنای ثبت شده در فهرست جهانی خواهد شد.

از سوی دیگر، احداث خیابان اطراف میدان نقش جهان مانند خیابانی که در ضلع غربی کشیده شده، وضعیت مطلوب میدان را به هم می زند. چرا که میدان نقش جهان در مدت ۴۰۰ سال اخیر ماهیتی در شهر پیدا کرده که در یک تعادلی از نقطه نظر شهری قرار گرفته است. زمانی که خیابانی برای دسترسی سریع به آن باز شود باعث به هم خوردن آن تعادل خواهد شد. به عنوان مثال احداث خیابان استانداری باعث شده این خیابان بیشتر مورد توجه باشد تا میدان نقش جهان. از سوی دیگر در اطراف خیابان استانداری تعدادی موزه نیز راه اندازی کرده اند و خود به خود توجه ویژه ای که باید به میدان شود به سمت خیابان استانداری معطوف شده است.

رفته رفته این اتفاق باعث می شود تا مغازه داران به سبب اینکه قیمت املاکشان در خیابان بیشتر است، مغازه داخل بازار میدان را به انبار تبدیل کنند و از مغازه ای که در این خیابان دارند استفاده نکنند به این ترتیب بازار میدان نقش جهان به انبار تبدیل شده و کم کم به سمت نابودی می رود. این در حالی است که احداث خیابانی به موازات میدان نقش جهان دوباره توجه کارشناسان یونسکو را درباره ثبت جهانی این میدان بیشتر خواهد کرد.