خشونت معماری در شهرسازی

نبود تعادل، از بین رفتن حریم، فاصل ها، ایمنی و امنیت فضا سبب شده تا حوزه های شهری و روستایی از نوعی خشونت و غیب معماری رنج برد.

حریم یکی از پایه های بنیانی ایجاد تعادل در معماری و جلوه معمارانه حرمت است و به تاکید کارشناسان در شیوه ساختمان سازی کنونی به حریم افراد توجهی نشده است. به تاکید کارشناسان، عدم رعایت حریم و عدم تحقق معماری و شهرسازی سبب ایجاد خشونت بین مردم شده است درحالیکه معماری جلوه ای از شعور جامعه و شهر است و جامعه ای که معماری ندارد از وجدان ناقص اجتماعی برخوردار است.

معماری مازندرانی نداریم

رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان مازندران گفت: در حال حاضر چیزی به نام معماری مازندران که مثلا بتوان برای یک آپارتمان پنج طبقه مناسب باشد نداریم. توریج ناییج پور افزود: در واقع باید از المانهای معماری مازندرانی در ساخت و سازها استفاده شود و ما هم در این زمینه کم کاری کرده ایم. وی اظهار داشت: حدود ۳۰۰ حادثه سال قبل در استان ثبت شده است که باید به ایمنی در ساخت و ساز توجه شود و عامل مصالحف نیروی انسانی در ایمنی بعد از ساخت تاثیر بسزایی دارند.

نبود مصالح استاندارد

وی افزود: در حال حاضر شن و ماسه و مصالح ما چندان استاندارد نیستند و بتن کیفیت پایینی دارد که باید در این زمنیه تدبیر اساسی اندیشیده شود. ناییج پور با بیان اینکه در بخش بتن با معضل جدی مواجه هستیم، اظهار داشت: ساختمان بالای ۸۰۰ متر باید آزمایشگاه بتن خود را معرفی کند. رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان مازندران عمر مفید ساختمان را حدود ۳۰ سال بیان کرد .

بی توجهی به حریم ها در معماری کنونی

یک کارشناس معماری شهری با بیان اینکه در معماری کنونی به حریم ها توجه نمی شود، اظهار داشت: رعایت حریم ها و امینی فضا در معماری بسیار مهم است و ممکن است در جایی هزینه زیادی برای ساخت و ساز صرف شود ولی حریم ها رعایت نشود. کاظم حسینی اظهار داشت: در حال حار ساخت و سازها از نوعی غیبت معماری رنج می برد که در این شیوه، حریم از بین می رود و انرژی های طبیعی محیط بدون جایگزین مصرف می شود.

وی عنوان کرد: به عنوان نمونه استفاده از کولر و نصب آن در قسمت بیرونی ساختمان مانند زگیل بر چهره شهر است که گرما را به بیرون و سرمایه را به داخل اتاق هدایت می کند و وقتی گرما بیش از حد می شود، خشن می شویم.

به امنیت و آساییش توجه نمی شود

وی عنوان کرد: در حال حاضر وقتی که کیفیت ها به امنیت و آسایش منجر نشود و تجاز صوتی، بویایی و منظری به حریم سبب می شود تبدیل به موجودی خشن شویم. حسینی اظهار داشت: در حال حاضر در غیبت معماری بسر می بریم و معماری می تواند بر کیفیت و کمیت زندگی ما تاثیر بگذارد و اکنون خانه های بر اساس رعایت حریم طراحی نمی شود و یا بر اساس درجات حریم های مورد نیاز اعضای خانواده طراحی نمی شود.

این کارشناس بیان داشت: اکنون فضاها جدا و تک عمل کردی طراحی می شود، درحالیکه نباید بر اساس جدایی خواب و خوارک طراحی کنیم و باید بر اساس توانمندکردن فضاها طراحی داشته باشیم. حسینی یادآور شد: به عنوان نمونه در ساختمان های به این گرانی یک اتاق ۱۲ یا ۱۵ متری را با دو تخت از صبح تا اشغال می کنیم و درآن را می بندیم و این نشان می دهد طراحی ما شریاط انعطاف پذیری و همگرایی فضاها را در نظر نگرفته است.

ایجاد تنوع مسئولیت معماری است

وی عنوان کرد: این درحالیست که یکی از مسئولیتهای معماری ایجاد تنوع و ایجاد شرایطی است که در آن حوصله سر نرود و اتاقی که بدون پنجره باشد و چشم اندازی نداشته باشد، اتاق نیست. یک کارشناس عمران نیز گفت: معماری کنونی فاقد کیفیت، آسایش و امنیت است و وضعیت کنونی با معماری فاصله بسیار زیادی دارد.

سلمانی نورانی یادآور شد: درحالیکه معماری چند بعدی است ولی در حال حاضر معماری آنقدر از مردم دور است که به تنها چیزی که فکر می شود، اینست که خانه ای که می خواهند بخرند از نظر اقتصادی مناسب است یا نه و بعد متوجه می شوند که در آن مکان چقدر ناراحت هستند.

معماری رویش هندسی سنگ و سیمان شده است

وی افزود: در حال حاضر معماری رویش هندسی سیمان و سنگ و شهرسازی تفکیک خیابان کشی و زمین شده است و مام ارزشهای کیفی به کمیت تقلیل یافته است و فضا مصالح ساختمانی، شهر ایرانی بافت تاریخی شده و بافت تاریخی را بافت فرسوده و بافت فرسوده را بافت مسئله دار می نامیم.

نورانی با اشاره به اینکه یکی از جلوه ای هویت معماری است، اظهار داشت: وقتی معماری نباشد هویت نیز معیوب است و اگر شهرسازی در شهر و مهندسی در بنا رعایت شود، آن وقت می توانیم معماری داشته باشیم و بحث هویت معماری را مطرح کرد. این کارشناس عمران بیان داشت: همواره عنوان شده که شهر باید اسلامی باشد ولی برنامه ای ارائه نکرده ایم.

دور شدن از معماری به روستاها سرایت کرده است

وی با اشاره به اینکه در روستاها نیز به سمت ساختمان سازیهای جدید روی آورده شده است، گفت: الگوی دور شدن از معماری از شهر به روستاها نیز سرایت کرده است. نورانی گفت: به عنوان نمونه خشت یکی از سالمترین و در دسترس ترین مصالح ساختمانی ما بود که آن را به این بهانه که برابر زلزله دوام نمی آورد رها کردیم درحالیکه تحقیقاتی که در دیگر کشورها بر روی خشت انجام دادند، نشان می دهد که با خشت می توان ساختمان چند طبقه و مقاوم برابر زلزله ایجاد کرد.

لزوم بازآفرینی در معماری

این کارشناس عمران تصریح کرد: نوع معماری در گذشته با تکیه بر آیین ها، روش ها و موقعیت جغرافیایی هر منطقه بوده است درحالیکه اکنون دانش بومی را کنار گذاشتیم و معماری با عدابت تعادل سرو کار ندارد، مثلا کولرهای معاصر ضمن مصرف قابل توجه انرژی برای تولید خنکی، فضای بیرون را گرم و زشت می کند.

نورانی بر لزوم بازآفرینی در معماری تاکید می کند و می گوید:ما می توانیم از طریق معاصر کردن الگوی فضاهای باغ و ایوان تمام دستاوردها را در دوره های بعدی مورد استفاده و باز آفرینی قرار دهیم.