عمارت ارباب هرمز، خانه ی تهران

عمارت ارباب هرمز در پارک پلیس «باغ مجدآباد» در صورت موافقت معاونت زیباسازی شهرداری تهران به «خانه‌ی تهران» تبدیل می‌شود.

به مناسبت روز جهانی «محوطه‌ها و بناهای تاریخی»، اعضای شورای اجرایی ایکوموس ایران‌، مرکز مطالعات کلان‌شهر تهران، رئیس و معاونان سازمان زیباسازی شهرداری تهران و برخی از کارشناسان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با حضور در عمارت تاریخی «ارباب هرمز» و بررسی وضعیت مرمت و اقدامات انجام‌شده در این بنای تاریخی، از معاونت زیباسازی شهرداری َتهران خواستند در صورت امکان، کاربری این بنای تاریخی با مالکیت شهرداری تهران به عنوان «خانه‌ی تهران» در اختیار انجمن‌ها و دوستداران میراث فرهنگی قرار گیرد و در کنار آن به مکانی برای برگزاری جلسات و نشست‌های ایکوموس ایران و نمایشگا‌ه‌هایی با موضوعات فرهنگی و تهران تبدیل شود.
رئیس ایکوموس ایران در این زمینه گفت: تا جایی که می‌دانم پیشنهادهای مختلفی برای کاربری این بنای تاریخی به سازمان زیباسازی شهرداری تهران ارائه شده است، که امیدواریم با موافقت سازمان زیباسازی شهرداری تهران این مکان به «خانه‌ی تهران» تبدیل شود و مجموعه‌ی فعالان و دوستداران میراث فرهنگی کنار یکدیگر در این بنای تاریخی فعالیت کنند. با این وجود شهرداری باید نخست نظرات مختلف را در این زمینه جمع‌آوری کند.
مهدی حجت درباره‌ی سازه‌ی ایجادشده در چند متری عمارت تاریخی «ارباب هرمز» که قرار است به پارک آبی تبدیل شود، نیز اظهار کرد: دو مشکل در سازه ایجادشده وجود دارد؛ نخست مغازه‌هایی که برای این سازه ایجاد شده‌اند، دچار مشکل‌اند و شنیده می‌شود سرمایه‌گذار از سرمایه‌گذاری‌اش در این مکان راضی نیست و تصمیم گرفته است به کار خود در این زمینه ادامه ندهد و در حال حاضر این پروژه معلق است. از سوی دیگر باید درباره‌ی احداث پارک آبی در این محدوده مطالعه و دقت بیشتری شود.
او تاکید کرد: در واقع اراده این است که کاربری سازه‌ی ایجادشده در حریم این بنای تاریخی در تعارض با عمارت ارباب هرمز نباشد. با این وجود با توجه به استحکام‌بخشی و عایق‌بندی انجام‌شده در مرمت عمارت ارباب هرمز، احتمال می‌دهیم میزان رطوبت این دریاچه خسارت جدی به بنا وارد نکند.
قائم مقام سابق سازمان میراث فرهنگی و گردشگری همچنین در جمع شرکت‌کنندگان در این گردهمایی به مناسبت روز جهانی «بناها ومحوطه های تاریخی» اظهار کرد: باید به این قضیه توجه کنیم که در زمان بررسی یک بنای تاریخی پس از مرمت، به وضعیت نابسامان آن پیش از مرمت نیز توجه شود، سپس درباره‌ی مرمت آن بنا قضاوت شود. حجت افزود: بهترین کار در خدمت تهران بودن است.
اسکندر مختاری نیز در این گردهمایی با تاکید بر این‌که یاد گرفته‌ایم همیشه بر سر مزار بناهای تاریخی برویم و برای‌شان شیون کنیم، اظهار کرد: احیای عمارت تاریخی ارباب هرمز تولد دوباره‌ای برای آن است، به همین دلیل امروز دورهم جمع شده‌ایم تا برای زنده شدن دوباره‌ی این فضا که می‌تواند بناهای تاریخی‌ و ارزش‌های آنها را مطرح کند، جشن بگیریم.
این عضو ایکوموس ایران با تاکید بر این‌که چنین اقدامی یک فرصت دوباره در حوزه‌ی میراث فرهنگی است، هرچند تا کنون هیچ ارزشی برای آن تولید نکرده‌ایم، افزود: توجه به آثار باقی‌مانده توجه کردن به تولید ارزش‌هاست. وی ادامه داد: امیدوارم رویکرد تولد دوباره‌ی این بنای تاریخی به سمتی برود، که ارزش‌هایی که دوستداران میراث فرهنگی این سرزمین در حیطه‌ی بناها و آثار تاریخی در نظر دارند‌، در این فضا به صورت یک ظرف ایجاد شود تا ارزش‌های خوب احصا شود و فرهنگی که به صورت خودجوش در حفظ بناها وجود دارد‌، در میان مردم و دوستداران میراث فرهنگی بارور شود. او همچنین بر لزوم جلوگیری از مخدوش شدن ارزش‌های هویتی آثار تاریخی، در نوع کاربری‌ای که به آنها داده می‌شود تاکید کرد.
نسل دوم تیرانداز آرش، یکی از خاندان‌هایی که در دوره‌ی پهلوی دوم در این بنای تاریخی زندگی می‌کرده است و در این گردهمایی حضور داشت، با اشاره به این‌که آخرین حضورش در این بنای تاریخی در سال ۱۳۵۶ بوده است، گفت: معتقدم حضور عمومی مردم در چنین بنای تاریخی می‌تواند باعث آرامش در اجداد من باشد. در واقع ایرانیت من و خاندانم اهمیت دارد.
اردشیر گشتاسب با بیان این نکته که یک ماه گذشته شنیده است که بنای تاریخی آبا و اجدادی‌اش در دست مرمت و بازسازی است، تاکید کرد: فقط به یک نکته اعتراض دارم. اینکه چرا نام «باغ مجدآباد» که از ابتدا روی این پارک گذاشته شده بود، به «پارک پلیس» تغییر یافته است. همه‌ی قدیمی‌ها این مکان را با همان نام می‌شناسند، آن با این عنوان دارای هویت بوده و هست و در واقع با عمارت ارباب هرمز تناسب داشت.
رئیس سازمان زیباسازی شهرداری تهران نیز درباره‌ی پیشنهاد ایکوموس ایران برای تبدیل این خانه به «خانه‌ی تهران» اظهار کرد: ترجیح می‌دهیم پس از پایان مرمت این بنای تاریخی، در جلسه‌ای پیشنهادهای مختلف برای نوع کاربری این بنا را مشخص کنیم.
جمال کامیاب افزود: با توجه به موقعیت جغرافیایی این بنای تاریخی تا کنون پیشنهادهایی مانند ایجاد تشکل‌های مردم‌نهاد در حوزه‌ی تهران‌، موزه ادیان‌، موزه نقاشی آبرنگ‌ و چند پیشنهاد دیگر به ما رسیده است که قصد داریم پس از پایان مرمت‌ها، درباره کاربری آن صحبت کنیم تا متناسب با فضا‌، مکان و اقدامات انجام شده باشد.
او ایجاد خانه‌ی تهران در عمارت ارباب هرمز را از گزینه‌های خوب و پیشنهادهای مناسب دانست و تاکید کرد: مرمت یکی از ده‌ها وظیفه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است که ما نیز در این زمینه به آنها کمک می‌کنیم.
عمارت قاجاری «ارباب هرمز» در فلکه‌ی چهارم تهران‌پارس، پارک پلیس و باغ اناری که سال‌ها «ارباب جمشید» و فرزندان او (هرمز و آرش) در آن زندگی می‌کردند، اکنون تنها یادگار باقی‌مانده از این خان زرتشتی است که قدیمی‌ترهای تهران‌پارس خاطرات خود را با آن مرور می‌کنند، خاطراتی که در گردهمائی روز جهانی محوطه ها و بناهای تاریخی پیشنهادهای خوبی برای آن مطرح شد و حالا باید منتظر بررسی‌های کارشناسانه‌ی سازمان زیباسازی شهرداری تهران بود.