اعتراض معماران اصفهانی

انجمن صنفی مهندسین معمار، اعضای هیات علمی معماری و شهرسازی استان و انجمن دوستداران اصفهان، در آستانه سوم اردیبهشتˈ روز بزرگداشت شیخ بهایی و روز معمار با نوشتن نامه و صدور بیانیه از مسوولان استان خواستار توقف احداث این خیابان شدند.

در بخشی از این بیانیه که نسخه ای از آن به شاسا ارسال شده است آمده: میدان امام خمینی(ره) بعنوان یکی از آثار ثبت شده جهانی، نگین ارزشمند شهر اصفهان و متعلق به همه جهانیان است و حفظ و صیانت این میدان و حریم تاریخی آن جزو وظایف مسوولان کشور، استان و شهروندان است.

در این بیانیه، نهادهای مزبور خواستار جلوگیری از اقدامات و مداخلات نابجا و شتابزده در حریم این میدان، که مخالف بسیاری از منشورهای جهانی در باره حفظ بناهای با ارزش تاریخی در مقیاس جهانی است، شده اند.

بر اساس این بیانیه یکی از این اقدامات که اکنون بدون اخذ مجوز لازم(مصوبه کمیسیون ماده ۵) در حال انجام است، احداث خیابان آقانورالله نجفی بوده که عملیات آزادسازی آن در عرض حدود ۲۴ متر، به بهانه حل مشکلات ترافیکی پیاده راه کردن میدان امام در حال انجام است.

این بیانیه به احداث این خیابان در فاصله ۵۰ متری مسجد شیخ لطف الله اشاره و خاطرنشان کرده است: این اقدام باعث لرزش بنا و اتفاقات دیگر در این مسجد خواهد شد.

در ادامه این بیانیه آمده است: به نظر می رسد برای حل مشکلات ترافیکی این محدوده، پرداختن بیشتر به مدیریت ترافیک و ارتقای فرهنگ استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی کارآمدتر خواهد بود، لذا خواهشمند است بسرعت عملیات ساخت این خیابان توقف شود.

با این وجود، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان با رد تصویب افزایش عرض خیایان نورالله نجفی گفت: این گذرگاه تنها برای دسترسی بازاریان و عبور تدارکات مربوط به این صنف است.

ˈمحسن مصلحیˈ، ایجاد گذرگاه با عرض مصوب را برای حفظ مجموعه میدان امام و رونق بازار این منطقه ضروری عنوان کرد و افزود: کارشناسان باید برای ابراز نظر همه جوانب کار را در نظر بگیرند.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان نیز گفت: عرض مصوب این خیابان در طرح تفصیلی ۱۲ متر و در برخی نقاط ۱۶ متر است.

ˈناصر طاهریˈبا اشاره به جلسات مکرر شهرداری و میراث فرهنگی گفت: در جلسات مشترک، شهرداری اصفهان متقاضی افزایش عرض این خیابان نبوده است.

وی تصریح کرد: به سبب حساسیت مجموعه تاریخی میدان امام (ره)، این موضوع با هماهنگی کامل سازمان میراث فرهنگی کشور در حال انجام است.

طاهری با بیان اینکه شهرداری در حال حاضر طرح آزادسازی این گذرگاه را در دست اجرا دارد، گفت: هرگونه افزایش عرض این گذرگاه باید به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری کشور برسد.

طاهری اطمینان داد: اجازه افزایش عرض بیش از حد مجاز را نخواهیم داد.

خیابان آقا نورالله نجفی در شرق میدان امام به صورت شمالی و جنوبی از حافظ تا مدرسه الماسیه و از این مدرسه از غرب به شرق به سمت خیابان نشاط با عرض متوسط ۱۴ متر به تصویب کمیسیون ماده ۵ و تایید اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان رسیده است.

شهرداری منطقه سه اصفهان سال گذشته برابر طرح تفضیلی جدید شهر اصفهان نسبت به آزادسازی قسمتی از این مسیر اقدام کرد.

میدان نقش جهان اصفهان در هشت بهمن ۱۳۱۳ در فهرست آثار ملی ایران و در اردیبهشت سال ۱۳۵۸ بعنوان نخستین آثر ایرانی در فهرست آثار یونسکو به ثبت رسید.

با این حال، ساخت برج موسوم به ˈجهان نماˈ به ارتفاع ۵۰ متر در ۱۴ طبقه در ۷۰۰ متری میدان نقش جهان و در منظر تاریخی و فرهنگی آن در سال ۱۳۷۵ موجب شد تا موضوع قرار گرفتن میدان نقش جهان در فهرست موسوم به «میراث در معرض خطر» یونسکو برای اولین بار در سال ۱۳۸۰ مطرح شود.

با اصرار شهرداری اصفهان برای ادامه کار این برج، یونسکو در سال ۲۰۰۲ بازرسانی را برای بازدید از محل به اصفهان فرستاد.

بازرسان یونسکو اعلام کردند: میدان نقش جهان را نمی توان منفرد و مجزا از اطراف آن دید و خط آسمانی و منظر تاریخی و فرهنگی میدان نقش جهان مخدوش شده و دولت ایران موظف است نسبت به تعدیل برج جهان نما اقدام کند.

درگیری میان شورای شهر و شهرداری اصفهان از یکسو و سازمان میراث فرهنگی و استانداری اصفهان از سوی دیگر به دادگاه انقلاب نیز کشید و حتی ˈسید محمد خاتمیˈ رییس جمهوری وقت نیز مجبور به دخالت در آن شد.

سرانجام با پرداخت بخشی از خسارت شهرداری توسط سازمان میراث فرهنگی، ارتفاع برج جهان نما تعدیل شد. بعد از این ماجرا عبور خط دو مترو از زیر میدان نقش جهان باعث بروز واکنش هایی از سوی رییس وقت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور شد.

کارشناسان سازمان یونسکو سال گذشته با سفر به اصفهان و ملاقات با مدیران شهری خواستار دریافت تمام اطلاعات مربوط به خط دو مترو اصفهان شدند. شهرداری اصفهان در این زمینه قول همکاری و مساعدت داده است.