افزایش جمعیت پایتخت با تغییرات طرح تفصیلی

محمد سالاری در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه دو بند از مصوبه ۸ بندی دولت دهم در خصوص ضوابط مکمل ساخت‌ و ساز در طرح تفصیلی جدید تهران ابطال شد، افزود: تغییراتی که شورای‌عالی شهرسازی و معماری دولت قبل، در متن نهایی طرح تفصیلی جدید تهران، – درست یک ماه بعد از رونمایی و اجرای طرح – اعمال کرد، از حدود ۴ ماه پیش به‌دلیل آنچه دست‌کاری تکان‌دهنده در ضوابط ساخت‌وساز خوانده شد، مورد اشکال شورای شهر تهران و شورای‌عالی شهرسازی قرار گرفت.

افزایش ۲ میلیونی با تغییرات طرح تفصیلی

وی درباره چالشی که محتوای مصوبه ۸ بندی دولت قبل برای این کلانشهر به وجود آورده است، گفت: این تغییر در طرح تفصیلی بارگذاری جمعیتی تهران را ۱٫۵ تا ۲ میلیون نفر افزایش می‌دهد و چون سقف جمعیت پایتخت نباید به این حد برسد، دستور اصلاح آن صادر شده است. در عین حال با بیان اینکه در فاصله ۲ سالی که از ابلاغ این مصوبه می‌گذرد، ساخت‌ و سازهای مشمول بندهای ۸ گانه، به اندازه یک میلیون نفر جمعیت مازاد به شهر تحمیل کرده است، اخیرا دو بند از ۸ بند مصوب دولت قبل را که جزو آسیب‌زاترین مصوبات بود، لغو کردیم. یکی از این دو به افزایش سطح اشغال ساختمانهای احداثی در باغات تهران مربوط می‌شد که اجازه تغییر مساحت اشغال بنا از ۱۵درصد مساحت باغ به ۳۰درصد را داده بود و بند دیگر به تغییر کاربری زمین‌های ذخیره – زمین‌هایی که در اختیار شهرداری و دولت قرار دارد – از خدماتی به مسکونی و تجاری اختصاص داشت که هر دو ابطال شدند.

سالاری  با تاکید بر اینکه یکی از اولویتهای مهم شورای شهر چهارم صیانت از طرح جامع و تفصیلی شهر تهران به‌ عنوان اسناد فرادست شهری است، افزود: دغدغه شورای شهر تهران موجب شد در قدم اول برخی از مجوزهای صادر شده از سوی کمیسیون ماده پنج که مغایرت جدی با طرح تفصیلی داشتند، باطل شوند. ابطال این مجوزها فضایی را ایجاد کرد مبنی بر اینکه شورای‌عالی شهرسازی و معماری، برای بازبینی طرح تفصیلی و نحوه اجرای آن در برخی از شهرداری‌های مناطق تهران، ورود جدی پیدا کند.

گزارش تکان دهنده شورای عالی شهر سازی از مغایرت های طرح تفصیلی

وی اضافه کرد: در قدم دوم در جلسه شورای‌عالی شهرسازی و معماری گزارش تکان دهنده‌ای از سوی مشاوران دبیرخانه شورای‌عالی شهرسازی و معماری کشور در خصوص مغایرت‌های طرح تفصیلی و طرح جامع و عملکرد شهرداری‌های مناطق در این خصوص ارائه شد. بخشی از این گزارش، مربوط به مصوبه هشت بندی مورخ ۴ اردیبهشت ماه سال ۹۱ شورای‌عالی شهرسازی و معماری دولت دهم بود. رئیس دولت سابق و وزیر راه و شهرسازی دولت دهم با تصمیمی که در خصوص تصویب این مصوبه در طول چند ساعت گرفتند، به‌ رغم هزاران ساعت کار کارشناسی که در زمینه پهنه‌بندی طرح تفصیلی انجام شده بود، حدود ۱٫۵ تا ۲ میلیون نفر به سقف جمعیت پذیری شهر تهران اضافه کردند. بندهای اول تا چهارم این مصوبه هشت‌بندی در اصل تبدیل یک سری زیرپهنه‌های سکونتگاهی و با بارگذاری کم یامتوسط به بارگذاری بالا بود. مثلا پهنه R111 را به پهنه R112 تبدیل کردند که عملا تراکم دو طبقه به سه طبقه افزایش یافت یا اینکه پهنه R112 را به R122 تبدیل کردند که تراکم چهارطبقه به پنج طبقه تبدیل شد. به موجب این چند بند، جمعیتی حدود یک میلیون نفر به شهر تهران تحمیل می‌شد.

جزییات دو بند لغو شده مصوبه تحمیلی دولت دهم

عضو شورای شهر تهران درباره دیگر تغییرات طرح تفصیلی تهران گفت: بر اساس بند پنج این مصوبه، در زیر پهنه R241 که مربوط به باغات به هم پیوسته شهر مثل باغات ازگل و کن بود؛ سطح اشغال ساخت‌وساز را از ۱۵ درصد به ۳۰ درصد افزایش دادند. علاوه‌بر این با توجه به مفاد طرح تفصیلی چنانچه مساحت ملک ۳ برابر سقف مساحت تعیین شده پهنه مذکور باشد، یک طبقه تراکم اضافه دیگر به آن تعلق می‌گیرد و اگر این نسبت پنج برابر باشد یک طبقه تراکم دیگر هم اضافه می‌شود. تلفیق این تبصره طرح تفصیلی با بند پنجم مصوبه دولت دهم سبب شد تا ساخت‌وساز در باغات برای متولیان ساخت‌وساز توجیه اقتصادی پیدا کند. براساس بند شش این مصوبه، تمام اراضی توسعه ذخیره شهری تهران که به اراضی زمین شهری بین آحاد جامعه معروف هستند و برای کاربری‌های عمومی هفت گانه شهری پیش‌بینی شده بودند به کاربری مسکونی و تجاری تغییر پیدا کردند. تغییر کاربری که به موجب این بند از مصوبه در سطح شهر تهران انجام شده با تغییر کاربری که در طول دهه‌های گذشته توسط شهرداری تهران انجام شده بود برابری می‌کرد. حتی همین بخشی از ساخت‌وسازهایی که در اراضی نوسازی عباس آباد هست، منتج از همین بند است.

سالاری با بیان اینکه بند دیگر این مصوبه مربوط به افزایش تراکم در شهرک‌های تهران بود گفت: در زمان تدوین طرح تفصیلی جدید براساس تشخیص کارشناسان طرح بنا شد تراکم طبقات شهرک‌هایی مثل پیکانشهر در منطقه ۲۲ یا شهرک گلستان منطقه ۴ بارگذاری اضافه جمعیتی نداشته باشند و در حد دو تا سه طبقه حفظ شوند. از این رو شورای‌عالی شهرسازی در دوره گذشته به شهرداری ماموریت می‌دهد تا شهرک‌ها و مناطق این چنینی را احصا کند و به دبیرخانه شورای‌عالی گزارش دهد که در طرح تفصیلی لحاظ نشوند تا دیگر اجازه ساخت بیش از آن میزان بارگذاری‌ای که الان دارند، نداشته باشند. این ماموریت از شهرداری کل به معاونت شهرسازی و از این معاونت به شهرداری‌های مناطق سپرده می‌شود. اما متاسفانه شهرداری‌های مناطق تمامی شهرک‌ها را احصا نمی‌کنند. در حال حاضر شهرک‌های زیادی را سراغ داریم که مشمول افزایش تراکم شده‌اند.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا ا ۶ بند باقی مانده که بارگذاری جمعیتی زیادی را برای شهر ایجاد می‌کند لغو نشده اند گفت: نمی توان تصمیمی که چند سال است اجرایی می شود طی دو ساعت ابطال کرد . در همین زمان کوتاه در بسیاری از خیابان‌های شهر تهران به موجب همین مصوبه، ۶۰ تا ۷۰ درصد شکل گرفته‌اند و حقوقی برای شهروندان ایجاد شده است. به همین دلیل تصمیم گرفته شد تا پس از بررسی تبعات اجتماعی به صورت تدریجی اجرای ۶ بند باقیمانده متوقف شوند. چون در این میان شهروندانی وجود دارند که با وجود دریافت مجوز براساس این مصوبه هنوز موفق به ساخت‌وساز نشده‌اند یا در نیمه راه قرار دارند، بنابراین نه می‌توان مجوز را لغو کرد و نه ساختمان نیمه کاره را رها کرد. در مجموع پس از چند ساعت بحث و بررسی وزیر راه‌وشهرسازی به عنوان رئیس شورای‌عالی شهرسازی پیشنهاد بنده را در ارتباط با باغات به هم پیوسته به رای گذاشت که رای آورد و آن ابطال شد، ولی بقیه بندهای مصوبه قرار شد در طول دو ماه کمیته‌ای متشکل از نماینده شورای شهر تهران، معاونت شهرسازی و معماری شهر تهران و کارگروه دبیرخانه شورای‌عالی شهرسازی جلساتی مستمر داشته باشند تا مغایرت‌های آن با طرح تفصیلی احصا شود و نتایج بازنگری و مطالعات در صحن شورای‌عالی شهرسازی مطرح و در مورد آن تصمیم‌گیری شود.