زلزله در کمین معماری مشکل دار

جشنواره روز معمار در استان البرز در حالی برگزار شد که زلزله ای سه ریشتری شهرستان اشتهار را لرزاند؛ این امر بهانه ای شد تا در حاشیه این جشنواره نقش ساخت و سازها، طراحی ساختمانها و مقاومت آنها در برابر زلزله را مورد بررسی قرار دهیم.

این روزها در استان البرز ساخت و سازهای زیادی صورت می گیرد، سازنده بنا به تمام جوانب از جمله افزایش فضای داخلی ساختمان خود و زدن بالکن چند متری تا وسط کوچه و خیابان توجه می کند ولی به مقاومت و طراحی ساختمان در راستای مقاومت آن در برابر زلزله و همچنین ماندگاری طولانی آن بی توجهی می کند.

جعفر بشیری استاد دانشگاه آزاد، عضو نظام مهندسی استان البرز عضو هیئت علمی بافق در حاشیه سومین جشنواره روز معمار که در سالن همایش مجتمع فرهنگی ورزشی میلاد شهرداری کرج برگزار شد، در ارتباط با زلزله های اخیر کشور و همچینین زلزله در اشتهارد، اظهار داشت: معماری و طراحی برای استحکام بناها بی ربط نیست و هر نوع معماری را نمی توانیم مشابه سازه دیگر قرار دهیم گاهی اوقات تقارن کمک می کند که با سازه هماهنگی بیشتر داشته باشد. وی ادامه داد: برای طراحی هر معمار نیازمند این است که با مهندس سازه هماهنگ باشد یا بر عکس هر سازه بر روی هر معماری نمی تواند قرار گیرد.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: ساخت و ساز در کرج در مجموع بهتر از گذشته شده است، برای اینکه بتوانیم در این راستا موفق باشیم باید آگاهی و فرهنگ مردم را بالا ببریم.

بشیری در خصوص اینکه چرا ژاپن خیلی بهتر از ایران توانسته در زمینه پیشگیری از خسارت و تلفات هنگام زلزله موفق باشد، اضافه کرد: ژاپن کشوری زلزله خیز است و سال های زیادی بر روی زلزله مطالعه کرده است و طراحی آنها در ساخت و سازها به گونه ای است که کمترین تلفات و خسارت را داشته باشد ولی متاسفانه در ایران به این مسئله پرداخته می شود ولی نه مانند ژاپن، توجه کمتری در این راستا صورت گرفته است و امیدواریم در آینده به این مسئله بیشتر پرداخته شود.

عضو جامعه نظام مهندسی استان البرز با اشاره به اینکه سازمان نظام مهندسی استان البرز عمری دو ساله دارد و سازمانی نوپا است، گفت: در برنامه ها داریم که به این مسائل پرداخته شود.

کمبود در زمینه نظارت وجود دارد

بشیری تصریح کرد: به طور حتما نقش مهندس معمار و طراح در راستای جلوگیری از کاهش تلفات بسیار نقش با ارزشی است و مهم تر از آن نظارت معماری است که کمبودی در این زمینه وجود دارد که این امر می تواند مهم ترین نقش را ایفا کند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه نظارت معماری به طور طبیعی در خیلی از استان های کشور شروع شده است، اضافه کرد: ولی هنوز این امر در کرج استارت نخورده است ولی این امید است که طی یک ماه آینده این مسئله آغاز شود.

ساخت و ساز ساختمان ها باید با کیفیت بهتری انجام شود

بشیری اظهار داشت: طبیعاً مانند هر کاری دیگر با مشکلاتی مواجه خواهیم بود ولی سعی ما در این است که با تجزیه و تحلیل اطلاعات و داده ها در کمیته ها و کمیسیون ها مشکلات را بر طرف کنیم و ساختمان هایی با کیفیت و نظارت بر معماری تحویل جامعه دهیم.

عضو نظام مهندسی استان البرز ادامه داد: معماری در ساخت و ساز نقش بسیار با ارزشی است و این بدین معنی نیست که نقش دیگر رشته ها کم رنگ است ولی یک معمار باید در فرآیند ساخت و ساز حضور موثر داشته باشد و بازرسی از دیدگاه معماری مهم است و باید از ابتدا تا انتهای کار حضور داشته باشد.

بشیری با بیان اینکه معماری اثری است که خلق می شود و خالق آن معمار است و این امر با کمک گرفتن از سایر رشته ها کارش را کامل می شود، اضافه کرد: معماری درست مانند ساختمان بدن انسان می مانند ما به ظاهر و زیبایی توجه داریم ولی سازه بدن نقش با ارزش و حیاتی دارد.

دبیر اجرایی جشنواره روز معمار استان البرز گفت: فاصله زیادی از علم تا عمل در دانشگاه ها وجود دارد. مریم واقع طلب اظهار داشت: فاصله زیادی از علم تا عمل وجود دارد سعی داریم که این فاصله را کم کنیم و امیدواریم این جشنواره تلنگر مثبتی برای فضاهای شهری باشد. وی ادامه داد: از آبان ماه سال گذشته جلسات مرتب در راستای برگزاری این جشنواره برگزار کردیم که این جلسات تا امروز ادامه داشت.

دبیر اجرایی جشنواره روز معمار استان البرز با اشاره به اینکه تولید علم توسط سرمایه داران علم این کشور صورت می گیرد، تصریح کرد: هدف از برگزاری این جشنواره شناساندن مشکلات روز معماری به دانشجویان است و در واقع رفع مشکلات برای آینده دانشجویان است.

دبیرخانه دائمی جشنواره روز معماری در کرج شکل می گیرد

رئیس مرکز آموزش علمی – کاربردی جهاد دانشگاهی کرج نیز در همایش روز معماری گفت: دبیرخانه دائمی روز معمار در مرکز آموزش علمی – کاربردی جهاد دانشگاهی کرج شکل می گیرد و همچنین فصلنامه تخصصی به نام معماری و شیخ بهایی چاپ و توزیع می شود. حسین آبین با بیان اینکه معماری یکی از شاخص ترین هنر هویت ساز ایران است، اضافه کرد: عده ای با علم به دنبال شناساندن علم معماری بودند و همچنین شیخ بهایی ۹۵ کتاب و رساله در زمینه معرفی معماری دارد.

وی ادامه داد: سنت و مدرنیسم در همه زمینه متبلور شده است که در معماری هم آثار آن را مشاهده می کنیم که در دو شکل تبادل فرهنگی و تهاجم فرهنگی قابل مشاهده است. رئیس مرکز آموزش علمی – کاربردی جهاد دانشگاهی کرج تصریح کرد: اگر تبادل فرهنگی جنبه مثبت و تهاجم فرهنگی جنبه منفی در نظر بگیریم باید مشاهده کنیم که چه برخوردی داشته ایم و آیا به تمام زمینه ها توجه داشته ایم.

آبین با بیان اینکه نقاط قوت برای ما فرصت ایجاد می کند، اضافه کرد: آیا جامعه معماری توانسته از این فرصت ها استفاده کند؟ چقدر توانسته ایم ویژگی های مثبت از نظر شرایط اقلیمی در معماری که همساز به محیط زیست بوده در راستای کاهش مصرف انرژی حفظ کنیم و آیا در ساخت و سازهای کنونی لحاظ شده است و برگزاری جشنواره بهانه ای است که به این موضوعات بپردازیم و ما که نمی خواهیم جشنواره تشریفاتی برگزار کنیم.

مردم معماری غربی را نمی پذیرند

معاون سیاسی امنیتی و اجتماعی استانداری البرز نیز در ادامه مراسم گفت: امروزه مردم و شهروندان معماری بیگانه از جمله غرب را نمی پذیرند، اگر معماری از نوع غربی باشد بی روح است.

ناصر رجبی با اشاره به اینکه سر در بسیار از منازل آیه نوشته می شود اینها ریشه در فرهنگ ما دارد، ادامه داد: از نگاه مردم شناسان معماری یکی از حوزه های فرهنگی است برای فرهنگ تعریف های متفاوتی شده است که یکی از تعارف دستاوردهای مادی و غیرمادی بشر را فرهنگ می نامند.

معاون سیاسی امنیتی و اجتماعی استانداری البرز تصریح کرد: به معماری نباید از بعد تکنولوژی و فنی نگاه شود به ویژه در جامعه غنی فرهنگی ایران که ما با خرده فرهنگ های زیادی مواجه هستیم و البرز به عنوان استان همه قومیت هاو فرهنگ ها را در خود جای داده است. رجبی گفت: بیش از ۸۳ درصد جمعیت استان البرز مهاجر هستند، ما هم در فرهنگ قبل از اسلام و اسلامی خود دارای معماری ویژه خود بوده ایم.

وی تصریح کرد: شهر یزد به نام شهر بادگیر نامگذاری شده است، شهر مانند مشهد دارای معماری خاص خود است و شهری در شمال با آب و هوای خود دارای معماری خاص خود است. معاون سیاسی امنیتی و اجتماعی استانداری البرز اظهار داشت: کشور ما اکثر اقلیم و فرهنگ ها را در خود جای داده است که تمام آن در استان البرز جمع شده است.

رجبی با بیان اینکه در استان البرز کویر جلگه، کوه پایه، ساحل سدها و … را داریم، گفت: ممکلت و مردم ما با معماری خود خوی گرفته اند و به راحتی به معماری بیگانه خوی نمی گیرند. وی تصریح کرد: در فرهنگ ما البته پدیده جنگ تاثیرگذار شد و مردم ما هشت سال دفاع مقدس را رقم زدند.

علم نباید تنها بر گرفته از غرب باشد

حسینی رئیس دانشگاه جامعه علمی – کاربردی واحد استان البرز نیز در ادامه مراسم با بیان اینکه علم نباید همش بر گرفته از غرب باشد، گفت:علم با تخصصی شدن و جدا شدن از عرصه های متعالی دچار چالش مختلف شده است. وی ادامه داد: دلیل این است که عقبه علوم امروزه در کشورهای پیشرفته صنعتی وابسته به تفکر فلاسفه تک بعدی مادی غربی است.

رئیس دانشگاه جامعه علمی – کاربردی واحد استان البرز تصریح کرد: معماری بدون اخلاق آیا دارای معنی و مفهوم است، اقتصاد بدون اخلاق آن از برخواسته از تفکر مادی دارای مفهوم است. وی تصریح کرد: هنوز در تدریس مدرنیته متوقف هستیم و شاید از یک جهت بهتر که متوقف هستیم چرا که پست مدرن خطرناک تر باشد.

رئیس دانشگاه جامعه علمی – کاربردی واحد استان البرز گفت: قرن گذشته لایه ازون نازک تر شد و سرطان پوستی و … شیوع پیدا کرد و موجودات زنده و بی جان آلوده و انسان بیمار به واسطه تنفس در این محیط شده است. حسینی اظهار داشت: علم نور و روشنایی و طلوع است اما وقتی در دست نا اهل و نامحرم قرار گیرد نتیجه آن یخ های قطبی آب و جنگل ها تخریب و … خواهد شد.

رئیس دانشگاه جامعه علمی – کاربردی واحد استان البرز افزود: ثمره مدرنیته طی یک قرن گذشته خودش را نشان داده است. وی اظهار داشت: دانشجویان ما عادت کرده که سکوت کنند و ترجمه دست و پاشکسته غرب را بشنود و آن را در تست هایی که بعداً تبخیر می شود تخلیه کند.

رئیس دانشگاه جامعه علمی – کاربردی واحد استان البرز افزود: امروزه در دنیای غرب تنوع مطرح است و اندیشمندان می گویند گویش و لباس، معماری ها را از بین نبرید و هر ملیتی و قومیتی منطبق با مبانی خود زندگی را تعریف کرده است. حسینی با بیان اینکه دهکده جهانی انسان را به کجا می خواهد ببرد، اضافه کرد: امیدوارم دانشگاه علمی – کاربردی رسالت خود را خوب درک کند به دلیل اینکه منعطف است و می تواند علم را بومی کند.

وی ادامه داد: اگر بتوانیم در استان البرز این امر را پیاده سازی کنیم البرز می تواند الگوی برای کشور در تمامی حوزه ها شود، بیش از سه هزار واحد صنعتی در این کشور است و به لحاظ معماری تفاوت زیادی دارد و شرایط مختلف اقلیمی و قومیتی دارد. رئیس دانشگاه جامعه علمی – کاربردی واحد استان البرز گفت: هر علم در خلا خلق نمی شود و عر علم دارای فلسفه خود است و علوم باید آمیخته با اخلاق باشد. سعید امیری استاد دانشگاه علمی – کاربردی استان البرز در ادامه گفت: این جلسات و جشنواره باید خروجی داشته باشد.

معماری شهر کرج خوب نیست

شهردار کرج نیز در ادامه جشنواره افزود: ما در شهر کرج شاهد یک معماری خوب نبوده ایم و تمام تلاش مدیریت شهری بر این است که بتواند چهره و معماری شهر را زیبا کند منطبق کند با فرهنگ ایرانی و اسلامی که این وظیفه مدیریت شهری است. سید علی آقازده اظهار داشت: یکی از اهتمام شهرداری در ایجاد رشته معماری در مرکز علمی – کاربردی شد توجه به این موضوع بود.

وی ادامه داد: کرج نیازمند کار مداوم، مستمر و برنامه ریزی شده برای یک طراحی نوین دارد، شهر بسیار سریع رشد کرد و شاید این سرعت رشد باعث شد که نتواند مدیریت شهری و خود شهروندان و مهندسینی که شهر را نظاره می کردند نتوانستند بر مبنای کار کارشناسی شده شهر ساخته شود.

شهردار کرج گفت: ادعا می کنیم که شهر موجود زنده است و این موجود نفس می کشد رشد می کند و بیمار، زشت و زیبا می شود، اگر این را قبول کنیم، استراکچر این موجود زنده ساختمان و عمران است و چهره درونی و بیرونی این شهر ساختمان ها است.

آقازاده تصریح کرد: این ساختمان ها سبب زیبایی و زشتی شهر می شود، معماری یک رشته ظریف و هنری است و در تاریخ کشورمان و تاریخ کشورهای بزرگ جهان، کشورهایی که هنر معماری را به خوبی صرف کرده اند و امروز تاریخ این کشورها نشانی از معماری زیبا و کهن را در خیلی از کشورهای دنیا در معرض دید و نمایش مردم و پیروان این رشته قرار می دهد.

وی اظهار داشت: امروز یک دوام و قوام نسبی نسبت به دهه های گذشته داریم و تلاش ما این است که شهر ساخته می شود بر مبنای یک قالب خوب، محکم، زیبا و هنرمندان شهر را طراحی و اجرا کنیم و این امر تا حدی امروز در کرج جا افتاده است، ولی این عقیده و عزم اگر پا برجا باشد دیری نخواهد پایید کرج در میان شهرهای استاندارد و زیبای کشور قرار گیرد.

شهردار کرج تصریح کرد: سابقه معماری در ایتالیا سال های سال بوده و باید به آن احترام بگذاریم و به این هنر باید احترام بگذاریم. آقازاده تاکید کرد: در زمینه هنر باید از تمام ظرفیت های کشورهای دیگر استفاده کنیم و نباید فقط الگوبرداری و اجرا کنیم بلکه باید در راستای تفکر و تمدن و فرهنگ خودمان آن را به کار بگیریم.

وی ادامه داد: به راحتی می توان ایران را به عنوان کشور مدرنیته امروز معرفی کنیم و در این زمینه هیچ چیزی کم نداریم فقط باید همت کنیم و بافت هایی از شهرهای خود را با این معماری تطبیق دهیم. تقدیر از معمار پیشکسوت اردشیر سیروس نیز در پایان مراسم صورت گرفت و پانل تخصصی نیز با حضور این پیشکسوت و دیگر اساتید این بخش صورت گرفت.