طرح ملی حرم جمکران، در ابهام

در دو دهه اخیر به علت افزایش جمعیت قم و حجم زائران کریمه اهل بیت (س )دولت مردان را به این فکر واداشت تا برای توسعه این شهر دست به کار شوند. این طرح در سال ۱۳۷۴ با دستور وزیر وقت کشورآغاز شد و مطالعات اولیه طرح انجام گرفت. در همان سال شهرداری تهران متولی اجرای این پروژه شد و با اعتباری که در نظر گرفت، تملک های این پروژه آغاز شد که با توجه به مشکلات پیش آمده در نهایت با پرداخت قسمتی از غرامت املاک در طرح این پروسه نیمه تمام رها شد .

بعد از آن شهرداری قم متولی اجرای این پروژه شد و طبق زمان بندی پیش بینی شده قرار بود این طرح تا پایان سال ۱۳۸۹ به اتمام برسد و قم را در جذب بیشتر گردشگر و ساخت بیشتر مکان های اقامتی در کنار این طرح همراهی کند اما همچنان اجرای این پروژه در فاز دوم یعنی بلوار پیامبر اعظم(ع) باقی مانده است. محمد دلبری شهردار قم با بیان اینکه تاکنون برای احداث بلوار پیامبر اعظم ۴۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت با نرخ ۱۶ درصد سود و باز پرداخت سه ساله فروخته شده که سود آن هرسه ما یکبار توسط بانک ملی محاسبه و پرداخت می شود می گوید : هزینه ساخت بلوار از منابع شهرداری و هزینه بدنه آن توسط بخش خصوصی انجام می شود.

وی با بیان اینکه مطالعات مقدماتی شهری این محور بلوار پیامبر اعظم (ص) توسط مهندسین بهین تردد پارس در سال جاری صورت گرفته است تصریح می کند: بر اساس مطالعات انجام شده توسط مهندسین مشاور فجر توسعه در سال ۸۹ توسط اجرای کامل طرح حرم- جمکران هشت هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
شهردار قم تصریح می کند: از ابتدای امسال تملک اراضی کوچک با هزینه ای بالغ بر ۴۰ میلیون تومان انجام شده اما تملک اراضی های بزرگ همچنان باقی مانده است و این امر اندکی روند ساخت بلوار را کند کرده است.

محمد تقی نادعلی رئیس سازمان توسعه و عمران شهرداری قم سنگینی طرح و حجم بالای کار را علت تاخیر در اجرای این پروژه می داند و می افزاید: اجرای این پروژه به یک اعتبار خاص و ویژه ای نیاز داشت که این بودجه در اختیار شهرداری قم نبود و به همین خاطر عملیات اجرایی آن به کندی پیش می رفت تا اینکه در سال ۱۳۸۷ سازمان توسعه و عمران شهرداری قم به عنوان متولی اجرای پروژه معرفی شد.

وی با اشاره به چشــم انـداز آتی این پروژه خاطر نشان می کند: بر اساس چشم انداز اولیه انتظار می رود که محور پیامبر اعظم (ص)، دارای سطح عملکردی شهری، ملی و فرا ملی، محل انجام مراسـم خاص مذهبی و شهـری شهـر قـم، ارتقاء دهنـده منـزلت شهـر قـم به عنـوان پایتخت جهـان اسـلام و فرصتـی برای نمایش هویت تاریخی و طبیعی شهـر قـم باشد.

رئیس سازمان توسعه و عمران شهرداری قم با بیان اینکه فاز دوم این پروژه حد فاصل میدان معلم تا انتهای محدوده خدمات شهری بلوار فردوسی به طول هزار و ۴۰۰ متر و عرض پوسته ۲۰۰ متر در نظر گرفته شده است می گوید : فاز سوم آن حد فاصل بلوار فردوسی تا مسجد مقدس جمکران به طول چهار هزار و۴۰۰ متر و عرض پوسته چهارصد متر طراحی شده است .

نادعلی با اشاره به عملیات عمرانی صـورت گرفته در بلوار پیامبر اعظم (ص) می افزاید: اتمام عملیات جابجایی تیرهای معارض برق با بلوار محدوده سه راهی انسجام به سمت مسجد مقدس جمکران، جابجایی تاسیسات مخابراتی معارض با بلـوار در محـدوده سی متری هنرسـتان، تکمیل سازه اصلی پل بعثت واقع در بلوار سی متری هنرستان ( با پیشرفت صد درصد ) و برقراری عبور و مرور وسایل نقلیه از روی عرشه پل بعثت و ساماندهی انهـار کشـاورزی موجـود در عـرض بلوار پیامبر اعظـم (ص) انجام شده است.

محمد آتش زر رئیس شورای اسلامی شهر قم هم که از کندی روند اجرای پروژه گلایه مند است عمده مشکل اجرایی بلوار پیامبر اعظم (ص) را مشکل تملک عنوان و تصریح می کند: برخی از معارضین با شهرداری همکاری نمی کنند به طوری که آزاد سازی مسیر تا حدودی دچار مشکل شده است . آتش زر با اشاره به اهمیت فرهنگی و اقتصادی کامل این طرح برای قم و ایجاد تسهیلات رفاهی برای زائران حرم فاطمه معصومه (س) و مسجد مقدس جمکران می افزاید: بر اساس برنامه قرار است در این مسیر هفت کلیو متری ۳۳ درصد کاربرد اقامتی ،۲۰ درصد تجاری مسکونی ،۱۵ درصد کاربری فرهنگی و۵ درصد خدماتی لحاظ شود.

رئیس شورای اسلامی شهر قم تصریح می کند: درطول مسیر حرم جمکران هفت تقاطع غیر همسطح شامل تقاطع های بلوار عماریاسر، میدان معلم، بلوار هنرستان، بلوار فردوسی، ریل راه آهن، بلوار شهید کریمی و رینگ اول و دوم جمکران طراحی شده است. سید رضا دهناد معاون برنامه ریزی استاندار قم با بیان اینکه همه مدیران قم برلزوم اجرای کامل این پروژه ملی مصمم هستند از برگزاری جلسات منظم برای بررسی روند اجرای این پروژه در استانداری قم با حضور پیمانکار خبر می دهد و می گوید : هیچ مشکل عمده ای که قابل رفع نباشد در اجرای پروژه وجود ندارد .

وی به وجود ریل راه آهن، تاسیسات و شبکه های مربوط به آب، مخابرات، گاز و برق در محدوده اجرای پروژه اشاره و تصریح می کند: از جمله عوامل موثر بر سرعت مناسب اجرای این طرح ملی وجود چنین تاسیساتی است که نیاز به جابجایی دارند . دهناد با اشاره به اینکه زمان اجرای کامل پروژه توسط پیمانکارسال ۹۲ اعلام شده است تصریح می کند: با مذاکرات انجام شده برای جابجایی با شرکت های برق، آب، گاز و راه آهن این مشکل نیز برطرف خواهد شد.

معاون برنامه ریزی استاندار قم مهمترین مسئله پروژه های عمرانی شهری را بحث تملک می داند و اضافه می کند: تا قبل از سال ۷۴ یعنی زمانی بالغ بر یک و نیم دهه، نزدیک به پنج درصد تملک این پروژه انجام شده بود اما در کمتر از دو سال حدود ۹۵ درصد تملکات این پروژه انجام شده است .  دهناد تصریح می کند: زائر پذیر بودن شهر و استراتژیک بودن آن مسئولین شهری را به این نتیجه می رساند که این شهر حتی فراتر از حد نیاز کنونی، احتیاج به سامان دهی در امور مسافرین و زائران دارد.

اجرای طرح حرم تا جمکران با وجود اینکه در زیبا سازی شهر نقش بسزایی دارد و می تواند کمک شایانی به حل مشکلات ترافیکی استان کند در جذب گردشگر و افزایش اقامت مسافران در استان نیز موثر خواهد بود و در نتیجه این طرح، استان قم را به سمت رونق اقتصادی بیشتر حرکت می دهد.