مقاله منظر فرهنگی در بافتهای فرسوده

مقدمه:

بر اساس یکی از تعاریف، معماری منظر، حرفه ای است که نقش اجتماعی آن ترکیب علم و هنر به منظور مدیریت برنامه ریزی و طراحی محیط و منظم فیزیکی و فرهنگی شامل طبیعت بکر و شهر رشد یابنده است. در این گزارش آنچه مورد بررسی قرار می گیرد جنبه های فرهنگی منظر است و شیوه های طراحی آنها در بافت فرسوده شهر شیراز. طبق آمار شهرداری شیراز هشتاد درصد بافت تاریخی شهر شیراز را بافت های فرسوده شهری تشکیل می دهند که به دلیل وجود کوچه های تنگ و باریک و عدم وجود زیر ساخت های شهری در این منطقه ارائه خدمات شهری به ساکنین این بافت با محدودیت های زیادی مواجه است. بر اساس همین کمبودها مسئولین وقت شیراز در دهه هفتاد به منظور رفع محدودیت در این منطقه و زیبایی بخشیدن به چهره های اطراف حرمین اقدام به خرید خانه ها و در مسیر حرمین به وسعت ۸ هکتار کرده و با تخریب آنها فضای باز وسیعی را بین حرم آستانه و حرم شاهچراغ به وجود آوردند. این پروژه با زیر بنای ۱۱ هکتاری خود فضاهایی از قبیل فضاهای فرهنگی، تجاری،اقامتی و خدماتی و … است و معماری آن طبق گفته مسئولان مطابق با معماری سنتی ایرانی طراحی شده است. طبق تعریف کارل سوئر منظر فرهنگی یک منظر طبیعی است که به وسیله گروهی از انسان ها شکل یافته است که در آن فرهنگ نقش عامل را دارد و طبیعت نقش واسطه را و ماحصل این تعامل منظر فرهنگی است. آنچه در این تعریف به عنوان نقطه عطف محسوب می شود، معرفی فرهنگ است که به عنوان عامل منجر به شکل گیری منظر فرهنگی می شود، حال اگر فرهنگ را به نوعی وابسته به انسان و محیط زندگی وی قلمداد کنیم. در بازسازی شهری نگاه به بافت های تاریخی که عمدتاً در رده بندی بافت های فرسوده نیز قرار می گیرند، باید مبتنی بر جریان فرهنگی غالب بر این مناطق تعریف شود. به این صورت که ساکنان و مخاطبان این فضاها در طول سالیان دراز با تکیه بر فاکتورهای فرهنگی اجتماعی زندگی خود نوعی از فضاهای شهری را در محدوده های اطراف زندگی خود شکل داده اند و موجب رشد و بالندگی آن شده اند که منطبق است بر فضای های ذهنی و خاطرات جمعی مردم منطقه.

دانلود متن کامل مقاله