بازیابی شهرهای باستانی با استناد به متون تاریخی

دارابگرد که به نوعی میتوان آن را نخستین پایتخت شاهنشاهی ساسانیان دانست، احتمالاً اولین تجربه ساخت شهر با پلان مدور در جنوب ایران نیز به شمار میآید. نمونهای که بعدها در ساخت شهر اردشیرخوره مورد تقلید واقع شده است. مطابق نوشتههای جغرافینویسان و مورخان، شالوده شهر به روزگار شاهنشاهی داریوش اول هخامنشی نهاده شده است. منابع تاریخی گواه برآنند که دارابگرد در عصر ساسانیان شهری بود با وسعت تقریبی ۲۰۳ تا ۳۱۴ هکتار، که بوسیله باروی رفیع دایرهای و خندقی عمیق محافظت میگشت . ارگ حکومتی که بر فراز کوهی گنبدی شکل و منفرد در مرکز شهر استوار بود، هرگونه جابجایی درون شهر و دشت داراب را قابل کنترل می نمود . این منابع همچنین روشن میسازند که زندگی در دارابگرد تا قرنها پس از سقوط ساسانیان نیز رونق داشته؛ لیکن از این شهر عظیم، امروزه جز خرابههایی برجای نمانده است. از آنجائیکه علیرغم بر یک سده فعالیت باستانشناسی در کشور هیچگونه تحقیق جامعی که فرم و عملکرد فضاهای دارابگرد را روشن سازد به انجام نرسیده، در این نوشتار تلاش گردید تا با اتکاء به منابع تاریخی، ویژگیهای عمومی و فضایی این شهر کم نظیر ایران باستان بازیابی و چهرهای از دوران رونق آن احیاء شود .

دریافت متن کامل مقاله