نگاهی به برخی مساجد جهان

مساجد بسیاری در کشورهای مختلفی وجود دارد که برخی شناخته و برخی کمتر شناخته شده هستند، در این قسمت با برخی از این مساجد آشنا می‌شویم.

مسجد الاقصی

مسجدالاقصی با قدمتی بیش از یک‌ هزار سال، در شرق شهر قدیمی بیت‌المقدس «اورشلیم» واقع شده است. نام این مسجد در آیه اول از سوره اسراء آمده و به معنای دورترین مسجد است و از آنجایی که نخستین قبله مسلمانان بوده، برای مسلمانان جهان از تقدس خاصی برخوردار است.

عده‌ای از یهودیان با اعتقاد به این‌که بقایای «معبد هیکل»، معبدی که سلیمان نبی به دستور خداوند ساخت، در زیر مسجدالاقصی واقع شده، بارها سعی در تخریب این مکان مقدس داشته‌اند که در یکی از این اقدامات، منبری مخصوص با قدمت ۸۰۰ ساله که در این مسجد قرار داشت، به کلی از بین رفت. این مسجد از نظر مساحت و بزرگی در بین مساجد بزرگ دنیا در رتبه بیستم قرار دارد.

مسجد استقلال

مسجد استقلال بزرگ‌ترین مسجد در کشور مجمع الجزایر اندونزی است که در زمینی به مساحت ۵/ ۹ هکتار بنا شده است. این مسجد در جنوب شرق آسیا بزرگترین مسجد به لحاظ ظرفیت پذیرش افراد است. مسجد استقلال دارای فعالیت‌های برنامه‌ریزی شده مذهبی روزانه، هفتگی، ماهانه و سالیانه است.

از نظر ساختار ساختمان و مساحت، بزرگترین مسجد جنوب شرق آسیا به شمار می‌رود. اندونزیایی‌ها این مسجد را به پاس شکر نعمت خداوند و به مناسبت گرامیداشت روز استقلال این کشور ساختند و به همین دلیل این مسجد “استقلال” نام گرفت.

این مسجد همچنین فضایی معادل ۳۵/ ۳ هکتار برای پارک حدود ۸۰۰ دستگاه اتومبیل دارد و دفاتر مرکزی بعضی از سازمان‌های مذهبی و دینی اندونزی همچون دفتر مرکزی مجلس علماء اندونزی، شورای مساجد اندونزی، مرکز توسعه علوم قرآنی و تلاوت قرآن، دفتر مرکزی کتابخانه اسلامی اندونزی، اتحادیه هنرمندان و فرهنگ دانان اسلامی اندونزی، سیستم ۴۰ ساعته تفسیر قرآن و فدراسیون زنان مسلمان اندونزی در آن قرار دارد.

مسجد حسن دوم

مسجد «حسن دوم» در مراکش، یکی از بزرگ‌ترین مساجد جهان است که دو سوم آن روی آب بنا شده است. این مسجد در ساحل شهر کازابلانکا قرار دارد و با کمک‌های مردمی ساخته شده است.

بلندترین ساختمان در جهان مسجد محسوب می‌شود که ارتفاع مناره‌های آن به ۲۱۰ متر می‌رسد و با داشتن ۲۰ هزار متر مربع وسعت، بزرگ‌ترین مسجد جهان پس از مسجدالحرام و مسجد النبی به شمار می‌رود. این مسجد محل اصلی گردشگری کازابلانکا است و جنبه سمبیلک دارد و به محلی برای گردشگری تبدیل شده است.

‌این مسجد در کنار دریای آتلانتیک قرار دارد و تشعشع نورهای لیزری از مناره‌های آن جهت مکه را نشان می‌دهد که نور مناره‌ها را می‌توان از فاصله چند مایلی در دریا مشاهده کرد.

از ویژگی‌های بارز این مسجد، آن است که دو سوم آن بر روی آب قرار گرفته و تنها یک سوم بنا روی زمین است. محوطه مرکزی مسجد دارای سقفی متحرک است که با توجه به شرایط آب و هوایی باز و بسته می‌شود.

مسجد شاه فیصل

مسجد شاه فیصل در اسلام آباد پاکستان، یکی از بزرگترین و مشهورترین مساجد دنیاست. این مسجد پس از ساخت در سال‌های ۱۹۶۹ تا ۱۹۹۳ بزرگترین مسجد جهان بود که در زمینی به مساحت ۵۰ هزار متر مربع ساخته شده و گنجایشی معادل ۳۰۰ هزار نمازگزار دارد.

این مسجد با دربرگرفتن کتابخانه، موزه، سالن کنفرانس، رستوران و دانشگاهی با ظرفیت ۷۰۰ دانشجو که در زیر حیاط اصلی جای داده ‌شده ‌است، همانند یک شهرک کوچک است؛ بنابراین از همه لحاظ به ویژه به لحاظ ظاهری، تأثیرگذار و پرابهت است. یکی دیگر از فضاهای الحاق شده به این مسجد آرامگاه ژنرال محمد ضیاء الحق است که در این مسجد قرار گرفته است.

مسجد پادشاهی

مسجد پادشاهی یکی از بناهای تاریخی پاکستان است که در سال ۱۶۷۳ میلادی توسط “اورنگزیب عالمگیر” یکی از شاهان مغول در شهر لاهور بنا نهاده شد. این مسجد چهارمین مسجد بزرگ جهان محسوب می‌شود که گنجایش پذیرش ۶۰ هزار نفر را دارا است.

همچنین به عنوان نقطه تحولی در تاریخ و یک جاذبه توریستی بزرگ که همه شکوه و زیبایی دوره مغول در آن متمرکز شده شناخته شده است. مسجد پادشاهی دومین مسجد بزرگ در پاکستان بعد از مسجد فیصل است که در اسلام آباد واقع شده است.

مسجد شیخ زاید

مسجد الشیخ زاید بن سلطان آل نهیان، مسجدی در شهر ابوظبی کشور امارات و یکی از نقاط دیدنی امارات متحده عربی به شمار می‌آید. نام این مسجد از شیخ زاید بن سلطان آل نهیان گرفته شده‌ است که بنیان‌گذار و نخستین رییس کشور امارات بوده و در همین مسجد دفن شده‌ است.

مسجد جامع دهلی

مسجد جامع دهلی یا جامع مسجد یا مسجد جهان‌نما، از مهمترین مساجد هندوستان و از بزرگترین و زیباترین مساجد عالم اسلام است که در دهلی پایتخت هند واقع شده است. این مسجد از نوادر روزگار است و از ماسه سنگ ساخته شده و دارای دو منار و سه گنبد مرمرین می‌باشد.

مسجد مکرم

مسجد مکرم، مسجد ملی بنگلادش محسوب می‌شود که در مرکز شهر داکا (پایتخت بنگلادش) قرار دارد. نام پیشین داکا در زمان پادشاهان گورکانی “جهانگیرنگر” بود. مسجد مکرم در دهه ۶۰ میلادی در داکا بنا شده است.

این مسجد دارای گنجایش ۳۰ هزار نفر بوده و جزو ۱۰ مسجد مشهور جهان به شمار می‌رود. البته مکان این مسجد برای عبادت مسلمانان کمی دور بوده و به همین دلیل دولت بنگلادش قصد دارد فضای آن ‌را گسترش دهد.

مسجد جامع سلطان قابوس

مسجد جامع سلطان قابوس از مساجد اصلی و مهم کشور عمان است. البته عمان مساجد بسیاری دارد. نخستین مسجد جامع سلطان قابوس عمان در دهه ۷۰ قرن گذشته در شهر مسقط ساخته شد و پس از آن مساجد سلطان قابوس دیگری در شهرهای مختلف این کشور بنا شدند.

مسجد عیدگاه

مسجد عیدگاه واقع در شهر کاشغر استان شین جیان در غرب جمهوری خلق چین بزرگترین مسجد در این استان است. کسانی که به کاشغر سفر کرده‌اند، مسجد عیدگاه را فراموش نمی‌کنند. چون این مسجد نماد کاشغر است.

مسجد عیدگاه واقع در خیابان جیه فان در مرکز شهر کاشغر، مرکز اصلی برگزاری مراسم دینی اسلامی در منطقه است. نمازهای جمعه در این مسجد معمولا با ۱۰ هزار نفر نمازگزار اقامه می‌شود.(مسجد حدود ۲۰ هزار نمازگزار گنجایش دارد و از این نظر دوازدهمین مسجد بزرگ جهان است).

مسجد عیدگاه در سال ۱۴۴۲ بنا گردیده و بارها بازسازی و مرمت شده است. عیدگاه در لغت به معنای مکان نماز خواندن در عید است، به همین جهت مسجد عیدگاه هم مرکز برگزاری فعالیت‌های مذهبی و هم مکانی برای جشن گرفتن مردم در روزهای عید قربان و عید فطر است.

مسجد نیوجیه

مسجد نیو جیه باستانی‌ترین و پرشکوه‌ترین مسجد پکن و یکی از مساجد معروف چین است که در سال ۹۹۶ میلادی احداث شد. این مسجد همچنین به عنوان یکی از آثار مهم باستانی کشوری چین ثبت شده است.

مجموعه ساختمان‌های این مسجد متشکل از صحن مسجد، ساختمان بان که، ساختمان وان یوئه، تالار سخنرانی، کلاه فرنگی حافظ ستون و غیره است. تالار نماز یک معماری کامل با تلفیق هنر فرهنگی چین و تزیینات عربی است و گنجایش بیش از ۱۰۰۰ نفر نمازگزار را دارد.

در این مسجد آثار باستانی و کتیبه‌های مهمی موجود است که مدارک مهم درباره تاریخ دین اسلامی به شمار می‌روند. در سال ۲۰۰۵ با اجرای پروژه حفاظت از آثار باستانی، این مسجد تعمیر و نوسازی شده است.

مسجد نگارا

مسجد نگارا و یا مسجد ملی معروف‌ترین مسجد در کوالالامپور می‌باشد. این مسجد دارای گنبدی به شکل ستاره است که در نوع خود بی نظیر است. ستاره این گنبد ۱۳ ایالت مالزی و پنج رکن اسلام را به گونه‌ای نمادین نشان می‌دهد.

حدود یک ماه قبل از استقلال مالزی برنامه‌ ریزی برای ساخت مسجد آغاز شد؛ قرار شد این مسجد برای بزرگداشت وزیر تونکو‌ عبد‌الرحمان و تلاش او برای استقلال مالزی ساخته شود.

بخش‌های مختلف مسجد عبارتند از نمازخانه، سالن کنفرانس برای ۵۰۰ نفر به همراه آشپزخانه، یک اتاق کفش کن مجلل، اتاقی برای امام جماعت و فضای وضوخانه همچنین آرامگاهی برای قهرمانان ملی که جدا از مجموعه است و توسط یک پیاده ‌راه طولانی و سرپوشیده به آن متصل می‌شود.

مسجد اقصی ربوه

مسجد‌ اقصی در شهر ربوه پاکستان واقع شده است، بنای این مسجد در سال ۱۹۶۶ نهاده شده و در ۳۱ مارس سال ۱۹۷۲ افتتاح شد. این مسجد با ۱۲ هزار نفر ظرفیت چهاردهمین مسجد بزرگ دنیاست.

مسجد بیت الفتوح

مسجد بیت الفتوح با ۲۱ هزار متر مربع مساحت، ششمین مسجد بزرگ غرب اروپاست و پانزدهمین مسجد بزرگ دنیاست. این مسجد در سال ۲۰۰۳ توسط انجمن مسلمانان احمدیه در جنوب غرب لندن ساخته شد که بیش از ۱۰ هزار نمازگزار ظرفیت دارد.

بودجه‌ای که صرف ساخت این مسجد شده، بالغ بر ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار پوند است که تمامی هزینه آن از مبالغ اهدایی به انجمن مسلمانان احمدیه تأمین شده است.

مسجد گروزنی

مسجد گروزنی در شهر گروزنی، پایتخت کشور چچن واقع شده و بیش از ۱۰ هزار نفر ظرفیت دارد. اطراف مسجد را اداره اجرایی اسلامی چچن، یک مدرسه و دانشگاه اسلامی، یک هتل و کتابخانه دینی فرا گرفته است. ساخت این مسجد حدود چهار سال بطول انجامید و برای احداث آن ۲۰ میلیون دلار هزینه شده است.

اطراف مسجد را موسسه‌های اسلامی، مدرسه دینی، دانشگاه اسلامی، هتل و یک کتابخانه دینی احاطه کرده است. این مسجد که با الهام از مسجد آبی استانبول طراحی شده ۱۶ اکتبر ۲۰۰۸ طی مراسمی با حضور «ولادیمیر پوتین» رییس‌جمهور وقت روسیه افتتاح شد.

مسجد «گروزنی» که یکی از بزرگترین مساجد اروپاست، اخیرا از سوی مجله بین‌المللی «تجارت اول» به عنوان بهترین پروژه معماری اوراسیا معرفی شده است. این مسجد با مناره‌های ۶۰ متری خود، شانزدهمین مسجد بزرگ جهان محسوب می‌شود.

مسجد سلطان احمد

مسجدی است که در شهر استانبول واقع شده ‌است. این مسجد که یکی از قدیمی‌ترین مساجد استانبول است شاهکار معماری اسلامی نامیده می‌شود و به علت وجود کاشی‌های آبی رنگ در طراحی داخلی به «مسجد آبی» شهرت دارد.

شاید بتوان گفت مهمترین مسجد استانبول و دنیای اسلام باشد. البته استانبول شهر هزار مسجد نامیده می‌شود و فقط در قسطنطنیه که سمت فاتح استانبول امروزی است (یکی از ۳۹ شهرستان استانبول) ده‌ها مسجد زیبا وجود دارد بخصوص از داخل بسیار زیباتر هستند برخلاف بیرون ساده اما عظیم و رویایی خود بخصوص در غروب آفتاب دارد.

مسجد فاتح

مسجد فاتح بحرین که از آن با عنوان مسجد جامع فاتح و مرکز اسلامی فاتح نیز یاد می‌شود یکی از بزرگترین مساجد دنیا و یکی از نقاط جاذبه توریستی بحرین محسوب می‌شود.

بحرین به عنوان یک کشور اسلامی تعداد بناهای منحصر به فرد خود از نظر تاریخی و معماری را گسترش داده و ساخت این مسجد یکی از این بناهای منحصر به فرد تلقی می‌شود. ساخت این مسجد مستقر در پایتخت بحرین پنج سال به طول انجامید و مسجد فاتح به طور رسمی در سال ۱۹۸۸ افتتاح شد. این مسجد از نظر موقعیت به کاخ سلطنتی بحرین، محل اقامت امیر بحرین بسیار نزدیک است.

مسجد طوبی

مسجد طوبی معروف به «مسجد گل» در کراچی پاکستان واقع شده است. این مسجد که نوزدهمین مسجد بزرگ دنیا محسوب می‌شود، از طرفی نیز بزرگترین مسجد تک گنبدی جهان است که گنبدش حداقل ۷۲ متر قطر دارد. مسجد طوبی در سال ۱۹۶۹ میلادی به صورت کاملاً آکوستیک ساخته شده و یکی از پرطرفدارترین اماکن توریستی پاکستان است که ۵ هزار نمازگزار را در خود جا می‌دهد.

مسجد جامع تاتارستان

مسجد اصلی که معمولاً با نام« مسجد جامع» شناخته می‌شود، در بیشتر شهرها دیدنی است و مسجد جامع تاتارستان یکی از دیدنی‌ترین‌ها به شمار می‌رود.

این مسجد به نام مسجد «کول شریف» یا در واقع مسجد «قول شریف» هم معروف است و دومین مسجد بزرگ روسیه به شمار می‌آید. با این که این مسجد به نسبت دیگر مساجد معروف دنیا قدمت زیادی ندارد، ولی نامش در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است و نام قول شریف به افتخار پهلوان ملی تاتارها برای آن به‌کار می‌رود.

بنای این مسجد ۱۳ سال پیش به نیت بازآفرینی مسجد اسطوره‌ای عهد غازان‌خان که در حدود ۴۵۷ سال پیش (۱۵۵۲ میلادی) به دست نیروهای ایوان مخوف از بین رفت، آغاز شد. بنای این مسجد حدود ۹ سال طول کشید و در سال ۱۳۸۴شمسی (۲۰۰۵میلادی) گشایش یافت.