پایان نامه شناسایی پهنه های زمینه ساز توسعه خلاق بافت فرسوده با رویکرد گردشگری در برنامه ریزی شهری

نویسنده:  محسن رفیعیان
استاد راهنما: دکتر محمدرضا بمانیان
استاد مشاور: دکتر مجتبی رفیعیان
تاریخ شروع: ۶ماه تا ۳ سال
دانشگاه: تربیت مدرس
مقطع: کارشناسی ارشد
رشته تحصیلی: برنامه ریزی شهری

با رویکرد گردشگری در برنامه ریزی شهری

«نمونه موردی محله امامزاده یحیی، ناحیه ۲، منطقه ۱۲ شهرداری تهران»

مقدمه

نیاز روز افزون به توسعه و تحولات شهری در پی افزایش جمعیت و پیشرفت های علمی جدید، ایجاد محیط زندگی متناسب با این تحولات را بیش از پیش می کند. برای پاسخگویی به این نیازها در سال های اخیر توجه به بافت های فرسوده درونی شهرها افزایش یافته و رویکردهای گوناگونی اتخاذ شده است. این پایان نامه که در شش فصل تدوین شده است، تلاش می کند، ضمن پرداختن به این نگرش ها و مفاهیم و موضوعات مرتبط با بافت فرسوده، تجارب جهانی را بررسی کرده و مدل مشخصی که در آن پهنه های دارای پتانسیل توسعه ای مشخص شده است پیشنهاد کند.

      فصل اول به کلیات تحقیق اختصاص دارد. فصل دوم، چارچوب نظری تحقیق شامل سیرتحول نظریات توسعه شهری از برون زا به درون زا و  انواع و مفاهیم بافت فرسوده را بررسی می کند. سپس تحلیلی اجمالی از تجارب بین المللی و داخلی در برخورد با بافت های فرسوده ارائه کرده و  نگرش های مختلف حل مساله این بافت ها مخصوصاً مفاهیم نوین در این زمینه را تبیین می کند. در ادامه عوامل زمینه ساز توسعه خلاق بافت فرسوده با رویکرد گردشگری در برنامه ریزی شهری بعنوان اساس مدل(szcd) که به شناسایی پهنه های زمینه ساز توسعه خلاق بافت فرسوده با رویکرد گردشگری در برنامه ریزی شهری می پردازد، ارائه می شود. فصل سوم به روش شناسی تحقیق پرداخته و مدل، معیار ها و شاخص های مورد استفاده در پژوهش را تشریح می کند. فصل چهارم نیز به معرفی اجمالی محله امامزاده یحیی، منطقه ۱۲ شهرداری تهران بعنوان نمونه موردی تحقیق می پردازد. فصل پنجم نحوه بکارگیری مدل شناسایی پهنه های زمینه ساز توسعه  خلاق را در محدوده مورد مطالعه توضیح داده و پهنه های زمینه ساز را نشان می دهد. در نهایت فصل ششم نتیجه گیری بحث و پیشنهادهای مطرح را عنوان می کند.

سوالات تحقیق

متناسب با موضوع پایان نامه سوالات تحقیق عبارتند از:

۱-    عوامل زمینه ساز توسعه خلاق بافت فرسوده با رویکرد گردشگری کدامند؟

۲-    پهنه های زمینه ساز توسعه خلاق(کانون آغاز مداخله) در محدوده امامزاده یحیی کدامند؟

۳-    کدام مدل برای شناسایی عوامل زمینه ساز توسعه خلاق در بافت فرسوده با رویکرد گردشگری مناسب است؟

۴-    کاربری ها و فعالیت های پیشنهادی(فعالیت های پیشرو) و کاربری های غیر مجاز پهنه های زمینه ساز توسعه خلاق در بافت فرسوده با رویکرد گردشگری در برنامه ریزی شهری کدامند؟

اهداف تحقیق

اهداف مورد انتظار بر این پایه نیز به قرار ذیل می باشد:

۱-    شناسایی ایده های جدید توسعه ای برای مداخله در بافت های ناکارامد و فرسوده واجد ارزش شهری

۲-    بومی سازی این ایده ها با توجه به شرایط ایران و محدوده مورد مطالعه

۳-    شناسایی بهترین پهنه ها جهت مداخله در بافت های فرسوده واجد ارزش

روش تحقیق

روش تحقیق در این پایان نامه روش تحقیق تحلیلی خواهد بود که بر پایه تولید لایه های مختلف اطلاعاتی و ایجاد یک محیط اطلاعاتی چند بعدی و با استفاده از تکنیک های تحلیل فضایی موجود در نرم افزار GIS و روش تحلیل سلسله مراتبی AHP، انجام می شود. همچنین گردآوری اطلاعات از روش های مختلف از جمله مشاهده و بررسی گزارش ها و اسناد موجود و فرم برداشت اطلاعات(پیوست الف) صورت گرفته است. در مراحل تحلیل سلسله مراتبی نیز از روشی مشابه دلفی و پرسشنامه طبق پیوست ب که حدوداً ۲۰ نفر از صاحبنظران تکمیل کرده اند استفاده شده است.

چکیده

ظهور نظریات توسعه درون زا از اوایل قرن بیستم تاکنون نیاز به مرمت بافت های فرسوده درونی شهرها را الزامی می کند. بافت­های فرسوده به دو دسته کلی واجد ارزش و فاقد ارزش تقسیم می شوند. بافت های واجد ارزش، با وجود ارزش های محتوایی(تاریخی/فرهنگی واجتماعی) از نظر ریخت شناسی بافت و الگوی نوسازی دچار آشفتگی های بصری و عملکردی هستند. برای حل مساله این بافت ها تاکنون رویکردهای متفاوتی تحت عنوان موزه ای، توانمند سازی و ارگانسیتی اتخاذ گردیده است، رویکرد ارگانیستی که با جامع نگری سعی در تکیه بر میراث موجود در بافت های فرسوده واجد ارزش و تلفیق اقتصاد و فرهنگ و احیای پایدار بافت های تاریخی از طریق تعیین نقش آن ها در سازمان فضایی شهر دارد، با تئوری های جدید سامان دهی شهری از جمله توسعه خلاق همخوان است.

این مطالعه با بررسی نظریات نوین توسعه بویژه توسعه خلاق با رویکرد گردشگری و تدوین مدل (SZCD)، به شناسایی پهنه های زمینه ساز توسعه خلاق بافت فرسوده با رویکرد گردشگری در برنامه ریزی شهری با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی(AHP) عوامل، معیارها و شاخص های مدل در محدوده امامزاده یحیی پرداخته و نتیجه را در قالب چهار پهنه زمینه ساز که می تواند با کاربری های مسکونی، تجاری، خدماتی و مختلط و فعالیت‌های فرهنگی، جهانگردی و پذیرایی، تجاری و سکونتی معاصرسازی گردد، پیشنهاد کرده است.

کلید واژه ها: توسعه خلاق، پهنه های زمینه ساز، گردشگری، مدل شناسایی پهنه های زمینه ساز توسعه خلاق(SZCDM)، تحلیل سلسله مراتبی(AHP)، تهران؛

خلاصه کاربردی مدیریتی رفعیان(www.Shahrsazionline.com)