پایان نامه ارایه مدل مکانی پیش بینی تقاضای حمل و نقل شهری و تاثیر آن بر کاهش ترافیک

نویسنده:  سیدعلی علوی
استاد راهنما: دکتر اکبر پرهیزگار- دکتر محمد باقر قالیباف
استاد مشاور: دکتر علیرضا رکن الدین افتخاری- دکتر سید موسی پورموسوی
تاریخ شروع: ۶ماه تا ۳ سال
دانشگاه: تربیت مدرس
مقطع: دکتری
رشته تحصیلی: جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری

چکیده
عصر حاضر ، که قرن اطلاعات وارتباطات نام گرفته است ، استفاده از فنون و تکنولوژی مدرن امری اجتناب ناپذیر بوده است . گسترش و رشد فیزیکی شهرها ، مهاجرت های بی رویه شهری  ، رشد سریع ساخت وسازهای مسکونی ، استفاده روزافزون از وسائل نقلیه درون شهری  ، مدیریت شهری را  با چالش ومشکلات فراوانی مواجه ساخته است. یکی ازوظایف مهم مدیران شهری ، ایجاد سهولت در امور حمل ونقل درون شهری بوده است ،به گونه ای که از وقوع جریان های ترافیکی فشرده که پیامدهای ناگوار روحی وجسمی به شهروندان وارد نموده است ، جلوگیری نمایند. سیستم حمل ونقل شهری به عنوان یکی از زیرساخت های مهم مدیرت شهری نیازمند داشتن مدیریت قوی وکار آمد، استفاده از فنون علمی پیشرفته جهت برطرف ساختن مسائل ومشکلات جاری وبه جامانده از روش های سنتی ، پیش بینی وپیش گیری از وقوع مشکلات جدید حمل ونقل درون شهری وبه تبع آن جریان های ترافیکی در آینده بوده است. یکی از مهمترین مراحل برنامه ریزی حمل ونقل شهری پیش بینی تقاضای سفر بوده است ، بطوری که برآورد تقاضای سفر نقش اساسی در طراحی وبرنامه ریزی سیستم حمل ونقل شهری ایفا نموده است. در سال های اخیر به دلیل افزایش پیچیدگی وگستردگی خدمات حمل ونقل درون شهری وبه تبع آن افزایش تراکم جریان های ترافیکی در شبکه حمل ونقل شهری ، فرآیند تحلیل تقاضای سفر به عنوان یکی از مهمترین اجزاء در برنامه ریزی حمل ونقل شهری مورد توجه جدی مدیران وکارشناسان برنامه ریزی حمل ونقل شهری قرار گرفته است. مدل سازی تقاضای سفر واستفاده از فنون جدید بخش مهمی ازوظایف اصلی دانش مهندسی حمل ونقل ومدیریت ترافیک درون شهری را به خود اختصاص داده است. در سال های اخیر در موضوعات مختلف حمل ونقل وترافیک درون شهری از روش ها وتکنیک های جدید در زمینه مدل سازی تقاضای سفر توسط محققین به کار گرفته شده است ،  ونتایج امیدوار کننده ای نیز در بر داشته است.با توجه عدم توازن بین عرضه وتقاضا در سیستم حمل ونقل درون شهری ، فقدان برنامه ریزی مناسب وپایدار حمل ونقل درون شهری،نبودن مدیریت قوی وکارامد، استفاده ننمودن از تکنیک و فنون جدید علمی ،  به روز نبودن با  آخرین دستاوردهای علمی جهان، فقدان سیستم حمل ونقل درون شهری روان وسهل الوصول ، معضلات جریان های ترافیکی  فشرده، از دلایلی بوده است که این پژوهش با انجام مطالعات نظری و بررسی های میدانی ، به ارائه مدل سازی مکانی تقاضای سفر وتاثیر آن برپیش بینی و کاهش جریان های ترافیکیدرمنطقه ۶ شهر تهران اقدام نموده است. در مدلسازی مکانی تقاضای سفر با استفاده از  فنون سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) ، پردازش تصاویر رقومی(RS) ،مدل تحلیلی رگرسیون چندمتغیره خطی(RML) و روش شبکه عصبی مصنوعی(ANN) ،ازمعیارهایی نیز جهتارزیابی نقاط ضعفو قوت ومقایسه با مدل های تقاضای سفراستفاده شده است، که دقت و صحت نتایج مدلسازی تقاضای سفر را ا فزایش داده است . نتایج بدست آمده از مدلسازی مکانی تقاضای سفر در روش تحلیلی رگرسیون خطیچندمتغیره میزان ضریب همبستگی (۰٫۷۳=R2) درصد بوده است ، درصورتی که در روش شبکه عصبی مصنوعی این رقم به (R2=0.99) رسیده است. میزان خطای نسبی قدر مطلق (MARE=1.43)در روش تحلیلی رگرسیون خطی  چند متغیره درصد بوده است ، در صورتی که این مقداردر روش شبکه عصبی مصنوعی به (MARE=0.00013) رسیده است. میانگین مجذورات خطای استاندارد(RMSE=78.628) در روش تحلیلی رگرسیون خطی چند متغیره درصد بوده است ، در صورتی که این مقدار در روش شبکه عصبی مصنوعی به (MARE =4.38) رسیده است. عیلهذا مدل مکانی تقاضای سفر از توانمندی های لازم جهت شناسایی وتعیینمتغیرهای تاثیرگذار در محاسبه و بدست آوردن میزان واقعی تقاضای سفر و تاثیر آن در پیش بینی و کاهش جریان های ترا فیکی در منطقه ۶ شهر تهران برخوردار بوده است.
واژگان کلیدی:
تقاضای سفر ، مدل مکانی ، برنامه ریری حمل ونقل ، ترافیک ، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، پردازش تصویر ، روش تحلیلی رگرسیون خطی چند متغیره ، شبکه عصبی مصنوعی ، تهران