پایان نامه قابلیتهای توسعه محله ای در بافتهای شهری جدید تهران

نویسنده:  لیلا سادات مقیمی دینانی
استاد راهنما:
استاد مشاور:
تاریخ شروع: ۱۳۸۹/۵/۱۶
دانشگاه: پیام نور
مقطع: کارشناسی ارشد
رشته تحصیلی: جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری

چکیده:
سازمان‏یابی شهرهای ایران در قالب واحدهای محله‏ای سابقه‏ای دیرینه دارد. اما ازاواخرقرن بیستم و در اوایل قرن حاضر همراه با تأثیرگذاری عوامل برونزا در توسعه شهری همچون روند مدرن‏گرایی و حضور اتومبیل در شهرها و همچنین الگوهای برنامه‏ریزی شهری وارداتی، نظام فضایی شهرهای کشور و به تبع آن ساختارهای محله ای آنها دچار دگرگونی اساسی شده است. نتیجه این روندها محو شدن محله‏های شهری در میان خیابان‏کشی‏های منظم و یکنواخت و اتوبان و بلوک‏های شهری هم شکل بوده است. در سال‏های اخیر همراه با روندهای جهانی رویکرد محله‏گرایی در شهرهای ایران مورد توجه قرار گرفته است. مسئله اساسی این است که بافت‏های شهری موجود تا چه حد توان و قابلیت توسعه محله‏ای را در خود دارند.
مطالعه موردی این پایان‏نامه بر روی محله نارمک در تهران متمرکز است و این سؤال را مطرح  می کند که آیا می توان از نارمک به عنوان یک محله شهری تام و تمام و یک اجتماع محلی خُرد نام برد؟ و اساساً کدام قابلیت های توسعه محله ای، نارمک را از بافت های پیرامون جدا می‏کند؟
داده‏های مورد نیاز برای بررسی نمونه موردی از طریق مطالعه و بررسی اسنادی و نیز برداشت‏های میدانی انجام می شود. همچنین تکمیل داده‏های حاصل از برداشتهای میدانی از طریق پرسشنامه و مصاحبه انجام شده است. براساس مطالعات انجام شده سه فرضیه پایان‏نامه حاضر به شرح زیر مورد تأیید قرار گرفت: ۱- میدان‌های محله ای نارمک که با بافت مسکونی پیرامونی خود به عنوان واحدهای همسایگی (زیر محله‌ها) عمل می‏کنند، مهمترین قابلیت توسعه محله‏ای را در این محله ایجاد کرده‏اند.۲- گستردگی فضایی نارمک و مبهم بودن مرزهای آن تحت تأثیر شبکه راهها موجب پیوستگی آن با بافت‌های پیرامونی شده و تمایز وکارکرد محله ای آنرا تضعیف کرده است.۳- مرکز محله نارمک (میدان هفت‏حوض) دارای عملکرد فرامحله‏ای قوی است و با وجود شبکه خیابان‌های متصل به آن، به عنوان یک مرکز شهری مهم در شرق تهران عمل می کند که این مسئله در تضعیف عملکرد‏ آن ‏به‏ عنوان مرکز محله مؤثراست.                                                                                
  واژه های کلیدی:محله، توسعه محله ای، بافت شهری جدید، محله نارمک 

قابلیتهای توسعه محله ای در بافتهای شهری جدید تهران