بررسی و تحلیل مسجد جامع ساری

نویسند‌ه:
رضا قنبری سیدکلایی: دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری
سحر خانجانی فرد: مهندس معماری

خلاصه مقاله:
آنطور که در تاریخ آمده این مسجد کهن ترین مسجد دیار علویان درسرزمین طبرستان است . این اثر در تاریخ ۸ اسفند ۷۷۱۱ با شماره ثبت ۲۲۱۲ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. مسجد جامع ساری جزومعدود مساجد تک ایوانی ایران است و هم عصر مساجدی مثل فهرج یزد و تاریخانه دامغان می باشد. مسجد در دوره های مختلف بویژه در زمان پهلوی اول و قاجار به کرات بازسازی و مرمت شده است. پیشینه تاریخی بنا طبقمستندات متون قدیمی به اوایل اسلام بر می گردد. از اینکه بنا در دوران خلافت بنی عباس بنیان گذاشته شده اختلافی وجود ندارد ولی سخن دربنیانگذار است، عده ای پس از شکست اسپهبد خورشید، ابوالخصیب و گروهییحیی بن یحیی را بنیانگذار می دانند اما در سال ۴۱۱ هجری قمری تقریباً متفق القولند. حیاط مسجد هسته مرکزی بناست. بنا دارای شبستانهای وسیعی می باشد که شبستان جنوبی شبستان اصلی و دارای محراب و منبر چوبی مشبک است. شبستان شمالی و غربی مشتمل بر یک هشتی با سقف گنبدی شکل می باشد که عبور از انامکان دسترسی به حیاط مسجد را فراهم می سازد. دو گلدسته آجری در قسمت بام ایوان جنوبی وجود دارد. بنا در هسته مرکزی شهر ساری قرار دارد و وردی آن از بازار می باشد.

منبع مقاله:
کنفرانس بین المللی عمران، معماری و توسعه پایدار شهری، ۱۳۹۲