شهرسازی معاصر از نخستین سرچشمه ها تا منشور آتن

شهرسازی معاصر از نخستین سرچشمه ها تا منشور آتن، نوشته ی واتسلاف اوستروفسکی، ترجمه ی لادن اعتضادی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۷۱
در ابتدای تولد شهرسازی مدرن، تصاویر جالبی از شهرهای آینده ترسیم شدند. برخی اصول نظری که به مسائل ظاهری معماری توجه داشتند، مطرح گردیده و کوششهایی نیز به عمل آمد تا این اندیشه ها در عمل تجربه شوند. در میان اندیشه های مختلفی که مطرح شده بودند، بعضی در همان ابتدا درک نشده و به فراموشی سپرده شدند تا اینکه بعدها برخی به علت محتوای نوینشان دوباره مورد توجه قرار گرفتتند.
شهرسازی در حال حاضر به مرحله ای گام نهاده است که دیگر نمی توان آن را یک هنر دانست، ولی هنوز به درجه ای هم نرسیده که به عنوان یک علم مطرح شود. در شهرسازی شاید هنوز نظامی یکپارچه، مبتنی بر پایه های استوار همانند سایر علوم به وجود نیامده باشد، لیکن بدون شک تحقیقات، مطالعات و کتابهای بسیاری در زمینه های مختلف مربوط به ساختن شهرها و روستاها تدوین گردیده که مسائل و مشکلات طراحی شهر و مناطق روستایی را در سطحی وسیع تحلیل کرده اند. البته این موضوع نیز غیر قابل انکار است که جدیدترین الگوهای بازتاب یافته در طرحهای مختلف از یک شهر مدرن، غالبا بر اصولی کاملا متناقض مبتنی هستند.
کتاب حاضر در پی آن است که برای خواننده برخی از مسائل شهرسازی معاصر و همچنین نظریات و تمایلات جاری در این زمینه را مورد بررسی قرار دهد. وسعت چنین موضوعی، لزوما بحث کتاب را به مسائل اساسی تر و موضوعاتی که در زمان خود بحث بیشتری را برانگیخته بودند، محدود می سازد، در نتیجه از بسیاری موضوعات که ممکن است از جهاتی هم حائز اهمیت بوده باشند به ناچار چشم پوشی شده است. همچنین به گشت و گذاری کوتاه در این پهنه ی گسترده تمرکز بر اتفاقاتی است که در شهرهای اروپایی اتفاق افتاده است.
در کتاب حاضر اندیشه ی پیشگامان اصلی در موضوع «شهرسازی منطقه ای و عقلانی» که بنابر عقیده ی نویسنده ی کتاب بیشترین تأثیر را بر شهرسازی مدرن داشته، معرفی شده است. مقدمه ی کتاب در مورد شهرسازی جدید است و در بخشهای بعدی به عقاید پیشگامان اصلی شهرسازی مدرن (آرتورو سوریا، ابنزر هاوارد، تونی گارنیه، اوژن هنارد، و لو کوربوزیه) که از پیش از جنگ جهانی دوم ظهور یافته اند، پرداخته می شود؛ عقایدی که به شدت بر نظریات جاری در زمینه ی شکل شهر مدرن تأثیر داشته اند. در پایان درباره خانه‌سازی برای عموم، واحدهای شهری، شهرهای متراکم و پراکنده، شوروی در نخستین سالهای پس از انقلاب، و منشور آتن بحث می‌شود.
فهرست مطالب کتاب:
پیشگفتار
خاستگاهها
اندیشه های نو
۱٫آرتور و سوریا و شهر خطی
۲٫آبنزر هاوارد و باغشهر
۳٫تونی گارنیه و «شهر صنعتی»
۴٫اوژن هنارد و «دگرگونی شهرهای بزرگ»
۵٫لوکوربوزیه و «شهر درخشان» (شهر شعاعی)
۶٫خانه سازی برای عموم و «روشهای منطقی استقرار بناها در زمین»
۷٫واحدهای شهری
۸٫از شهرهای متراکم تا شهرهای پراکنده
۹٫شوروی در نخستین سالهای پس از انقلاب
۱۰٫«C.I.A.M» و منشور آتن
مراجع و یادداشتها
فهرست راهنما