پایان نامه نقش شهرهای میانی درعملکرد نظام سکونتگاهی کلانشهر تهران (نمونه موردی اسلام شهر)

نویسنده:  حمید خادم زاده
استاد راهنما: دکتر نفیسه مرصوصی
استاد مشاور: دکتر موسی کمانرودی
تاریخ شروع: ۱۳۸۹/۲/۱۵
دانشگاه: پیام نور
مقطع: کارشناسی ارشد
رشته تحصیلی: جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری

چکیده
برای دستیابی به تعادل فضایی جمعیت و فعالیت در کشور نیاز به برنامه ریزی در سطح مناطق می باشد. تعادل فضایی و توسعه در منطقه نیاز به شناخت شبکه شهری و روستایی منطقه و نیز چگونگی ارتباط شهر اول با دیگر شهرها دارد. یکی از راهبردهایی که می تواند در دستیابی به نظام سکونتگاهی بهینه در سطح منطقه موثر واقع شود توجه به شهرهای بین۵۰ تا۲۵۰۰۰۰ هزار نفری (شهر کوچک ومتوسط) به عنوان حلقه ارتباطی بین شهرهای دیگر و حوزه روستایی خود می باشد. عملکرد شهرهای کوچک ومیانی با توجه به موقعیت جغرافیایی و حوزه نفوذ آنها مشخص می شود.
در این پژوهش شهرستان اسلامشهر واقع در استان تهران به عنوان نمونه موردی مورد بررسی قرار گرفته شده است. با توجه به شاخص ها و مدلهایی که مورد آزمون قرار گرفت مشخص گردید که این شهر در طول دوره ۴۵تا ۸۵ نسبت به دیگر شهرهای استان توانسته است که به نسبت مازاد جمعیت حوزه روستایی خود را جذب کند و همچنین به عنوان بازار محصولات تولیدی روستاهای شهرستان توانسته است ارتباط ارگانیکی بین حوزه روستایی خود را حفظ کند و به صدور محصولات ناحیه به خارج از شهرستان بپردازدوتوانسته است زمینه را نسبت  به اشتغال زایی بالادر سطوح فعالیتی خدمات و صنعت شهرستان فراهم کند. بنابراین در پژوهش حاضر، شهرستان اسلامشهر در بسامانسازی متعادل فضایی جمعیت در استان موثر بوده است. بر اساس محاسبات انجام شده ، مقدار ارزش مرکزیت اسلامشهر در مجموع سنین شاغلین کارگاههای صنعتی خود نسبت به تعدادشاغلان کارگاههای صنعتی درکلانشهر تهران ، عدد ۱/۲ است . این عدد بیانگر این است که اسلامشهر در مجموع سنین در خدمات رسانی این فعالیت در سطوح ناحیه خود موفق نبوده ودر حد حوزه نفوذ خود شهرستان مثبت می باشد ، ولی در ردیف کارگاههای صنعتی دارای ۴۹-۱۰ نفر شاغل ، مقدار ارزش مرکزیت ۴/۳ می باشد واین مبین انعکاس این عملکرد در رده ۴۹-۱۰ نفر شاغلان کارگاههای صنعتی بر روی ناحیه خود بوده و دارای میدان جاذبه و نفوذ در سطح کلانشهر تهران است

واژگان کلیدی: نظام سکونتگاهی ، کارکرد ، شهرمیانی یا متوسط ، تسلط شهری ، شهرستان اسلامشهر ، کلانشهرتهران؛