بررسی رابطه قدرت منطقه ای، اقتصاد و سیاست خارجی براساس سند چشم انداز

برنامه ریزی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران: بررسی رابطه قدرت منطقه ای، اقتصاد و سیاست خارجی براساس سند چشم انداز

چکیده
سیاست خارجی پدید های ترکیبی و متأثر از عوامل ساختاری، پویای یهای سیاسی داخلی، منطق های و بین المللی و نقش مؤثر عوامل انسانی در تصمیم گیری، تعیین جهت، نقش و اولویتها در مسیر حرکت دولت- ملت در مارپیچ مناسبات خارجی است. عمد ه ترین بازتاب اراده نخبگان در جهت گیری سیاست خارجی و برنامه ریزی بین المللی در تدوین اسناد فرادستی ملی نظیر سند استراتژی ملی و یا اسناد بلندمدت راهبردی و یا سندهای چشم انداز متجلی می گردد. جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای، در پی سه دهه تلاش برای استقلال و اقتدار ملی، طی یک روند نسبتاً طولانی از طریق بحث و تصمیم گیری اجماعی، در سال ۱۳۸۲ ، سند چشم انداز ۱۴۰۴ را به عنوان یک سند کلیدی و فرادستی تدوین کرد که در آن، چهارچوب برنامه ریزی سیاست های داخلی و خارجی برای تبدیل کشور به قدرت برتر در منطقه آسیای جنوب غربی مشخص گردیده است. این مقاله ضمن تبیین رابطه بین برنامه ریزی سیاست خارجی و توسعه اقتصادی کشور هم از نظر داخلی و هم از جنبه بین المللی در سند چشم انداز، بر جدایی ناپذیری این دو مقوله تأکید میکند. همچنین با تأکید بر عوامل ساختاری و انسانی ب هصورت توأمان هم توصیف این مفاهیم و هم تبیین روابط آنها مورد توجه قرار گرفته است. چه ارچوب تئوریک این پژوهش مبتنی بر نظریه ساز هانگاری است و با استفاده از روش فراتحلیل؛ بر این باور است که رسیدن به قدرت منطقه ای برتر در گرو سیاست خارجی توسعه گرا بوده و از منظر هنجاری نیز توجه همزمان به منابع داخلی توسعه و کنش و واکنش مثبت با محیط بین الملل ضروری است.
واژگان کلیدی
سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، سند چشم اندا ز ۱۴۰۴ ، توسعه اقتصادی، سیاست خارجی توسعه گرا، برنامه ریزی سیاست خارجی

دانلود متن کامل مقاله