پایان نامه حسن تعلق در فضای باز مجتمع های مسکونی، بررسی ارزش‌های موفق در مجتمع های مسکونی شهر تهران

سید ندا قاضی زاده
تهران
دکتری
معماری
دکتر سید امیر سعید محمودی

چکیده
هدف این پژوهش مطالعه‌ی نقش طراح در ایجاد حس دلبستگی به مکان در مجتمع‌های مسکونی و در پی آن ارتقای کیفیت مجتمع‌های مسکونی است.  فضاهای باز مابین ساختمان‎های مسکونی بستر پیوند ساکنان با طبیعت و محل گذران اوقات فراغت در مکان بیرونی بلافصل خانه است. بنابراین، نیاز به بازنگری و توجه ویژه به طراحی فضای باز مجتمع‌های مسکونی به عنوان حیاط مشترک و جمعی در بسیاری از گونه‌های مسکن امروزی ضروری است.

بنا به طبیعت حس دلبستگی، بخشی از ساختار این پژوهش، متأثر از جنبه‌های انسانی برآمده از حوزه‌های روان‌شناسی و جامعه‌شناسی است. بخش دیگر مطالعه برخاسته از حوزه‌ی معماری و تأثیر آن در ادراک افراد می‌باشد. در این راستا، حس دلبستگی به مکان با سه شاخص هویت مبتنی بر معیارهای تمایز، پیوستگی و معنا؛ وابستگی به مکان مبتنی بر معیارهای حس مالکیت، اقامت طولانی مدت و رضایت و پیوندهای اجتماعی مبتنی بر معیارهای مشخصات فردی، میزان و کیفیت تعاملات، ارزیابی شد. از سوی دیگر ارزیابی فضای باز مجتمع‌های مسکونی بر اساس ویژگی‌های عملکردی، ویژگی‌های فضایی شامل معیارهای انسجام، خوانایی، طبیعت گرایی و وجود حریم خصوصی و ویژگی‌های مدیریتی شامل معیارهای نگهداری و امنیت صورت گرفت.
پس از برداشت میدانی و تدوین جدول گونه‌شناسی مجتمع‌های مسکونی شهر تهران، بر اساس مقیاس، طبقه و شکل همنشینی فضای باز و بسته، یازده مجتمع‌ از هر گونه انتخاب و پرسش‌نامه در آنها توزیع شد. سپس به کمک "الگوی معادلات ساختاری"، ویژگی‌های فضای باز مجتمع مسکونی به عنوان متغیر مستقل و حس دلبستگی به عنوان متغیر وابسته مورد ارزیابی قرار گرفت. با در نظر گرفتن بار عاملی هر سنجه و میزان خطای پنهان، جایگاه هریک از متغیرهای ساخته شده در الگوی نظری تعیین شد.
نتایج پژوهش بر اهمیت نقش طراح به عنوان خالق فضا تاکید می‌کند. تصمیمات اولیه‌ی طراحان و برنامه‌ریزان در انتخاب مقیاس و چیدمان بلوک‌ها توامان با طراحی ساختار و جز فضاها منجر به تغییر در میزان حس دلبستگی افراد ساکن در آینده خواهد شد. از سوی دیگر فراهم آوردن بستر مناسب جهت حضور هر چه بیشتر ساکنان و توجه به کیفیات فضایی در کنار ویژگی‌های مدیریتی در ارزیابی ساکنان از فضای باز به صورت توامان اثرگذار است.

کلید واژه
دلبستگی به مکان، هویت مکان، وابستگی به مکان، فضای باز، مجتمع مسکونی، طراحی فضای باز
در دست اقدام می باشد

دانلود خلاصه پایان نامه