ارزیابی جایگاه مشارکت در طرح های منظر شهری به منظور ارائه فرایند مناسب بازآفرینی بافتهای آسیب دیده

ارزیابی جایگاه مشارکت در طرح های منظر شهری به منظور ارائه فرایند مناسب بازآفرینی بافتهای آسیب دیده

چکیده
به دنبال مطرح شدن مشارکت مردم در بهسازی و نوسازی باف تهای آسیب دیده در مدیریت شهری کشور، تهیه طر حهای منظر شهری از سال ۱۳۸۵ با داعیه مشارکت مردم در نوسازی باف تهای آسیب دیده و در قالب «طر حهای تفصیلی ویژه نوسازی » در دستور کار قرار گرفت. مداخلات انجام شده در قالب این طر حها از جمله در طرح منظر محله اتابک که از اولین طر حهای منظر شهری تهران است، نشان دهنده تجربه ناموفق مشارکت مردم در فرایند نوسازی و احیای این بافت بوده است. نتیجه اجرای طرح منظر شهری محله اتابک از هم گسیختگی سازمان فضایی سنتی بافت، ایجاد فضاهای بدون دفاع و رها شده و ترک محله توسط ساکنین بومی است که به دنبال خود بی اعتمادی مضاعف به مدیریت شهری در جلب مشارکت مردم را سبب شده است. به منظور ارائه فرایند مناسب بازآفرینی باف تهای آسیب دیده در این تحقیق پس از بررسی جایگاه مشارکت مردم در طرح منظر شهری از طریق روش تحلیل محتوی شرح خدمات و مصاحبه با ساکنین محله، نقائص و کاستی های فرایند مشارکت در این طرح ها مورد بحث قرار گرفته و تلاش شده است تا فرایند مناسب برای تحقق بازآفرینی مشارکتی در طرح های منظر شهری بافت های آسیب دیده ارائه گردد.
واژه های کلیدی
مشارکت، بازآفرینی شهری، طرح منظر شهری، محله اتابک.

مطالعات و تجارب صورت گرفته در زمینه نوسازی و بهسازی باف تهای شهری، نشان دهنده تکامل رویکردهای متداول «نوسازی شهری » و جایگزینی آن با رویکردهای نوینی چون «بازآفرینی شهری » با محوریت تجدید حیات باف تهای آسیب دیده در مقیاس محله و با تاکید بر مشارکت مردم است (UNDP, 2004؛ Home, 1982). در این راستا، تبیین جایگاه
مشارکت در طر حهای احیای باف تهای آسیب دیده و دستیابی به فرایندی کاربردی در جهت بهر ه گیری از مشارکت مردم در فرایند بازآفرینی، نیازمند شناخت، تحلیل و ارزیابی طر حها است. باف تهای آسیب دیده در ایران ۱، مجموع های از مسائل و معضلات اجتماعی، اقتصادی، حقوقی و کالبدی را شامل میشوند. بافت آسیب دیده، واژ ه ای عمومی برای نامیدن همه پهنه هایی است که در خود جنبه های پایای شهر را محفوظ داشته و به لحاظ کالبدی و جغرافیایی بخشهایی از باف تهای کهن و واجد ارزش تاریخی تا باف تهای روستایی پیراشهری و فاقد ارزش تاریخی را شامل میشود. سیر تحول رویکردهای نوسازی شهری در ایران به ویژه پس از انقلاب اسلامی ۲، نشان دهنده طر حهای متعددی است که توسط وزارت مسکن و شهرسازی ۳، شهردار یها ۴ و وزارت کشور ۵ تهیه شده است. عدم هماهنگی بین طرح های فوق، مغایر تهای بی شمار با طر حهای بالادست و عدم جلب مشارکت مردم در تهیه و اجرای طرح پیشنهادی، موجب ناکارایی آنها و در برخی موارد افزایش نابسامان یهای بیشتر در ساختار فضایی، اجتماعی و کارکردی بافت شده است (ایزدی، ۱۳۸۹ ، ۱).

دانلود متن کامل مقاله