سیر تحول زیباسازی منظر شهر

سیر تحول زیباسازی منظر شهر 

نویسنده: دکتر فرح حبیب
 

چکیده
 

با مطالعه سیر تطور شهرها و بررسی منظر شهری می آموزیم که چگونه محیط، انسان و فعالیت هایش، زمان، فضا و مکان در شکل گیری منظر شهری تاثیر داشته اند. کالن در آموختن «زبان خاموش شهر» به ما و فراگیری زبان بصری منظر شهری پیشگام بوده است. در واقع منظر شهری به مثابه ی یک متن، امکان قرائت و خوانش متن جنبه های نامحسوس حیات مدنی شهر را فراهم می کند، چرا که در منظر شهری است که تمامی ابعاد ناملموس حیات مدنی خود را آشکار می سازد؛ به عبارت دیگر با آموختن سواد بصری و مطالعه ی منظر شهرها می توان به مواردی چون فقر یا غنای جامعه، چگونگی سلطه ی نهادهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی یا ارزش های حاکم بر آن جامعه ی شهری پی برد، حتی ذوق و سلیقه ی زیباشناختی و خرده فرهنگ های شهری در منظر شهرشان متبلور است و لذا از گذر آینه منظر شهر می توان به تاریخ دار بودن آن شهر، فرهنگ حاکم بر جامعه، میزان ایمنی و امنیت جامعه، چگونگی احترام جامعه به قراردادهای اجتماعی و در یک کلام ماهیت و محتوای حیات اجتماعی ساکن در آن شهر پی برد، که در واقع این امر از طریق نظامی از نمادها و نشانه های کالبدی امکان تجلی و بروز خارجی یافته و ارزیابی ما را میسر می سازد. امروزه با مباحث جهانی شدن و ظهور جهان شهرها شاهد رقابت شهرها در جذب سرمایه و نیروی انسانی مبتکر هستیم در این عرصه رقابت، منظر شهری، خود بیانیه ای است در معرفی آن جامعه ی شهری، منظر شهر می تواند به عنوان ابزاری موثر در وسعت بخشیدن به تجربیات زیباشناسانه ی شهروندان، خصوصاً در ارتقای تصویر ذهنی جامعه از خویش نقش به سزایی داشته باشد، چرا که در این رابطه مشخص گردیده که منظر شهری که خواناست می تواند پایه ی ایجاد تصویر ذهنی ماندگار شود. در این راستا، همان طور که تجربیات تاریخی نشان داده است، همواره از این ابزار برای تقویت غرور مدنی و ایجاد حس تعلق به مکان در جذب سرمایه و اقشار خلاق استفاده شده است.
لذا در این رابطه با توجه به اهمیت بحث منظر شهر در طی تاریخ به دوره های تاریخی تطور طراحی منظر در مغرب زمین نگاهی می افکنیم. بررسی این مقوله در ایران مقاله ای جداگانه می طلبد. لذا به عنوان درآمدی بر موضوع، ابتدا دوران با ستان تا دوره ی رنسانس را بررسی کرده، سپس بر اساس نظر جیمز استوارت در رابطه با مراحل شکل گیری مباحث شهری به تشریح هر دوره خواهیم پرداخت.
کلید واژه ها: منظر شهر، زبان کالدی، زبان خاموش

متن کامل مقاله