تحلیلی بر روند شکل گیری پارادایم توسعه شهری پایدار با تأکید بر جریان های زیست محیطی

تحلیلی بر روند شکل گیری پارادایم توسعه شهری پایدار با تأکید بر جریان های زیست محیطی

چکیده
با وقوع انقلاب صنعتی در جهان، پیامدهای منفی زیست محیطی در جهان اتفاق افتاد که ناشی از عدم توجه صحیح توسعههای اقتصادی و تأثیر آن بر محیط زیستِ طبیعی ‏بود. به دنبال آن افراد مختلفی در سراسر دنیا شروع به دادن اخطارها و هشدارهایی مبنی بر نیاز توجه بیش از پیش به زیست بوم کردند که منجر به شکل‌گیری جنبش‌های ‏زیست محیطی گوناگون و نیز چاپ کتاب‌های مختلف در این زمینه گردید. با توسعه بحث‌های گوناگون پیرامون این موضوع و درک عمیق‌تر از نتایج مخرب این‌گونه توسعه‌ها ‏پارادایم پایداری در جهان شکل گرفت.  پارادایم پایداری را می‌توان رایج‌ترین و کاربردی‌ترین پارادایم قرن حاضر دانست. این مفهوم را می‌توان با تمامی امور مربوط به زندگی ‏روزمره مرتبط دانست که البته معرفی ابعاد سه‌گانه آن در رابطه با اجتماع، اقتصاد و محیط زیست گواهی بر این ادعاست. بسیاری از صاحب‌نظران ریشه‌های پیدایش این ‏پارادایم را مرتبط با بوجود آمدن شرایط نابسامان زیست محیطی ناشی از توسعه‌های بی‌قاعده بخصوص در زمینه‌های اقتصادی می‌دانند. یکی از زمینه‌هایی که پس از تکوین ‏این پارادایم به شدت مورد تواجه قرار گرفت مرتبط با توسعه‌های شهری بخصوص در کلان‌شهرها و البته بدنبال افزایش جمعیّت شهرنشین ایجاد گردید که به توسعه شهری ‏پایدار معروف شد. در این پژوهش به نحوه شکل‌گیری جنبش‌های زیست محیطی پرداخته شده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر، روش توصیفی-تحلیلی است که در ابتدا ‏از مهم‌ترین و به‌روزترین منابع مرتبط با موضوع استفاده شده و پس از مطالعه و بررسی آنها، تحلیل‌هایی در جهت اثبات فرضیه پژوهش صورت پذیرفته است. در ابتدای تحقیق ‏سؤالاتی مرتبط با موضوع شکل گرفت و بر مبنای آن‌ها این فرضیه مطرح گردید که سیر تکوینی جنبش‌های زیست محیطی منجر به شکل‌گیری پارادایم توسعه شهری پایدار ‏گردیده است. به منظور اثبات فرضیه مهم‌ترین منابع معتبر داخلی و خارجی مورد کنکاش و بررسی قرار گرفته‌اند و البته در راستای اثبات این فرضیه نگاهی دقیق‌تر و ‏موشکافانه‌تر به پارادایم توسعه برانتلند (از معروف‌ترین تعاریف مرتبط با توسعه پایدار که توسط او ارائه گردیده) شده است. در نهایت پژوهش، فرضیه مطرح شده را اثبات کرده ‏و به این نتیجه رسیده است که با شکل‌گیری جنبش‌های زیست محیطی در جهان پارادایم پایداری و با بسط یافتن این پارادایم در حوزه مسایل شهری، پارادایم توسعه شهری ‏پایدار شکل گرفته است.‏

واژگان کلیدی: پارادایم، جنبش زیست محیطی، پایداری، برانتلند، توسعه شهری پایدار

متن کامل مقاله