سطوح مدیریت شهری

مقدمه:زندگی پیچیده ی شهری همراه خود نیازهای مشترکی بسیاری پدید می  آورد که سبب ایجاد نظام مدیریت شهری  گردیده است.

تعاریف مدیریت شهری )مدیریت شهری چیست؟)

تعریف اول:مدیریت شهری عبارت است از اداره ی امور شهر به منظور ارتقای مدیریت پایدارمنطق شهری درسطح محلی با در نظر داشتن وتبعیت کردن از سیاستهای محلی ،

اقتصادی واجتماعی کشور .

تعریف دوم:مدیریت شهری عبارت است از یک سازمان گسترده ،متشکل از عناصر و اجزا رسمی وغیر رسمی موثر وذی ربط در ابعاد مختلف اجتماعی اقتصادی وکالبدی حیات شهری با هدف اداره وکنترل وهدایت توسعه ی همه جانبه وپایدار شهر مربوطه .

اکنون با توجه به تاثیراتی که سازمان های کشوری بر مدیریت شهری اعمال می کنند می توان برای مدیریت شهری سه را سطح قائل شد.که عبارتند از: سطح کلان،سطح میانه(منطقه ای)و سطح خرد

الف)سطح کلان: در این سطح وزارتخانه ها ، سازمانها و دستگاههایی قرار دارند که

حیطه اختیار و عمل آنها کل کشور است که شامل موارد زیرمی شود:

۱٫وزارت کشور

۲٫وزارت مسکن وشهرسازی

۳٫شورای عالی معماری وشهرسازی

ابتدا به وزارت کشور می پردازیم:

۱٫وزارت کشور:

وزارت کشور که یکی از سازمان های موثراست،قدیمی ترین وزارت خانه کشور است که در زمان ناصر الدین شاه در سال ۱۳۱۰به نام وزارت داخله به تصویب رسید.

اهداف وزارت کشور:

۱٫حفظ نظم وامنیت در سراسر کشور

۲٫ازادی های سیاسی واجتماعی در چهار چوب قوانین

۳٫سیاست عمومی دولت به منظور پیشبرد اهداف سیاسی فرهنگی اجتماعی

۴٫حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی با مشارکت مردم

۵٫براداره نقاط مختلف کشور از طریق استانداران وفرمانداران نظارت کرده است.

۶٫شناسای هویت افراد

۷٫بحران های ناشی از حوادث مترقبه

وظایف وزارت کشور:

۱٫نظارت وراهنمای شهرداریها در انجام وظایف محوله و تامین مایحتاج عمومی

۲٫نظارت در اجرای کلیه قوانیین وایین نامه ها

۳٫نظارت برحسن اجرای قانون نوسازی وعمران شهری

۴٫تعیین نیازمندی های اقتصادی واجتماعی، فرهنگی، منطقه ایو محلی وتشخیص اولویت ها در برنامه ریزی کشور

۵٫اعمال نظارت  بر کلیه امور شهرداری ها

ارتباط وزارت کشور با شهرداریها:

وزارت کشور از طریق معاونت هماهنگی امورعمرانی (که جزئی از استانداری ها محسوب می شود) نظارت خود را بر شهردارها اعمال می کند.

البته در گذشته به شهرداریه از طرف وزارت کشور کمک های فراوانی می شده،ما اکنون اینگونه نیستد واین کمک کم شده است.

به طور کلی براساس یک سری از قانون های نوسازی و عمران شهری وزارت کشور نظارت خود را بر مدیریت شهری اعمال می کند.

از دیگر تاثیرات وزارت کشوربرمدیریت شهری می توان به وظیفه شناخت شهر و تاسیس شهرداری ها اشاره کرد.مطابق با ضوابط و تعاریف تقسیمات کشوری،موضوع شناخت شهر(به رسمیت شناختن شهر) برعهده دفتر تقسیمات کشوری معاونت سیاسی واجتماعی وزارت کشوراست وایجاد شهرداری نیز بر عهده این دفتر است.  

ب)سازمان مسکن وشهرسازی:

به منظور ایجاد تمرکز و هماهنگی در تهیه و اجرای طرح‌های شهرسازی، ده‌سازی و طرح‌های آبادانی، وزارت آبادانی و مسکن در تاریخ ۲۲/۱۲/۱۳۴۲ با تشکیلات لازم تاسیس شد :

 وزارت مسکن وشهرسازی بیشتر به تامین مسکن می پردازد و ارتباط سازمان مسکن وشهرسازی برمدیریت شهری در حیطه مدیریت و نظارت بر طرح جامع است.

تحقق برنامه ها و سیاست های دولت در موارد زیر:

۱- تعیین مراکز جمعیتی وتعادل مطلوب بین جمعیت و وسعت شهرها در سطح کشور به منظور برنامه ریزی عمران منطقه ای و استفاده بهتر از منابع سرزمین نظیر خاک و آب و جلوگیری از ایجاد مشکلات شهری در اثر رشد و توسعه ناموزون آنها و در نتیجه اتلاف منابع اقتصادی و انسانی کشور.

۲٫  تامین رفاه اجتماعی در زمینه مسکن.

 3.کمک به حفظ تعادل اقتصادی از طریق اعمال سیاستهای تشویقی و استفاده از سرمایه‌گذاری درامر ساختمان.

۴٫تامین رفاه کارکنان دولت از طریق احداث خانه های سازمانی .

۵٫ راهبری تحقیقات ساختمانی بمنظور ایمن سازی ساختمانها در قبال حوادث طبیعی، استفاده بهتر از منابع و مصالح محلی وافزایش کیفیت مصنوعات ساختمانی.

 6. هماهنگی وتمرکز درتهیه واجرای طرحها وساختمانهای دولتی .
 

ماموریتها و وظایف اساسی وزارت مسکن و شهر سازی:

۱٫اتخاذ و اعمال سیاستها و تنظیم برنامه های جامع و هماهنگ برای ایجاد تعادل مطلوب بین جمعیت و وسعت شهرها در سطح کشور.

۲٫تعیین محل شهرها و مراکز جمعیت آینده .

۳٫ بررسی ارتباط شهرهای فعلی و آینده در سطح منطقه و کشور.

۴٫   تهیه و تنظیم سیاست ها و خط مشی های اجرایی و ضوابط لازم برای هدایت و کنترل شهرنشینی در جهت تحقق طرح جامع سرزمین. با لحاظ اولویت های آمایشی .

۵٫   مشخص نمودن شهرها‌ و شهرکها از نظر فعالیت های ‌صنعتی، کشاورزی، جهانگردی، تاریخی، خدماتی و غیره.

۶٫تعیین حدود توسعه و ظرفیت شهرهای آینده و طرح و تنظیم نقشه توزیع جمعیت (تهیه طرح جامع برای هریک از شهرها با توجه به ضوابط و استانداردهای مصوب و تعیین ضوابط و استانداردها برای تهیه نقشه‌های هادی و اعلام آن به وزارت کشور).

۷٫  تهیه معیارها ، ضوابط و آئین نامه های شهرسازی و ابلاغ مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران به وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مسئول و ارشاد و راهنمایی دستگاه‌های مربوط در مورد مسائل ناشی از اجرای طرحهای جامع شهری.

۸٫اعتلای هنر معماری ایران و رعایت سبک های مختلف معماری سنتی و ملی و تقویت و توسعه فرهنگ و ارزشهای اسلامی در معماری و شهرسازی.

۹٫  پیشنهاد ایجاد شهر و شهرک غیر روستایی در خارج از محدوده قانونی و حریم شهرها جهت تصویب به شورایعالی شهرسازی.

۱۰ نظارت بر فعالیتهای شهرسازی بخش خصوصی از حیث رعایت معیارها و ضوابط شهرسازی.

 11. نظارت بر تهیه طرح های جامع و تفصیلی و جلب نظر شورای شهر و شهرداری مربوط در حین تهیه طرحهای تفصیلی و همچنین نظارت بر اجرای مراحل مختلف طرح های مذکور.

 12سیاست گذاری در مورد طرح ریزی شهری و نحوه مدیریت مجموعه های شهری.

 13.راهبری تعیین استانداردها برای مسکن ، ساختمان های دولتی و تاسیسات شهری و همچنین تهیه و اجرای طرحهای عمرانی شهری در چارچوب نظام فنی و اجرایی کشور.

 14.نظارت عالیه بر اجرای ضوابط و مقررات شهرسازی و مقررات ملی ساختمان در طراحی و اجرای تمامی ساختمانها و طرح های شهرسازی و عمرانی شهری با هدف ایمن سازی و مقاوم سازی ساختمانها و شهرها و در چارچوب نظام فنی و اجرایی کشور با رعایت اصول پدافند غیرعامل.

 15.راهبری اجرای طرح های بهسازی ، نوسازی و بازسازی محلات و ساماندهی  بافت های قدیمی شهرها و حاشیه آنها با رویکرد توانمند سازی ساکنین این بافتها.

 16.اعمال سیاست های دولت بر اراضی شهری اعم از خالصه و موات ، بایر ، دایر و سایر رقبات شهری و اجرای قانون زمین شهری و آئین نامه اجرایی آن.

 17.برنامه‌ریزی ‌و مدیریت‌ عمران ‌زمینهای شهری‌ و نظارت در زمینه‌استفاده بهینه از زمین در محدوده‌های شهری.

 18.راهبری تدوین موازین ، استاندارد ها و مشخصات فنی و مقررات ملی برای ساختمان ها و مسکن در چارچوب برنامه و راهبری تحقیق و بررسی مسائل مربوط به ساختمان و مصالح ساختمانی و نیزراهبری تهیه استانداردهای لازم برای مصالح ساختمانی با همکاری موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران و حمایت از تولید کنندگان آنها.

 19.اتخاذ تصمیم و تعیین خط مشی برنامه های اجرایی زمین ، مسکن ، شهرسازی ، ساختمانهای دولتی و عمران شهری.

 20.تهیه و اجرای طرح های ساختمان های دولتی و تامین ساختمان ها و تاسیسات دولتی و عمومی مورد نیاز جامعه از طریق مهندسین مشاور و پیمانکاران تائید صلاحیت شده و در چارچوب نظام فنی و اجرایی کشور .

 21.تعیین سیاست های دولت در زمینه تولید وعرضه مسکن در کشور و توسعه و بهبود استاندارد های کمی و کیفی مسکن .

سه وزیر سابق این سازمان  عبارتند از :

مهندس سعیدی کیا هفتمین وزیر مسکن و شهرسازی

مهندس علی عبدالعلی زاده ششمین وزیر مسسن وشهرسازی

مهندس عباس احمدی اخوندی پنجمین وزیر مسکن و شهرسازی

وظایف مرتبط با مدیریت شهری سازمان مسکن وشهرسازی عبارتند از :

۱٫تعین معیار ها وضوابط شهرسازی

۲٫نظارت بر اجرای مراحل گوناگون طرح های تفصیلی

۳٫اجرای طرح های عمران شهری

ج)شورای عالی معماری وشهرسازی

طی مصوب بیست ودوم  اسفند ماه  هزار وسیصد وپنجاه و یک این سازمان پا به عرصه فعالیت خود نهاد.

برای هماهنگ کردن برنامه های معماری وشهرسازی وایجاد محیط زیستی سالم وهمچنین به منظور اعتلای هنر معماری ورعایت سبک های مختلف معماری سنتی  وبا در نظر گزفتن روش های علمی و فنی ودر نتیجه یافتن شیوه ای اصولی مناسب ساختمانی در مناطق مختلف کشور با توجه به شرایط اقلیمی و طرز زندگی ومقتضیات محلی ،شورای عالی شهرسازی ومعماری ایران تصویب شد.

وظایف شورای عالی معماری وشهرسازی

۱٫٫بررسی پیشنهاد های لازم برای طرح در هیئت وزیران

۲٫اظهار نظر نسبت به پیشنهادها و لوایح شهرسازی و مقررات مربوط به طرح های جامع شهر که شامل  )zoning منطقه بندیland use ( ،(کاربری اراضی) است.

۳٫بررسی و تصویب طرحهای نهایی طرحهای جامع شهری و تغیرات ان ها خارج از نقشه های تفسیلی

۴٫تصویب معیارها و ضوابط و ایین نامه ها

با توجه به این نکات واضح است که وظیفه شورای عالی معماری وشهرسازی بیشتر تصویب ان  طرح ها می باشد و اجرا بیشتر  با سطوح پایین تر است.

به موجب قانون ۱۰ شورای عالی معماری وشهرسازی تهیه آیین نامه های اجرایی قانون عالی معماری وشهرسازی بر عهده وزارت کشور است،که پس از تصویب در هیات وزیران به تصویب می رسد.از این لحاظ وزارت کشور نقش تصمیم سازو سیاستدگذاری را برای شورای عالی معماری وشهرسازی دارد.  

اعضای شورای عالی معماری وشهرسازی عبارتند از:

وزیر مسکن-وزیر کشور-وزیر صنایع-وزیر فرهنگ واموزش عالی-وزیر ارشاد اسلامی-وزیر نیرو-وزیر کشاورزی-وزیر دفاع وپشتیبانی-جهاد سازندگی-رئیس سازمان برنامه وبودجه-ریس حفاظت محیط زیست-وزیر راه وترابری

یک نفر از اعضای کمسیون مسکن وشهرسازی و راه و ترابری  مجلس شورای اسلامی به پیشنهاد کمسیون وتصویب مجلس به عنوان ناظر در جلسات شورای عالی شهر سازی ومعماری شرکت خواهد کرد.

در مجموع می توان گفت که هر یک از وزارت خانه ها وسازمان های کشوری  که کاری مرتبط با شهر انجام می دهند به نوعی بر مدیریت شهری تاثیر می پزیرد.وهر یک از این وزارتخانه ها به سهم خود وظایف و مسئولیت های در این زمینه دارند.

ب)سطح منطقه ای

در سطح منطقه ای یا استانی سازمان مستقل مدیریت شهری وجود ندارد،بلکه سازمان های موجود شعبه های استانی وزارتخانه ها وسازمان های کشوری محسوب می شود که حیطه اختیارات ان ها استانی است و بر مدیریت شهری در ان سطح تاثیر می گذارد.  

مهمترین سازمان موثر بر مدیریت شهری در سطح منطقه ای استانداری است.

استاندار:

اداره ی همور هر استان به عهده ی یک نفر مامور عالی رتبه کشوری به نام استاندار واگذار می شود که در حدود مقررات قوانین جاری بر مملکت بخشداران و مسئولان ارگان ها ونهادها حوزه ی ماموریت خود به استثنای مقامات قضایی است.

استانداران در قلمرو ماموریت خود نمایندگان عالی دولت محسوب می شوند و مسئولان اجرای سیاست عمومی دولت در حوزه ی ماموریت خود هستند و در کلیه ی امور اجرایی استان نظارت تام و عالیه دارند.استانداران مانند سایرین تابع مقررات ونظام اداری هستند،استاندار طبق قانون استخدام کشوری خارج از کادر است و بالاتر از معاون وزیر کشور است ویک مامور عالی وزارت منصوب می شود.

استانداری از فرمانداری ها و بخشداریها تشکیل شده ومسائل مربوط به مدیریت شهری را از طریق معاونت امور عمرانی پیگیری می کند.این معاونت را که می توان تشکیلات استانی معاونت هماهنگی امور عمرانی وزارت کشور دانست،نقش رابط میان وزارت کشور با شهرداریها را بر عهده دارد که معاونت امور عمرانی از دو دفتر به نامهای دفتر فنی و دفتر امور شهری و روستایی تشکیل شده است.

اهداف:

اجرای سیاستهای عمومی دولت در داخل کشور از طریق هماهنگ کردن فعالیتهای مختلف موسسات دولتی و محلی در استانها و شهرستانها ،دهستان ها ،دهات مختلف و همچنین برقراری حفظ و امنیت داخلی و انجام انتخابات عمومی ریاست جمهوری،مجلس شورای اسلامی ومجلس خبرگان رهبری  وسایر انتخابات عمومی. 

وظایف کلی :

۱٫اجرای سیاست های عمومی در سراسر کشور

۲٫نظارت در کار وظایف ماموران کشوری در استانداری ها

۳٫حفظ امنیت وانتظامات در سراسر کشور

۴٫حفظ ومراقبت از مرز ها و انتظام ورود و خروج اتباع ایران و خارجی و ورود وخروج کالاها در مرزها

۵٫انجام امر انتخابات عمومی

۶٫نظارت بر عمران شهر هاو روستاها وسعی در بالا بردن سطح زندگی عمومی وتامین رفاه وآسایش عمومی

۷٫کمک ومساعدت در بحث اموزش  عمومی خصوصا" در رو.ستا ها ونقاط مرزی کشور از طریق سازمان های مربوطه

۸٫کمک واقدام لازم در جلوگیری از بروز بلایای طبیعی از قبیل سیل و… ومساعدت به اسیب دیدگان از طریق اموزش عمومی واستفاده از کلیه امکانات سازمان های مربوطه

۹٫نظارت عمومی در اجرای قانون شهر داری

۱۰٫اجرای مقررات مربوط به وظیفه عمومی در سراسر کشور

۱۱٫تهیه وتنظیم امار نفوس از طریق ثبت هویت کلیه اتباع ایران در داخل و خارج برای استفاده عمومی و کمکو پیشرف۶ت در عمران و ابادانی کشور

۱۲٫اشتراک مساعی با سازمان های مربوطه جهت انجام طرح های عمرانی-محلی

۱۳٫ نظارت بر امر تامین خوار و بار

اجزای استانداری

5. حوزه دفتر استاندار
5. حوزه معاونت سیاسی و امنیتی
5. حوزه معاونت پشتیبانی و توسعه منابع انسانی
5. حوزه معاونت برنامه ریزی
6. معاونت هماهنگی امور عمرانی

شرح وظایف فرمانداران

فرمانداری به سبب نظارت عالیه ای که بر کلیه ی امور شهرستان دارد، از عناصر مهم درتصمیم گیری وهدایت مدیریت شهری به شمار می آید. درحال حاضر وابستگی زیاد شهرداری ها به وزارت کشور این وابستگی را تقویت می کند.

فرمانداران در قلمرو ماموریت خویش به عنوان نماینده ی عالی دولت مسئولیت اجرای سیاستهای عمومی کشور در ارتباط با وزارتخانه ها ،موسسات وشرکتهای دولتی وسایر دستگاه هایی که به نحوی از بودجه عمومی دولت استفاده می نمایند نهادهای انقلاب اسلامی ،نیروهای انتظامی ،شورای های اسلامی شهر وشهرداری ها وموسسات عمومی غیر دولتی را عهده دار خواهند بود.                                                                                                                                                         

وظایف فرمانداری

۱)برقراری وحفظ نظم وامنیت عمومی در شهرستان بر عهده فرمانداران می باشد،فرمانداران با تشکیل جلسات شورای تامین وازطریق نیروهای انتظامی نسبت به تامین امنیت مبادرت می ورزند. ۲)مراقبت دقیق از از اوضاع سیاسی محل ماموریت ۳)نظارت و مراقبت در بهبود وپیشرفت امور عمرانی ونحوه ی تقسیم اعتبارات طرح های عمرانی با در نظر گرفتن اولویت ها   4)جلوگیری از پیش آمدهای نامطلوب در موقع برز حوادث وسوانح ۵)نظارت درامور کشاورزی و امور آموزشی ،اجتماعی وبهداشت ودرمان۶)مراقبت در انجام انتخابات طبق قوانین    7)هماهنگ کردن ارگان های اداری واجرایی ونهادهای انقلاب اسلامی در اجرای سیاستهای عمومی دولت و…  .

کمیسیون ماده ۵  دبیرخانه ی نظارت براجرای طرح های توسعه عمران شهری است.

وظایف کمیسیون ماده  5

 1)بررسی طرح های شهری وتغیرات آن درهر استان

۲)نظارت بر اجرای طرح های توسعه وعمران شهر

۳)تشخیص مغایرت یا عدم مغایرت اساسی

۴)استعلام از شورای عالی در خصوص ابهام در تشخیص مغایرت اساسی ازغیر لساسی

۵)گزارش دهی منظم به شورای عالی شهرسازی ومعماری وشورای برنامه ریزی وتوسعه ی استان

۶)تصویب طرح تفصیلی وتغیرات درطرح تفصیلی ونظارت بر اجرای طرح

سطح خرد(محلی):
بیشتر به مسائل خرد در شهرها می پردازد.

حکومت محلی سازمان محلی است که به موجب قوانین عمومی ویا اساسی یک کشور در قسمتی از خاک آن ایجاد می گردد تا در محدوده ای که مشخص شده خدماتی را که کاملا محلی هستند برای ساکنان آن محدوده تامین کند .

ویژگی های حکومت های محلی :

حکومتهای محلی حالتی دوگانه دارند :

از یک سو باید امور محلی را با نظر سنجی از مردم محل مطابق قانون انجام دهند و ازطرف دیگر باید به عنوان نماینده ی حکومت مرکزی ،سیاستها وخط مشی عمومی آن حکومت را در سطح محلی اجرا کنند به طور معمول حکومت های محلی دارای یک سازمان حکومتی کامل هستند که تمام یا برخی از کارکنان آن را مردم انتخاب می کنند.

تعاریف شهرداری

۱)شهرداری یاحکومت شهر به واحدی گفته می شود که به وسیله ی مردم در خاک یک کشور به منظور اداره ی امور یک محل وارائه خدمات مورد نیاز مردم آن منطقه تشکیل می شود واز لحاظ حقوقی تقریبا زیر نظر حکومت محلی واستان مربوطه است.

۲)شهرداری سازمانی است حقوقی، محلی ومستقل که درمحدودهی شهر برای رفع نیازهای عمرانی ،خدماتی مردم شهر که جنبه ی محلی دارد تشکیل می گردد ومنظور آن است که امور با مشا رکت شهروندان حل وفصل شود.

۳)شهرداری طبق ماده ی ۵ قانون محاسبات عمومی کشور سازمانی عمومی کشور سازمان عمومی و غیر دولتی است که دارای استقلال وشخصیت حقوقی بوده وتحت نظر شورای شهر که منتخب مردم است ونظارت دولت از طریق وزارت کشور برای انجام وظایفی که در قانون شهرداری آمده ،تاسیس شده است .

شهرداری، مهمترین نقش را در مدیریت شهری ( در سطح شهر ) برعهده دارد .

ویژگی های شهرداری

۱٫انتخابی بودن

۲٫استقلال نسبی

۳٫غیر دولتی بودن

۴٫رسمیت داشتن –

۵-شهری بودن

۶-اداره ی امور  محل و ارائه خدمات مورد نیاز ساکنین

تاریخچه شهرداری

مدیریت شهری به شکل نو  در ایران به دوران پس از مشروطیت تعلق دارد.

طبق قانون بلدیه (مصوب سال ۱۲۸۶ شمسی)اداره امور هر شهر به عهده ی انجمن بلدی گذارده شده واین انجمن موظف به اجرای خواسته ها وانتظارات مردم شهرنشین بود.

در آن روزگار وظایف شهرداری ها بسیار ساده بود واز زمره ی امور خدماتی ورفاهی فراتر نمی رفت.برای نمونه نظافت شهر ،پیش گیری از شیوع بیماری های مسری ،تامین ارزاق ،نظارت بر قیمت کالاهای ضروری (مانند نان و گوشت)ساخت خیابان وبرخی تاسیسات زیربنایی.

شهر تهران اولین شهرکشور بود که درسال ۱۲۸۶ صاحب تشکیلات بلدیه(شهرداری) شد.

قانون بلدیه که در سال ۱۲۸۶ تهیه شد،پنج فصل داشت:۱)شرح وظایف وتکلیف شهردار    2)تشکیلات انجمن بلدیه و اعضای آن

۳و۴)چگونگی کار بلدیه ،تقسیم کار ،حدود اختیارات  5)وضع استخدامی کارکنان بلدیه وتوضیح آن

قانون بلدیه در دانخد قاونی پیرفته بود ولی در اجرا به شکست خورد.

۱-بی تناسبی این قانون باشرایط جامعه ی ایران  2-شهرنشینی در ایران چندان گسترش نیافته بود ۳-شهرنشینی در ایران حمایت وپشتیبانی مردم را نداشت ۴-نفوذ زیاد قدرتمندان محلی و بی تجربگی مسئولان دولتی

اولین ساختمان شهرداری در ایران

ساختمان ساعت تبریز اولین ساختمان شهرداری در ایران بود.

ساختمان شهرداری که در میدان مرکزی شهر تبریز واقع شده است در سال ۱۳۱۸ توسط مهندسان آلمانی ساخته شد که طراحی آن به شکل عقاب در حال پرواز است و دارای ۹۶۰۰ متر مربع مساحت و۶۵۰۰ زیربنا است که در آن سال برای ساخت آن ۲۵۵ هزار تومان هزینه شده است.

وظایف شهرداری ها:

وظایف شهرداریها در جهان

وظایف شهرداریها در جهان در چند دهه اخیر روندی فزاینده داشته و شهرداریها بعنوان نهادهای مدنی، عمومی و محلی دائما وظایف بیشتری را بر عهده می‌گیرند. نکته جالب توجه این است که این روند در اکثر کشورها، فارغ از شیوه حکومتی آنها قابل مشاهده است. بعنوان نمونه وظایف شهرداریهای چند شهر منتخب جهان ذکر می‌گردد:

فرانسه:اداره ی خدمات شهری و زیربنایی-برنامهریزی شهری-مدیریت ترافیک شهری – حفاظت  –  پاریس

محیط زیست-رسیدگی به امور فر هنگی،جوانان و ورزش-رسیدگی به امور رفاهی وخدماتی-امور اقتصادی-انجام کلیه ی امور عمران شهری

اتریش- وین:ارایه خدمات شهری-نگهداری آثار باستانی-برنامه ریزی ترافیک-حفاظت از محیط زیست-ایجاد مدارس –ادارهی امور مربوط به مسایل راهنمایی ورانندگی و انتظامی

هلند- آمستردام:تامین تاسیسات وتسهیلات زیربنایی آب وبرق-ارایه خدمات شهری- حفاظت از محیط زیست –امور حمل ونقل-امر ثبتی(صدور شناسنامه)-تهیه آمار جمعیتی- امور بهداشت-خدمات اجتماعی ورفاهی-امور فرهنگی وتفریحات-امور انتظامی ونظام وظیفه-امر اقتصادی واشتغال-آموزش وپرورش-خانه سازی ومسکن- گواهینامه رانندگی-امور مهاجرین وخارجیها

مبانی مدیریت وقدرت شهردار

شهردار ، مدیر سازمان شهرداری است و باید از همه ویژگیهای مطلوبی که برای مدیرسازمان بر می شمارند برخوردار باشد . هر مدیر باید توانایی مدیریت بر سازمان را داشته باشد . این توانایی ها مبانی قدرت مدیر است .

مبانی قدرت شهردار عبارتند از :

۱- قدرت قانونی : داشتن اختیار تنبیه و تشویق که برای دستیابی به آن باید از مهارت اداری بهره مند باشند

۲- قدرت فنی و تخصصی : اطلاع کافی از تخصص شغلی ، یا داشتن مهارت فنی

۳- قدرت جذب افراد : آگاهی از چگونگی بر قراری روابط پویا و موفق که به آن مهارت انسانی گفته می شود .

۴- قدرت درک سازمان : شهردار یا مدیر شهر باید بتواند کیفیت وظایف گوناگون سازمان شهرداری و اثر متقابل وظایف بر یکدیگر را بفهمد . این قدرت را مهارت مفهومی نام نهاده اند .

اهم وظایف شهردار

۱- برنامه ریزی :از وظایف اصلی شهرداری است و بر سایر وظایف او تقدم دارد. شهرداری باید اقداماتی را که انجام می گیرد ،

پیش بینی کرده و راه حل های اجرایی آنها را برای دستیابی به هدف های شهرداری تعین کند.

۲- سازماندهی :تعیین وظایف تخصصی هر یک از کارکنان ،معلوم کردن چگونگی روابط میان انها وتشخیص خطوط فرماندهی واختیارات .هدف از سازماندهی آن است که تمامی امور به طور هما هنگ  در سریعترین زمان ،با کمترین هزینه وبالاترین کیفیت به انجام برسند .

۳- هماهنگی:برای انجام وظایف گوناگون سازمان به واحدهای کوچکتر تقسیم می شود این اقدام ،سازماندهی نام دارد. اما برای موفقیت سازمان ودستیابی به اهداف ،مدیر باید بین واحدها همانگی ایجاد کند ودر واحد نیز هماهنگی بین عملیات انجام پذیرد.

۴- کنترل و نظارت:مدیر باید انجام عملیات قسمتهای متفاوت شهرداری را بررسی کند و با پی گیری ودر صورت نیاز اصلاح مسیر از کیفیت و کمیت کارها اطمینان یابد. شهردار می تواند با اعمال نظام گزارش دهی وگزارشگیری به خوبی به این وظیفه عمل کند.

 5-هدایت و رهبری:مدیریت مطلوب درشهرداری را می توان اداره ی صحیح امور کارکنان و تامین همکاری صمیمانه آنان دانست.

دوره خدمت شهردار در موارد زیر خاتمه می‌پذیرد:                                                             

الف:استعفای کتبی با تصویب شورا

ب:برکناری توسط شورای شهر با رعایت مقررات قانونی

ج: تعلیق طبق مقررات قانونی

د:فقدان هر یک از شرایط احراز سمت شهردار به تشخیص شورای شهر

مبانی مدیریت مالی شهرداری

فعالیت هایی مبنی بر تنظیم وحصول بودجه برای یک موسسه وارزیابی بهترین طرق کاربری آن.

بودجه:ابزاری است که برنامه کار هر قسمت ازشهرداری را در چارچوب ارقام و اعداد مالی تعیین می کند.

بودجه ی سالانه شهرداری:یک برنامه ی جامع مالی که در آن کلیه خدمات وفعالیتها که باید طی سال مالی انجام  شود همراه با برآورد ومیزان مخارج ودرآمدهای لازم برای تامین هزینه ی انجام آنها پیش بینی می شود و پس از تصویب انجمن شهر قابل اجراست.

اهمیت بودجه درشهرداری به قدری است که مسئولیت آن به طور مستقیم بر عهده ی شهرداری گذاشته شده است.

منابع درآمد شهری

داخلی:عوارض اراضی واملاک – عوارض پذیرش – عوارض بر کسب ودرآمد- عوارض صدور پروانه- عوارض مصرف- عوارض وسایل موتوری – عوارض متفرقه

خارجی:شامل درآمدهایی است که خارج از سازمان شهرداری دریافت می گردد مانند عوارض دریافتی ازآب، برق، تلفن ونیازمندی های شهری مشابه کارخانه ها وکمکهای بلاعوض دولت

روشهای کسب درآمد :تا جاییکه امکان دارد نباید بار مالی خدمات عمرانی شهرها بر دوش دولت باشد ولی دولت باید به عنوان مسئول تامین زندگی شهروندان درصدی از بار مالی را برعهده بگیرد.

 اموال شهرداری ها

اختصاصی:اموالی که شهرداری حق تصرف مالکانه ی آن رادارد

عمومی:اموالی که متعلق به شهر بوده وبرای استفاده ی عموم اختصاص دارد مانند معابر عمومی ،خیابان ها، میدانها ،پلها،گورستان ها

از مسئولیت های مهم شهرداری در مدیریت مالی شهرداری ،تلاش در حفظ وبهره برداری بهینه از اموال شهرداری است.

مبانی اداری شهرداریها

مدیریت اداری ،وظیفه ای است که به مدیران یک سازمان کمک می کند تا ازمنابع سازمان به ویژه منابع انسانی به بهترین صورت استفاده کند.

اهداف مدیریت اداری شهرداری:۱-تامین نیروی انسانی  2-اجرای تدابیر خدمتی نیروی انسانی  3|-کاهش نیروی انسانی   4-گردش امور داخلی سازمان

وظایف مدیریت اداری شهرداری:برنامه ریزی نیروی انسانی-کارمندیابی-آموزش کارکنان-طبقه بندی مشاغل وتعیین حقوق-انجام امور بایگانی و… .

تاریخچه شورای شهر

از دوران مشروطیت این ایده در گفتمان سیاسی-اجتماعی کشور جریان داشت .پس ازانقلاب اسلامی نیز تشکیل شورای شهر در قانون اساسی گنجانده شد اما به علت مشکلات  پیش آمده این قسمت ازقانون اجرا نشد تا اینکه پس از گذشت دو دهه از پیروزی انقلاب یکی دیگر از اصول نظام مردم سالاری جمهوری اسلامی تحقق یافت.

در ماده ۱قانون تشکیلات ،وظایف وانتخابات شورای اسلامی کشور وانتخاب شهرداران مصوب ۱/۳/۱۳۷۵مجلس شورای اسلامی که در سال ۱۳۷۸ اجرا شد،واگذاری مدیریت شهری برنهادهای مردمی تاکید می شود که نقش اصلی در مدیریت شهری بر عهده ی شورای شهر است که نماینده ی مردم تعیین کننده ی شهردار هستند.

همه ی برنامه ها و تصمیمات شهرداری باید با هماهنگی ونظارت شورای شهر انجام پذیرد.طبق قانون شوراهای اسلامی ،شوراهای شهر به منظور پیش برد برنامه های اجتماعی ،اقتصادی وعمرانی ،بهداشتی ،فرهنگی ،آموزشی ودیگر امور رفاهی با همکاری مردم ونظارت بر امور شهر تشکیل می شود.

مدت فعالیت اعضای شورای شهر چهار سال است وتعداد اعضا بر حسب جمعیت شهر متغیر  می باشد.  

وظایف شورای شهر

۱)برنامه ریزی ونظارت

۲)بررسی وتایید طرح توسعه وعمران شهر وطرح تفصیلی شهر

۳)نظارت برای برنامه ی پنج ساله ی شهرداری بر اساس طرح های توسعه وعمران شهر

۴)انتخاب شهردار به مدت ۴سال

۵)بررسی وشناخت کمبودها نارساییهای اجتماعی،فرهنگی وآموزشی

۶)برنامه ریزی درخصوص مشارکت مردمی

۷)تصویب بودجه ی شهرداری   8)تایید صورت وجامع درآمد وهزینه ی شهرداری   9)تشویق مردم در گسترش مراکز تفریحی،فرهنگی و ورزشی   و …  .

نتیجه گیری:

موفقیت وشکست هر سازمانی در دستیابی به اهداف وانجام وظایفش متکی برمدیریت است که یکی ازمهمترین نقشها را برعهده دارد.اگر شهر همچون سازمانی در نظرگرفته شود لازم است که در راس آن عنصری برای برنامه ریزی آینده واداره ی امور کنونی قرار گیرد.این عنصر رامی توان مدیریت شهر نامید ،درواقع آنچه وظیفه ی هر مدیری به شمار آید ،وظیفه ی مدیریت شهری نیز هست با این تفاوت که سطح عملکردش یک شهر است.هر یک از عناصر مدیریت شهری باید وظایف وعملکرد خود را  درست انجام دهند تا مدیریت شهری بتواند به وظایفی که برعهده اش قرار گذاشته شده را انجام دهد وعناصر شهری مثل زنجیر به هم متصل هستند وباید هر کدام وظیفه ی خود را درست انجام دهد تا مدیریت شهری درهر سطهی موفق باشد.

منابع:

۱٫مدیریت شهری(کتاب های سبز راهنمای شهرداری ها)،احمد سعیدنیا،سازمان شهرداریها ودهیاریهای کشور،۱۳۸۳

۲٫اصلاح نظام مدیریت شهری در ایران بر اساس رویکرد راهبردی،حسین پیرزاده ودیگران،سازمان مسکن وشهرسازی،۱۳۸۷

۳٫حکومت های محلی در ایران،

سایت ها :

۱٫سایت های رسمی وزارتخانه های کشور از جمله وزارت کشور،شورای عالی شهرسازی ومعماری،وزارت مسکن وشهرسازی و سایت رسمی  استانداری وشهرداری های استان کردستان

 2.سایت هم کلاسی(بخش مقالات)

۳٫شهرسازی آنلاین