تعامل با مردم؛ کلید حل مشکلاتِ بافت فرسوده کرج

عضو شورای شهر کرج:

در جذبِ سرمایه‌گذار، ضعیف عمل کرده‌ایم

پرداختن به مقوله‌‌ی بافتِ فرسوده مدتی است در صدرِ مسائلِ موردِ توجهِ مسئولان استان قرار گرفته است. چرا که عدم رسیدگی به این اراضی در بلندمدت به مشکلاتِ عدیده‌ای دامن خواهد زد و سیستمِ مدریت شهری را چندین گام به عقب خواهد بُرد.  حدود ۷۵ هزار هکتار بافتِ فرسوده‌ی شهری در ایران وجود دارد و خانه و کاشانه‌ی حداقل ۱۱ میلیون نفر در این محدوده‌ها واقع شده است. از طرفی، بنا بر بررسی‌های انجام شده در طرح جامع مسکن، نیمی از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار خانوار اجاره‌نشین و بدمسکن عضو ۴ دهک اول جامعه، در بافت‌های فرسوده‎ی شهرها ساکن هستند. این رقم بسیار بالا بوده و با استانداردِ بین المللی فاصله‌ی زیادی دارد.

در حالِ حاضر، نزدیک به ۸۰۰ هکتار بافتِ فرسوده در شهر کرج وجود دارد که ساکنانِ آن نیز کم و بیش در همان وضعیتِ اقتصادی گفته شده در بررسی طرح جامع مسکن قرار دارند و چنین بافتِ اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ویژه‌ای، حساسیت بیش‌تری نیز می‌طلبد.

 در گزارش‌های اخیری که از بافت‌های فرسوده‌ی کرج تهیه کردم و گفت و گوهایی که با ساکنان داشتم، گله‌مندی‌های آنان بسیار بود. یکی از افرادی که در چنین بافتی در جنوب کرج ساکن است، می‌گوید: من دو سال است که تصمیم دارم خانه‌ام را بکوبم و سه طبقه بسازم. اما هربار که مراجعه می‌کنم، می‌گویند که خانه‌ام در طرح قرار گرفته و این قسمت باید عقب‌نشینی شود. می‌گویند شهرداری باید خانه را تملک کند اما دو سال است که هیچ خبری نیست. نه خانه‌ام را خریده‌اند و نه اجازه می‌دهند خودم آن را طوری که می‌خوام بسازم.

گله‌هایی از این دست چنین است. یکی دیگر از شهروندانِ ساکن در محدوده‌ی بافت فرسوده‌ای در قلبِ کرج، می‌گوید: برخی از خیابان‌ها و ساختمان‌های این محله در طرح ساماندهی واقع شده‌اند، اما کُندی روند تملک آن‌ها توسطِ شهرداری سبب شده که مردم خود به ساخت و ساز دست بزنند. ساختمان‌های نوساز این محله در فضایی اشتباه واقع شده و کلِ روندِ ساماندهی این بافت با مشکل مواجه خواهد شد. مسئولان که در این محل زندگی نمی‌کنند، اما ما هرروز شاهدِ ساخت و سازهای انفرادی هستیم که در آینده ساماندهی محله‌ی زندگی ما را با مشکل مواجه خواهد کرد.

شهروند دیگر می‌گوید: زمانی که اقدامات مسئولان به طول بیانجامد، مردم خودشان دست به کار می‌شوند و گمان می‌کنند با تخریب و بازسازی ساختمانِ خود، دیگر مشکلی نخواهند داشت. حال آنکه این کار، چهره‌ی محله‌ی ما را زشت و زشت‌تر و مداخله برای ساماندهی را مشکل‌تر می‌کند.

درهمین راستا نظر مهندس مریم قهرمانی، عضو شورای اسلامی شهر کرج را در این‌باره جویا شدیم.

مریم قهرمانی:

قوانین دست و پاگیر؛ دلیلی بر افزایش تخلفِاتِ ساختمانی

 قهرمانی با تأکید بر لزوم ورودِ بخشِ خصوصی در حوزه‌ی ساماندهی‌ بافت‌های فرسوده‌ی کرج، گفت: برخی از حوزه‌های بافتِ فرسوده‌ی کرج دارای طرح ساماندهی، هیأت اُمنا و … هستند و به طور مستقل مشغولِ فعالیت هستند، به عنوان مثال در بازدیدهای اخیر از روند اجرای طرح ساماندهی تپه‌ی مُرادآب، متوجه شدیم که اقدامات به خوبی در حالِ پیگیری و پیشرفت است، اما اگر بخش خصوصی وارد  نشود، باز هم نتیجه‌ی مطلوب حاصل نخواهد شد.

قهرمانی در خصوص روندِ اجرای طرحِ ساماندهی تپه‌ی مرادآب، اظهار داشت: مسئولانِ طرحِ ساماندهی تپه‌ی مرادآب به خوبی با مردم تعامل انجام داده و تپه را ساماندهی کرده‌اند و اکنون زمینی خالی باقی مانده‌است. این زمین می‌تواند به منطقه‌ای گردشگری تبدیل شود. چرا که هم در ارتفاعات قرار گرفته و هم در جوارِ جاده‌ی زیبای چالوس قرار گرفته که خود امتیازِ بزرگی برای آن محسوب می‌شود. باید با کمک گرفتن از بخشِ خصوصی و سرمایه‌گذران از چنین ظرفیتی نهایت بهره را بُرد.

وی ادامه داد: به عنوانِ یک کرجی باید بگویم که کرج هیچ امکاناتی برای مسافران عبوری یا حتی خود شهروندان در تعطیلات انجام ندارد. مثلا در فصل بهار مردم از ابتدای جاده چالوس در هر تکه فضای سبزی چادر می‌زنند. شاید تنها پنجاه درصد به دلیل وضعِ اقتصادی برخی از آنان باشد، اما پنجاه درصدِ دیگر به این دلیل است که کرج فضایی برای تفریح و گذران اوقات فراغتِ آنان مهیا نکرده است. کرج هیچ مکانی برای استراحت مسافران عبوری ندارد.

قهرمانی با بیان اینکه اگر طرح ساماندهی تپه‌ی مرادآب به صورت گسترده‌تر و کلان‌تر در نظر بگیریم و سرمایه‌گذاران و بخشِ خصوصی را واردِ کار کنیم و آن‌جا را به یک منطقه‌ی گردشگری بدل کنیم، استقبالِ گسترده‌ای را شاهد خواهیم بود، افزود: مخصوصا با توجه به این‌که کرج به عنوان یک road station محل ارتباط ۱۲ استان به یکدیگر است، این امر اهمیتِ دوچندان می‌یابد. ما برای این‌که یک نفر از استان‌های دیگر بتواند یک شب را در کرج بگذراند، چه کار کرده‌ایم؟ این‌جاست که اهمیتِ هماهنگی و همکاری میانِ نهادهای گوناگون و معاونت‌های مختلفِ شهرداری بیش از پیش نمایان می‌شود. چرا که این کار، کارِ یک نفر نیست.

وی با تأکید بر لزوم اعتمادسازی میان مردم، ادامه داد: ساماندهی اصولی و واقعی باید با نظرخواهی از مردم و جلبِ اعتماد آنان صورت گیرد. باید مردم خود به سمتی هدایت شوند که پلاک‌هایشان را تجمیع کنند و در ازای آن از تسهیلاتی نیز برخوردار شوند. مساحتِ بسیار بالایی از شهر به بافتِ فرسوده اختصاص دارد که نمی‌توان از کنارِ این موضوع به راحتی گذشت.

مهندس قهرمانی در خصوصِ لزوم توجه ویژه و همه‌جانبه به مقوله‌ی ساماندهی بافتِ فرسوده، افزود: بر همین اساس، دفاترِ تسهیل‌گری را با اعلامِ آمادگی از افرادِ واجدِ شرایط راه‌اندازی کرده‌ایم. به این شرط که طی دو سه ماه که از فعالیتِ آنان گذشت، شرایط و روندِ کار ارزیابی شود و میانگینی از مساحت زمینی که باید ساماندهی می‌شد، گرفته شود تا طبق آن بتوان بررسی‌های آتی را انجام داد.

وی پیرامون کُندی روندِ اجرا و تصویب قوانین مربوط به ساماندهی بافت فرسوده که سببِ افزایشِ ساخت و سازِ غیرمجاز در شهر می‌شود، بیان داشت: با قوانین خشک و دست و پا گیر به افزایشِ ساخت و سازهای غیرمجاز دامن می‌زنیم و به عبارتی به افزایشِ تعدادِ بافت‌هایی این چنینی کمک می‌کنیم. عوارض را گران کرده، جریمه‌ها را برای تخلف در سطح افزایش می‌دهیم و این امر مردم را به سوی ساخت و ساز غیر مجاز سوق می‌دهد. به عنوان مثال ممکن است شخصی قطعه زمینی داشته باشد که بخواهد آن را تغییر کاربری دهد، در روندِ اداری آن‌چنان معطل می‌شود که از پیگیری قانونی کار منصرف می‌شود. نکته‌ی ناراحت‌کننده این که حتی بارها اتفاق افتاده که در طرحِ تفصیلی آتی کاربری‌ای برای آن زمین در نظر گرفته شده که معادل همان کاربری موردِ نظرِ مالک است. توافق به سختی انجام می‌شود و روندِ این پروسه‌ی طولانی مردم را خسته می‌کند.

قهرمانی در پایان با تاکید بر اهمیت فرهنگ سازی صحیح برای حل مشکلات، افزود: باید از مردم برای حلِ مشکلاتِ مردم کمک گرفت باید در نظر داشت که تعامل با مردم، امر بسیار مهمی است. اگر فرد قوانین سه گانه‌ی شهرسازی را رعایت کرده باشد، کسرِ پارکینگ نداشته باشد و بسیاری موارد دیگر را در پروسه‌ی ساخت و ساز در نظر گرفته باشد، باید با او بتوان تعامل داشت تا به سوی تخلف سوق پیدا نکند. نباید مردم را از پیگیری قانونی و روند عادی جواز ساخت و ساز با وضعِ قوانین خشک و دست و پاگیر ترساند. چرا که بسیاری از متخلفان حوزه‌ی ساخت و ساز می‌گویند که چرا خودم را با پروسه‌ی طولانی و خسته کننده‌ی  اخذِ جواز ساخت، خسته کنم؟ و این نظر متاسفانه سببِ افزایشِ روزافزونِ ساخت و ساز غیرمجازی می‌شود که امروزه در شهر به چشم می‌خورد. بدون ورود بخش خصوصی طرح‌های ساماندهی نتیجه‌ی مطلوب در پی نخواهد داشت. چرا که باید پذیرفت همه‌ی کارها را نمی‌توانیم خودمان به تنهایی انجام دهیم. به صراحت می‌گویم که در حوزه‌ی جذبِ سرمایه‌گذار عملکردمان تاکنون در حدِ صفر بوده است.

نسترن کیوان‌پور