تأثیرات مکتب شیکاگو در شهر و جغرافیا- قسمت دوم
۳۸- توجه به تولید فضا که مقولهای است اجتماعی- اقتصادی(پاپلی یزدی و رجبی سناجردی، ۱۳۸۶: ۲۹۷).
۳۹- نخستین نظریه منسجم که تعابیر و تفاسیر معاصر در مورد گروههای اجتماعی را وارد مطالعات بوم شناسی اجتماعات شهری کرد(پاپلی یزدی و رجبی سناجردی، ۱۳۸۶: ۲۹۷).
۴۰- ارائه مفهوم تخصصی شدن منطقهای؛ فرآیندی که خود حاصل و نتیجه ناگزیر تفاوت در منابع است به صورتی که هر پهنه یا منطقه نسبت به دیگر پهنهها یا مناطق دارای مزیتهای نسبی بیشتر شده و در آن تخصص مییابد. تخصصی شدن دو معنی دارد:
۱- آنکه سبب وابستگی میان پهنههای تخصصی شده میشود.
۲- آنکه سبب توزیع افراد بنابر نیازهای فکری، فرهنگی و فیزیکی هر پهنه تخصص یافته میشود(فکوهی، ۱۳۸۳: ۱۹۲).
۴۱- ایجاد کمربند صنعتی در حومههای شهری آمریکا(شکوئی،۱۵۶:۱۳۸۹).
۴۲- روند شهرنشینی، از میزان باروری، سهم زنان در نیروی کار و در اختیار گرفتن واحدهای مسکونی تک خانواری حاصل میشود(شکوئی،۴۰:۱۳۸۹).
۴۳- جدایی گزینی با اندازه گیری نسبت تراکم اقلیتهای قومی، مذهبی و نژادی در رابطه با نسبت آنها در کل جامعه شهری شناخته میشود(شکوئی،۴۰:۱۳۸۹).
۴۴- جدایی گزینی اجتماعی سبب ترویج تفاوتهای فرهنگی شده که در نهایت باعث عدم کارایی اجتماعی میگردد( http://galin.blogfa.com/8707.aspx).
۴۵- با ظهور این مکتب روشهای جدید ساختمانسازی رونق گرفت و عرصهای نوین در نوسازی و شهرسازی محسوب میشد:
۱- بارزترین ویژگی این سبک، ساختوساز بناهای فولادی و شیشهای و بلندمرتبه و استفاده از مصالح جدید(فلز، بتن، شیشه) است(پوراحمد و شماعی ،۱۳۸:۱۳۸۴).
۲- استفاده از المانهای آجری و عناصر مربع شکل و قطعات یک شکل با پنجره هایی به شکل شیکاگو که فضایی سیال را داخل ساختمان القامی میکند، مانند ساختمان مونادناک اثر برنهام.
۳- استفاده از دیوارهای غیرباربر در طبقات بالاتر ساختمان که نقطه عطفی برای بدعتهای سایر سازندگان این نوع سبک شد، مانند ساختمان فر اثر بارون جنی(بانی مسعود،۲۶۸:۱۳۸۳).
۴۶- آسمانخراشهای شیکاگو برای اولین بار برخلاف سایر شهرهای آمریکا برای مقاصد هنری و کاربردی ساخته شدند(سالاری،۱۳۸۰: ۲۷).
۴۷- رواج ساختمانهایی با اسکلت فلزی، ساختار تعادلی و زیربنایی که در ظاهر آنها مشخص است(سالاری،۱۳۸۰: ۲۷).
۴۸- مطالعات عینی همراه با قانونبندی پدیدههای اجتماعی نظیر جرم و جنایت در شهرها و امراض روانی در رابطه با فاصلهگیری از بخش مرکزی شهرها روی نقشهها و نمودارها پیاده میشود و پارههایی از مناطق داخلی شهرها ویا محلات شهری بعنوان حوزههای جرم و جنایت شهر و حوزههای امراض روانی شهر معرفی میگردند(شکوئی،۱۳:۱۳۸۹).
۴۹- همه صورتهای معنادار رفتارهای انسانی در شهرهای بزرگ عمدتا بهصورت گروهی انجام میگیرد(http://www.pajoohe.com/fa/index.php? Page= definition&UID= 41182).
۵۰- ارائه مدل توسعه فضای شهر توسط ارنست برگس- از بنیانگذاران مکتب شیکاگو- تحت عنوان مدل دوایر متحدالمرکز یا حلقههاى انضمامی (http://vista.ir/content/118173).
۵۱- تقسیم جمع انسانها به اجتماعی و جامعه، اولی را بازتاب سطح زیستی و دومی را سطح فرهنگی انسانها میدانست و ساختار فضایی شهر را در اساس برآیند طبیعت انسان یا سطح زیستی تصور میکرد(پاپلی یزدی و سناجردی، ۱۳۸۶: ۲۹۸).
۵۲- مکتب اکولوژی شهر شیکاگو به شهر، ماهیت جداگانه و مستقلی میبخشد و ساختار اجتماعی و فضایی شهر را از نقش سیستمهای حکومتی و نظامهای اقتصادی کاملاً جدا میسازد(شکوئی، ۱۳۶۹: ۲۳-۳۲).
۵۳- معرفی اکولوژی شهری به جامعه علمی توسط مکتب جامعه شناسی شیکاگو (شماعی-پوراحمد،۱۳۸:۱۳۸۴).
۵۴- فلسفه محوری مکتب شیکاگو مبتنی بر این است که طرح معماری باید متعلق به زمان خود بوده و برگذشته متکی نباشد.آثار به جامانده ازاین سبک بیشتردرآسمانخراشها به چشم میخورد(لبلنک،۱۳۸۴: ۱۴).
۵۵- در این دیدگاه، گرچه شهر بر طبیعت انسانى استوار است لیکن پس از ایجاد، چون عنصرى مستقل بر حیات شهروندان اثر مىگذارد و به زندگى آنان شکل مىبخشد. پس شهر خود متغیرى مستقل مىشود که توضیح دهنده فرآیندهاى شهرى و شیوه گذران زندگى در محدوده شهر بهشمار مىآید. از این رو، وظیفه جامعهشناسى شهرى و شهرنشینى بررسى و مطالعه اثرات محیط شهرى (اکولوژى) انسان و ساخت اجتماعى است، که براساس فرضیات اولیه آن استوار است ( http://galin.blogfa.com/8707.aspx).
۵۶- مکتب اکولوژیک شهری در پى آن است تا بگوید که صور زندگى اجتماعى با فضا و مکان اشغال شده رابطهاى تنگاتنگ داشته، توزیع مکانى جمعیت از رقابت شکل مىگیرد(وبر، ۱۳۶۹: ۳۸-۴۰).
۵۷- تعریف شهر اکولوژیک؛ شهری که ساختارهای کالبدی و اقتصادی آن با رعایت ملاحظات زیست محیطی (سازگار با شرایط محیط طبیعی) شکل گرفته باشد(پوراحمد و شماعی،۱۳۸:۱۳۸۴).
۵۸- ‘ ارنست برگس’ یکى دیگر از بنیانگذاران مکتب شیکاگو متابولیسم اصلی شهر را در مفهوم تحرک میدانست. او توانست مدل توسعه فضاى شهر را تحت عنوان مدل دوایر متحدالمرکز ارائه دهد. اصل اساسى که در مدل توسعه فضاهاى درون شهرى برگس نهفته است از این فرضیه مایه مىگیرد که رقابت و همسازى تعیین کننده اندازه و سازمان اکولوژیک اجتماع انسانى است(شیعه، ۱۳۸۷ :۶۰-۶۱).
فرستنده: زهرا جوهری
منابع و مآخذ
منابع فارسی:
[۱] شکوئی، حسین، (۱۳۸۷)، ” فلسفههای محیطی و مکتبهای جغرافیایی”، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی.
[۲] پاپلی یزدی، محمدحسین و رجبی سناجردی، حسین، (۱۳۸۶)، ” نظریههای شهر و پیرامون “، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها(سمت).
[۳] زیاری، کرامت الله، (۱۳۸۵)، ” برنامه ریزی شهرهای جدید “، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها(سمت).
[۴] شکوئی، حسین، (۱۳۸۹)، ” دیدگاههای نو در جغرافیای شهری “، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها(سمت).
[۵] خمر، غلامرضا، (۱۳۸۵)، ” اصول و مبانی جغرافیای شهری “، تهران: نشر قومس.
[۶] فکوهی، ناصر، (۱۳۸۳)، ” انسانشناسی شهری”، تهران: نشر نی.
[۷] ربانی، رسول و وحیدا، فریدون، (۱۳۸۷)، ” جامعهشناسی شهری”، اصفهان: انشارات دانشگاه اصفهان و سمت.
[۸] شکوئی، حسین، (۱۳۶۹)، ” تحلیل و نقد مکتب اکولوژی شهری شیکاگو “، فصلنامه مدرس علوم انسانی، شماره ۱٫
[۹] سالاری، مسعود، (۱۳۸۰)، ” معماری مکتب شیکاگو “، ماهنامه فرهنگی، اجتماعی(کلک)، شماره ۳٫
[۱۰] شکوئی، حسین، (۱۳۸۹)، ” جغرافیای اجتماعی شهرها “، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
[۱۱] پوراحمد، احمد و شماعی، علی، (۱۳۸۴)،” بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه علم جغرافیا ” ، تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
[۱۲] بانی مسعود، امیر، (۱۳۸۳)،” تاریخ معماری غرب از عهد باستان تا مکتب شیکاگو “، تهران: نشر خاک.
[۱۳] لبلنک، سیدنی، (۱۳۸۴)، ” معماری قرن بیستم آمریکا “، ترجمه حسین حافظ القرآنی و امیر اعلا عدیلی، اصفهان: نشر همام.
[۱۴] وبر،ماکس، (۱۳۶۹)، ” شهر در گذر زمان”، ترجمه منصوره کاویانی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
[۱۵] شیعه، اسماعیل، (۱۳۸۷)، ” مبانی برنامه ریزی شهری“، تهران: دانشگاه علم و صنعت.
منابع مجازی:
[۱۶] Available at: http:// www.vista.ir
[۱۷] Available at: http:// www.galin.blogfa.com
[۱۸] Available at: http:// www.pajoohe.com
فرستنده: زهرا جوهری
دیدگاهی بنویسید.
بهتر است دیدگاه شما در ارتباط با همین مطلب باشد.