دولت شهرهای یونانی

تأثیر تعیین کننده عوامل جغرافیایی بر بینش و شیوه زندگی مردم:

-۱ پستی و بلندی زمین: پستی و بلندی زمین و عوارض زمین، نظام حکومتی یونان را به صورت دولت شهرهایی مستقل با حوزه های نفوذی مشخص درآورد.

هم یونان و هم ساحل ایونی، دو مرکز اصلی دولت شهرها: کوهستانی و دارای زمین های حاصلخیز و محدود در در دره های پراکنده و دشت ها و فلات ها

دولت شهرهای کوچک و مستقل، مشتمل بر یک مرکز شهری و مناطق کشاورزی و مجتمع های روستایی در پیرامون آن

دو نام برای این پدیده شهری- روستایی:

۱٫دولت شهر (City State)

۲٫پلیس (Polis)

دولت شهر: ترجمه لغت یونانی پلیس

ترجمه بدی است چون پلیس شبیه یک شهر نبوده و بیشتر شبیه یک دولت بوده است. پلیس به آن مفهوم که در یونان وجود داشت امروزه وجود ندارد .پلیس یک لغت منحصراً یونانی است ولی دولت شهر عمومیت بیشتری دارد.

شهر یونانی: مرکز شهری دولت شهرها

شهر یونانی دارای محدوده های مشخص و فرم شهری فشرده و زندگی اجتماعی حداقل به ظاهر منسجم می باشد. شهر و روستا در ارتباط تنگاتنک با هم )جز در مناطق دورافتاده ای چون اَرکیدا و غرب یونان که از وجود شهر بی بهره بوده اند(. یونان کلاسیک مبری از عدم تحرک فرساینده کوته فکران روستایی و کوته بینی احمقانه جماعت

شهری بوده است.

اقتصاد دولت شهرهای یونانی: بر اساس کشاورزی

-۲ اقلیم

تأثیری مثبت و تعیین کننده بر زندگی مردم داشته است. دارای آب و هوا معتدل و ثابت در طول سال .

این موقعیت خاص: سبب ایجاد فضایی باز و نگرشی اجتماعی بر زندگی: موجب رشد و توسعه دمکراسی

تمامی شهروندان یونان حداقل در ظاهر حق اظهار نظر درباره امور دولت شهر خود را داشتند. جمعیت دولت شهرها زیاد نبوده، تنها در سه مورد استثنایی، بیش از ۲۰ هزار نفر:

آتن در دشت آتیکا˛ سیراکیوس و آکراگاس )جیرجِنت( در سیسیل.

امکان گرد هم آیی شهروندان در مکان و زمان خاص در طی سال وگرد هم آیی در فضای باز .تنها در اواخر دوره حکومت یونان: با پیشرفت تکنیک ساختمانی، تشکیل مجالس نمایندگی در سالن سرپوشیده ای چون بولیتریون

مراسم تئاتر در فضای باز و در آدیتوریا که دارای شیبی مناسب و طبیعی بود.

اقلیم اوقات فراغتی را برای شهروند یونانی به وجود آورده بود: بهره مندی از امتیازات و مزایای شهر

سطح زندگی یونانیان در مقایسه با رومیان و دیگر ملل، پایین بود.

دولت شهرهای معدودی موقعیت مستعدی برای کشاورزی داشتند. وجود نیروی کار بردگان . فرهنگ یونان بر پایه برده داری استوار نبوده است )بر خلاف رومیان: لاتیفوندیای رومی: مزارع بزرگی که بردگان بر روی آن کار می کرده اند(.

قبل از جنگ پِلوپُنیز ۱۲۵ هزار برده˛ در آتیکا ۶۵ هزار نفر، مستخدمان خانگی ۵۰ هزار نفر ˛در صنایع۱۰هزار در بدترین شرایط در معادن

برده داری در مقیاس کوچک: کمتر کسی بیش از ۱۲ برده در اختیار داشته. بردگان موظف به خدمت در ارتش یا نیروی دریایی آتن نبودند. دستمزد مناسب بردگان: با دریافت دستمزد روزانه برای ۱۵۰ روز، قادر به تأمین خوراک و پوشاک سالانه خود بودند.

-۳ دسترسی به سنگ های عالی مرمر

دستیابی معماری به کمال مطلوب وتوجه خاص به نظم فضایی میان بناها به خصوص ساختمان های آکروپلیس آتن

توجه خاص یونانیان به جزئیات فضاهای شهری )به هیچ وجه در قرون وسطی دیده نمی شود(

تفاوت فاحش میان عظمت ساختمان های عمومی و فضاحت مناطق مسکونی )یا بر اساس رشد طبیعی یا بر اساس طرح شطرنجی غیر قابل انعطاف(

منبع: تاریخ شکل شهر تا انقلاب صنعتی (جیمز موریس)