انتقال خط آهن تهران تبریز به زیرزمین

طرح بزرگ انتقال خط آهن تهران تبریز به زیرزمین در مناطق ۱۷ و ۱۸ تهران یکی از بزرگترین طرح های توسعه شهری است که با هدف بازسازی بافت فرسوده شهری در این مناطق و کاهش محدودیت های ترافیکی و نیز سوانح برخورد عابرین و وسایط نقلیه جاده ای با وسایل نقلیه ریلی از سال ۱۳۸۶ آغاز شد.

این طرح در راستای مصوبات سفر استانی هیات دولت به استان تهران و ساماندهی مسیر خروجی قطارهای تهران تبریز و حومه از ایستگاه تهران به غرب و همچنین تحقق اهداف طرح در چشم اندازی ۵۰ ساله در مناطق ۱۷ و ۱۸ شهر تهران، انجام شده است.

این پروژه از پل نواب با یک رمپ هزار متری آغاز و وارد یک تونل به طول ۸ کیلومتر می شود. این تونل پس از عبور از مناطق ۱۷ و ۱۸ و گذرگاه های غرب تهران، بعد از پل کن به پایان می رسد.

این پروژه با مدیریت شرکت مهندسین مشاور مترا، مشاوران همکار شرکت مهندسین مشاور ساحل و پیمانکاران قرارگاه خاتم الانبیاء، موسسه شهید رجایی و موسسه مهندسی رهاب به صورت طرح و ساخت (EPC) اجرا شده است.

** دورنمای طرح
مشارکت در توسعه و عمران شهری و ایجاد فضاهای شهری نوین، امکان تامین خدمات، فضای سبز و پارکینگ در محدوده های مناطق ۱۷ و ۱۸ ، رونق و بهبود کیفیت زندگی در محله های پیرامون محور، ساخت گردش بازارهای متعدد فرهنگی، تفریحی، تجاری و فن آوری و ارتقای گردشگری شهری از طریق تحقق طرح محور گردشگری کن از مواردی است که با اجرای طرح بزرگ انتقال خط آهن تهران تبریز به زیر زمین محقق شده است.

** مشخصات هندسی و فنی پروژه
طول تونل این طرح با عرض ۲۴.۲۰ متر حدود ۸ کیلومتر است، طول رمپ ورودی ۶۰۰ متر و طول رمپ خروجی نیز یک کیلومتر است. طول بخش دو طبقه سه و نیم کیلومتر، عرض خارجی تونل ۲۶.۶۰ متر و ارتفاع گاباری تونل ۷.۷ متر و تعداد خط عبوری چهار خط با ۳۲ کیلومتر طول (دو خط در هر دهانه)، سیستم تهویه ۳۲ اکسل فن ( ۸ ایستگاه مرکزی که در هر کدام ۴ اکسل فن نصب شده است) و سیستم کنترلی اسکادا از دیگر مشخصات این طرح است.

همچنین شیب و فراز این طرح در تونل ۱۳ در هزار و در رمپ خروجی ۱۵ در هزار است ضمن اینکه قطارها می توانند با سرعتی معادل ۱۲۰ کیلومتر در ساعت از این تونل عبور کنند. همچنین حدود ۴.۷ مگاوات توان که از دو پست برق تغذیه می شود، جهت تامین روشنایی، علایم و ارتباطات، برق اکسل فن ها، ایستگاه های پمپاژ و… تامین توان شده است.

** حجم تقریبی عملیات زیرسازی
از مشخصات دیگر این پروژه در بحث عملیات زیرسازی ۵۸۰ هزار متر مکعب بتن ریزی، ۷۰ هزار تن آرماتور بندی ، سه میلیون و ۵۰۰ هزار متر مکعب خاک برداری، ۹ هزار حلقه شمع و متوسط عمق هر شمع ۱۷ متر و تعداد هفت هزار قطعه تیر پیش ساخته به وزن هر قطعه ۱۷ تن است که تنها بخشی از عملیات زیرسازی این پروژه بزرگ و حیاتی برای پایتخت محسوب می شود.

** مزایای طرح
کمک به بازسازی بافت فرسوده شهری و ارتقای خدمات شهری به شهروندان، کاهش موانع توسعه شهری و محدودیت های ترافیکی، کاهش سوانح برخورد عابرین و وسایل نقلیه جاده ای با وسایل نقلیه ریلی، کاهش آلودگی های زیست محیطی، ایجاد امکان توسعه راه آهن تهران – تبریز در آینده نزدیک و ارتقای کیفی خطوط راه آهن موجود، کاهش مشکلات ناشی از همجواری تراکم مسکونی با راه آهن، کاهش چشم انداز های نامناسب شهری در حاشیه پل و کاهش تاثیرات غیرمستقیم تردد ریلی در منطقه و تبعات حاصل از آن از عمده ترین مزایای اجرای طرح انتقال خط آهن تهران – تبریز در مناطق ۱۷ و ۱۸ به شمار می آید.

با تکمیل و بهره برداری از این پروژه که با اعتباری بالغ بر ۵۰۰ میلیارد تومان اجرا شده است، تمام مسیرهای ترافیکی و شریان‌های عبوری از شمال به جنوب برقرار می شود، ضمن آنکه ‌این پروژه در نوع خود تحول ویژه‌ای برای بهبود محیط شهری در منطقه ایجاد کرد و موجب مطلوبیت شرایط محیط ‌زیست در منطقه شد.

ساکنان این مناطق بهره برداری از این خط را رویای دیرینه خود دانسته چرا که معتقدند افتتاح آن ترس و نگرانی از آسیب رسیدن به فرزندان شان از بین رفت و امنیت و آرامش به خانه های آنها بازگشت.