بافت تاریخی یزد درآمدزا است

ماجرا از اجرای طرح تبدیل اماکن مقدس شهرهای مختلف کشور به قطب‌های فرهنگی آغاز شد؛ اقدامی که متولیان امامزاده جعفر در یزد پیشتاز انجام آن شدند و طرحی را برای توسعه‌ی این امامزاده تهیه کردند.

این طرح برای اجرا به یکی از مهندسان مشاور یزد واگذار شد، اما آن مشاور پس از اطلاع از تخریب شدن بخش زیادی از بافت تاریخی اطراف امامزاده جعفر با اجرای طرح توسعه، آن را رد کرد و طرح به مشاور دیگری سپرده شد. حالا مشاور جدید قرار است حدود چهار هکتار از بافت تاریخی یزد را تخریب کند و در این راستا، خرید خانه‌های قرارگرفته در این محدوده آغاز شده است.

با هدف بررسی طرح تهیه‌شده، قرار شد جلسه‌ی شورای بافت در سازمان میراث فرهنگی و با حضور معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری یزد و رییس شورای بافت، مدیرکل اداره‌ی میراث فرهنگی و گردشگری یزد، مدیرکل راه و شهرسازی استان، رییس سازمان نظام مهندسی، رییس دانشکده‌ی هنر و معماری یزد، یک عضو هیأت علمی دانشکده‌ی هنر و معماری یزد، شهردار، رییس شورای شهر، سرپرست معاونت میراث فرهنگی یزد و مشاور طرح توسعه‌ی امامزاده جعفر یزد ۲۹ خردادماه برگزار شود.

به همین دلیل، گروهی از مردم محله‌ی امامزاده جعفر و برخی متخصصان بافت تاریخی و دانشجویان معماری، شهرسازی و مرمت، در اعتراض به اجرای این طرح، در مقابل اداره کل میراث فرهنگی استان یزد تجمع کردند و با لغو شدن جلسه‌ی شورای بافت، مسوولان اداره کل میراث فرهنگی یزد به میان مردم آمدند تا مخالفت خود را با این اقدام اعلام کنند. تجمع‌کنندگان در نامه‌ای خطاب به رییس شورای بافت، خواستار برگزاری جلسه‌ی شورای بافت با حضور گروهی از مردم در آستان مقدس امامزاده جعفر شدند.

در این میان، اعتراض مالکان خانه‌های تاریخی در معرض تخریب به اجرای این طرح و تجمع آن‌ها در مقابل اداره‌ی میراث فرهنگی یزد، نکته‌ی قابل توجهی است که نمونه‌ی آن را کمتر در کشور شاهد بوده‌ایم.

یک فعال میراث فرهنگی اظهار کرد: متأسفانه به بهانه‌ی اصلاح و سامان‌دهی محوطه‌ی اطراف امامزاده جعفر یزد، می‌خواهند خانه‌های تاریخی را خراب کنند؛ مانند اتفاقی که در مشهد مقدس افتاد، با این تفاوت که آنجا بافت فرسوده بود، ولی محوطه‌ی اطراف امامزاده جعفر یزد شامل بافت تاریخی است و باید حفظ شود.

علی وحدت با تأکید بر این‌که در بیشتر نقاط کشور، بافت‌های تاریخی را به‌عنوان بافت فرسوده معرفی می‌کنند و می‌گویند این بافت‌ها مانع پیشرفت هستند، ادامه داد: متأسفانه این مشکل از نظر تفکر در همه‌ی کشور وجود دارد و کسی به فکر اصلاح این تفکر نیست. وی با اشاره به وجود بناهای شاخص در یزد، گفت: زنده بودن بافت تاریخی یکی از مهم‌ترین شاخصه‌هایی است که باید به آن توجه کرد، چون مردم در آن نفس می‌کشند، بنابراین آن خانه‌ها متروکه نشده‌اند.

او بیان کرد: در حدود سال ۱۳۷۸ تعداد زیادی از خانه‌های تاریخی به اقامتگاه تبدیل شدند و این اقدام باعث رونق کسب و کار شد؛ ولی در شش سال گذشته، متأسفانه گردشگری با ریزش مواجه بود و از آن زمان نه‌تنها گردشگر خارجی بسیار کمتر به یزد وارد می‌شود، گردشگران داخلی نیز به‌دلیل تورم، ‌سفر را از سبد خانوار حذف کرده‌اند. با این وجود، چون مردم هنوز امید دارند و فهمیده‌اند که بافت‌های تاریخی باعث رونق کسب و کارشان می‌شوند، تلاش می‌کنند از تخریب این خانه‌ها جلوگیری کنند.

وحدت گفت: اراک، یکی از شهرهای صنعتی کشور است و اگر یزد هویت و فرهنگ خود را از دست بدهد، هیچ تفاوتی با اراک نخواهد داشت. او تأکید کرد: طرح توسعه‌ی مجموعه‌ی امامزاده جعفر یزد که در راستای طرح جامع حفاظت بافت تاریخی یزد تهیه شده، به‌نظر بسیاری از متخصصان و دوست‌داران بافت تاریخی، بدون مطالعه‌ی دقیق و بدون بررسی کارشناسانه در حال انجام است. این اتفاق نگرانی بسیاری از مردم، دانشگاهیان و متخصصان را سبب شده است.