مفهوم توسعه پایدار شهری

دو مفهوم “پایداری شهری” و ” توسعه پایدار شهری” غالباً به دلیلی نزدیکی معنی آن­ها به جای یکدیگر به کار می­روند. برای تمایز این دو باید توجه داشته باشیم که توسعه در توسعه پایدار شهری[۱] در واقع نشانگر “فرآیندی” است که در طی آن “پایداری” می­تواند اتفاق بیفتد. اما “پایداری” مجموعه­ای از وضعیت­ها است که در طول زمان دوام دارد.

عده­ای نیز توسعه پایدار شهری را در بهره­ وری در استفاده از زمین و تشویق به استفاده مجدد از ساختمان­ها می­دانند و نیز معتقدند که اندازه، تراکم و مکان زیستگاه­های انسانی با معیارهای متناسب با پایداری ساختمان و ساختار حمل و نقل شهری متفاوتی از ساختارهای موجود خواهد بود. (لقایی، ۱۳۸۶)

یکی از محدودیت­های مفهوم توسعه پایدار شهری ابهام در معنی پایداری است که موجب شده در مفهوم توسعه پایدار شهری نیز نوعی عدم قطعیت مشاهده گردد. تحقیقات زیادی برای رفع این شبهات صورت گرفته است ولی هنوز کافی نیست. شهر سیستم پیچیده­ای است و هرچه بزرگتر باشد نتیجه اقدامات توسعه غیرقابل پیش­بینی­تر خواهد بود.یک شهر یا محدوده­ی شهری آستانه ظرفیت معینی دارد که بعد از آن آستانه، تنزل کیفیت محیط اتفاق می­افتد. محدوده یا قلمرویی که یک ناحیه باید توسعه را با آن مطابقت دهد با معیارهای زیست محیطی قابل اندازه گیری است.

بنابراین یکی از مفاهیم مهم توسعه پایدار شهری ظرفیت زیست محیطی است که به دلیلی نیاز به توسعه پایدار باید آن را شناخت و برای آن روش­های قابل اجرا و تجربه ایجاد نمود. محدودیت­های زیست محیطی، مقیاس شهرها و سکونتگاهها را با ویژگی­های محلی آن­ها می­توان تعیین نمود. برای کاربرد مفهوم ظرفیت محیطی باید عوامل محدود کننده به عناصر خاص محلی مرتبط شوند. در واقع کهنای رویکرد ظرفیت زیست محیطی این است که، باید ارتباطات متقابل بین محیط فیزیکی و کالبدی و فشارهایی که تقاضا در تمام بخش­های مختلف فعالیت در محیط زیست به وجود می­آورد، بررسی شود.

فرستنده : خانم مهندس ملاحت حقیقی