شاخص خودکفایی در برنامه ریزی محلات پایدار

خودکفایی آبی

برای هر سیستم شهری مطلوبست که وابستگی زیادی به منابع خارجی آب نداشته باشد. این شاخص به سنجش ظرفیت محله برای خودکفایی نیاز به مصرف آب می پردازد. شاخص خودکفایی آب بر مبنای نسبت بین مصرف درونی منابع آب محلی (آبهای زیرزمینی و آب باران) به مصرف کلی آب محاسبه می گردد.

روند مطلوب حرکت به سمت ۱ می باشد که به معنای عدم وابستگی به لوله آب اصلی شبکه ای می باشد.

شاخص تولید غذای محلی:

کشاورزی (زراعت ۹ شهری به عنوان یک راهبردی در حال ظهور برای پایداری شهر می باشد زیرا که فواید زیادی را به دنبال دارد.کشاورزی اشتغالزا بوده و موجب کاهش نیازهای ارتباطی و هزینه ها و افزایش روابط مردم با طبیعت ، بهبود کیفیت محیط شهری می شود. این شاخص به ارزیابی تولید غذای محلی در نواحی مزروعی برحسب تن در سال می پردازد. البته به عنوان شااخص های فرعی ، برمبنای تولید هر واحد زمین مزروعی نسبت به هر سکنه نیز بیان شده است.

تحلیل محله و ارزیابی اصلاحات:

مرحله بعدی روش شناسی طراحی اکولوژیکی متشکل از تحلیل محصول نهایی یا همان محله می باشد. هدف این فرایند به دست آوردن شناخت زیست محیطی محله می باشد.

روش شناسی و ابزارهای متعددی برای دستیابی به این امر وجود دارد. ارزیابی اصلاحات متشکل از تحلیل قیاسی محله با عناصر مرجع است که قبلا مورد مطالعه قرارگرفته است، بااین حال تحلیل، تا زمان به واقعیت رسیدن محله و عملکرد صورت نمی پذیرد. پس از تعریف پیشنهاد برنامه ریزی، ارزیابی برنامه توسط نهادهای ذیربط (در این نمونه شورای شهر) انجام می پذیرد.

روش شناسی طراحی اکولوژیکی برای طراحی محله به کاررفته است. این فرایند بیشتر بواسطه ادغام معیارهای زیست محیطی به موازات کل چرخه عمر محله و حضور تیمی از اعضای متخصص میان رشته ای متفاوت از فرایند سنتی است. ادغام رویکرد چرخه عمر در طراحی یک محله( از برنامه ریزی تا طراحی مزروعی و ساخت و ساز تا مدیریت و به تبع آن تحول شهری ) موجب ترغیب در اقدامات پیشگیرانه زیست محیطی شهری شده و نیل به اهداف پایداری شهری را تضمین می نماید.

باید بخاطر داشت که برنامه ریزی یک محله پایدار، لزوما به این مفهوم نیست که محله نهایی واقعا پایدار خواهد بود به همین دلیل، پایش و کنترل مکانیزم برای حصول اطمینان از اجرای صحیح برنامه و منجر شدن به محله پایدار می بایست صورت پذیرد.با این حال ، یک طرح پیشنهادی برنامه ریزی اساس دستیابی به اهداف پایداری است و نتیجتا از عملکرد زیست محیطی محله انتظار میرود تا استانداردهای بالایی را کسب نماید.

علاوه براین، رویه برنامه ریزی عموما در یک قالب پیچیده قضایی با حضور شماری از شرکت کنندگان عمومی و خصوصی (تکنسین ها، سیاستمداران، سازندگان، بنگاههای املاک، شهروندان، صاحبان اموال وسازمانهای غیردولتی) صورت می پذیرد که هریک از آنها علایق و مسئولیتهای مربوط به خود را دارند. بنابراین ، طرح اکولوژیکی پیشنهادی برای تصویب دچار موانعی خواهد گردید.

به عنوان مثال، توسعه والبونا به عنوان منطقه مسکونی استراتژیکی در نظر گرفته شده بود بااین اهمیت که دولت کاتالان به حل مساله کمبود ناحیه ای مسکن بپردازد و بنابراین بنا نبود تا به محله ای پایدار بدل شود بلکه صرفا به مکانی سکونتی شکل پذیرد.واضح است که بدون وجود راهی منحصر به فرد برای دستیابی به پایداری شهری یا یک راه حل واحد، طراحی محلات در مکانهای مختلف نتایجی متفاوت را نیز در پی خواهد داشت.

به هرحال برغم این مساله، روش شناسی ارائه شده برای طراحی اکولوژیکی می کوشد تا برای برنامه ریزان راهی ساختاری از طراحی سکونتگاههای شهری برای حرکت به سوی محیط پایدار شهری فراهم نماید.

مطالعه موردی : محلاتی با انتشار صفر درصدی گازهای گلخانه ای

نمونه موردی: شهر اکولوژیکی دنگتان در چین (نمایش توسعه پایدار شهری)

خلاصه :

مزایای پروژه:

* مصرف انرژی:

۶۶% (صرفه جویی سالانه)

مقدار ذخیره شده:

۱۰۰% (انرژی قابل تجدید)

* ضایعات جامد بازیافتی:

تا ۸۰ %

* سیستم ارتباطی:

سلول سوختی عاری از آلاینده و دیگر تکنولوژی های عاری از کربن

* مکان :

شهرزیستی دنگتان واقع در ۱۵ کیلومتری شمال شانگهای در شرقی ترین نقطه جزیره چانگ مینگ (سومین جزیره بزرگ چین در دهانه رودخانه یانگتسه

* اندازه کلی:

شهرزیستی دنگتان به میزان تقریبی ۸۶۰۰ هکتار از زمینی است که در مجاورت زمین مرطوب با اهمیت جهانی توسعه خواهد یافت.

* سکونتی:

انتظار میرود این شهر تا پایان سال ۲۰۴۰ حدود ۵۰۰۰۰۰ سکنه را در خود اسکان دهد.

* بازرگانی:

شهر زیستی دنگتان در منطقه ای با ارتفاع کم ، کاربری مختلط مسکونی، بازرگانی و خرده فروشی ساخته خواهد شد.

* شرکای پروژه:

شرکت سرمایه گذاری صنعتی شانگهای و شرکت Arup International

* وضعیت پروژه:

پروژه شهر زیستی دنگتان، توسعه ای بلندمدت تا پایان سال ۲۰۴۰ می باشد، انتظار میرود که تعداد ساکنین این شهر تا سال ۲۰۱۰ به ۲۰۰۰۰ و تا سال ۲۰۲۰ به ۸۰۰۰۰ و تا سال ۲۰۴۰ به ۵۰۰۰۰۰ افزایش یابد.

مقدمه :

شهر زیستی دنگتان توسعه ای جدید، بدیع و خلاق دارای پتانسیلی به سوی تکنولوژی پیشرفته پایدار و اشکال جدید توسعه شهری و حیات بخشی به دنیا می باشد. انتظار میرود شهر دنگتان اولین شهر پایدار دنیا با میزان صفر درصدی انتشار گازهای گلخانه ای باشد.

کشور چین پس از مواجهه با افزایش جمعیت شهری و فشارهای زیست محیطی اقدام به شروع این پروژه انقلابی نمود. در اگوست سال ۲۰۰۵ شرکت سرمایه گذاری صنعتی شانگهای با شرکت Arup International – شرکت مهنسی مشاور انگلیسی – برای طراحی اولین شهر زیستی دنیا قراردادی امضاء نمود.

دیدگاه پروژه دنگتان، خلق و ایجاد شهری است با طراحی حساس به اکولوژی که شرایط زندگی مدرن برای ۵۰۰۰۰۰ نفر را فراهم نماید. هدف از طراحی دنگتان این است که یه گونه ای عمل کند که عناصر ضایعات ارگانیک، زیست توده (بیوماس)، تکنولوژی آب و انرژی با طراحی ساختمان و طرح شهری به گونه ای کار کنند تا توسعه ای مترقی و اکولوژیکی ایجاد نمایند.

تهیه و ارسال : مینا صفرخانلو کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری