آشنایی با پالمانوا – ایتالیا

شهر پالمانوا (Palmanova) در شمال‌شرقی کشور ایتالیا نزدیک شهر توریستی ونیز و مرز کشور اسلوونی قرار دارد.

این شهر به خاطر نوع ساختار شهری خود که به شکل قلعه طراحی و اجرا شده، شهرت جهانی یافته و همچون ونیز یکی از جاذبه‌های گردشگری کشور ایتالیا به حساب می‌آید.

برای ورود به شهر پالمانوا چندین دروازه اصلی و فرعی تعبیه شده است و بعد از ورود به شهر باید مسیری ویژه طی کرد تا به مرکز شهر که در واقع میدان مربع آن است، رسید.

از جمله جاذبه‌های دیدنی این شهر کلیسای جامع آن است که رو به روی سالن شهر پالمانوا قرار دارد.

پالمانوا شهری دژگونه است که در ادوار گذشته مرزهای شمال شرقی جمهوری ونیز را در برابر حمله‌های ترکان عثمانی حفظ می‌کرده است.

طراحی آن نمونه یک شهر آرمانی بود که ساختار آن بازتاب ایده‌های نظریه پردازان رنسانس می‌باشد. پلان این شهر به شکل ۹ گوش مجهز به ۱۸ خیابان است که به صورت شعاعی از مرکز شهر به استحکامات ختم می‌شوند و نمونه بارزی از یک شهر از پیش اندیشیده دفاعی سده شانزدهم به شمار می‌رود.

در ایران باستان از اینگونه شهرهای مدور ساخته شده بود. شهر تاریخی دارابگرد از کهن‌ترین شهرهای ایران و جهان محسوب می‌شود و پیشینه آن به بیش از ۲۵۰۰ سال می‌رسد. طرح و نقشه مدور شهر دارابگرد از اصول شهرسازی آسیای غرب اقتباس شده است و برای حفاظت از شهر خندقی پیرامون آن حفر کرده‌اند.

هدف از ساخت و طراحی شهر پالمانوا این بود که از جنبه‌های بازرگانی، صنعت و کشاورزی خود کفا باشد، ولی آن زمان مردم زیاد به سکونت در این شهر علاقه نشان ندادند.

مسئولان این شهر سرانجام در سال ۱۶۲۲ با تهدید و تشویق به بخشودن جرم‌های محکومین و در اختیار قراردادن زمین و مصالح ساخت تلاش کردند تا مردم را به مهاجرت و اسکان در این شهر مجبورکنند اما این تلاش‌ها بی‌حاصل بود.

دوره‌ اوج این نوع طراحی به قرن ۱۵ در ایتالیا برمی‌گردد. این نقشه‌ها که در دوره‌ رنسانس طراحی شده است علاوه بر داشتن جنبه‌ دفاعی حالت آرمان‌گرایی و هنرمندانه نیز داشته است.

امروزه در این شهر کوچک و پرجاذبه برای توریست‌های داخلی و خارجی، بیشتر نظامی‌ها سکونت دارند.

محمد ملاحسینی