اصول معماری سبز ‌در شهر

ساختمان‌ها باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که قادر به استفاده از اقلیم و منابع انرژی محلی باشند.

شکل و نحوه استقرار ساختمان و محل قرارگیری فضاهای داخلی آن می‌تواند به‌گــونــه‌ای باشد که موجب ارتقاء سطح آسایش درون ساختمان شود و در عین‌حال از طریق عایق بندی صحیح سازه، موجبات کاهش مصرف سوخت فسیلی پدید آید. این دو فرایند مذکور ناگزیر دارای همپوشانی و نقاط مشترک فراوانی است.

پیش از گسترش همه جانبه مصرف سوخت فسیلی، چوب منبع اصلی انرژی به حساب می‌آمد که هنوز هم حدود ۱۵درصد از انرژی امروز را نیز تأمین می‌کند.

هنگامی که چوب کمیاب و نایاب شد برای بسیاری از مردم امری طبیعی بود که در راستای کاهش نیاز به چوب، برای تولید گرما از گرمای خورشید کمک بگیرند.

شهرهای یونانی همچون «پیرنه» مکان شهر را به‌گونه‌ای تغییر دادند که از ورود سیل به شهر جلوگیری شود و شبکه‌ای مستطیل شکل با خیابان‌های شرقی- غربی را احداث کردند که به ساختمان‌ها اجازه جهت‌گیری به سمت جنوب و استفاده از نور مطلوب خورشید را می‌داد.

رومی‌ها نیز پیروی از اصول طراحی خورشیدی را با آموختن از تجربیات یونان ادامه دادند اما آنها پنجره‌های شفاف که اختراع قرن اول پس از میلاد بود را برای افزایش گرمای به‌دست آمده به‌کار گرفتند.

با افزایش کمبود چوب به‌عنوان سوخت، استفاده از نمای رو به جنوب در ساخت منازل ثروتــمـنـدان و هـمـچنین حمام‌های عـمومی شهـر نیز مـتـداول شــد.

سنت طراحی با توجه به اقـلـیـم بـرای ایجاد آسایش درون ساختمان به قوانین گرمایش محدود نمی‌شود بلکه در بسیاری از اقـلـیــم‌ها معماران ملزم به طـراحـی فـضایی خنک برای پدید آوردن شرایطی مطلوب در داخل ساختمان بودند.

راه حل معــمول در عـصـر حاضر؛ یعنی استفاده از سیستم‌های تهویه مطبوع هوا، تنها فرایندی ناکارامد در تقابل با اقلیم به شمار می‌رود و در عین حال همراه با مصرف زیاد انرژی است که حتی به هنگام ارزانی و فراوانی انرژی به‌دلیل آلودگی حاصل از آن امری اشتباه به‌شمار می‌آید.

‌سابقه احداث تالار شهر در دنیا به بیش از یک قرن پیش بازمی‌گردد و امروزه در اکثر شهرهای دنیا بنایی با نام تالارشهر وجود دارد. در ایران به خاطر شرایط شهر‌سازی‌ در گذشته و اجتماع مردم در مکان‌های دیگر و با رشد یکباره شهرنشینی در چند دهه گذشته وجود بنای تالار شهر در ایران اجتناب‌ناپذیر است.

تالار شهر در ایران باید نمادی از تاریخ، هویت، تکنولوژی معاصر و پیوندی میان طبقات مختلف مردم آن شهر باشد. معرفی هنر قدیمی و معاصر در مجموعه تداعی‌کننده هویت محلی آن بنا‌ست. این شکل توسعه باعث رونق محلی، منطقه‌ای و در نهایت کشوری می شود و کمک شایانی به اقتصاد کشور عزیزمان ایران می‌کند.

در بررسی نمونه‌های غربی تالار شهر بی‌تردید شیوه کار و نوع برخورد آنان با مسائل اجتماعی و فرهنگی و روش مدیریت متمرکز آنها حائز اهمیت است.

این گروه از فضاهای خدماتی به لحاظ آنکه در دوره حاضر و منطبق با شرایط زندگی در قرن ۲۱ در حال ارائه خدمات هستند فضاهای زنده و دارای ارزش‌های کاربردی در شهرسازی نوین تلقی می‌‌شوند.

سیتی‌هال در تمامی شهرهای بزرگ جهان صنعتی با مختصر تفاوت‌هایی ماهیت بنایی سمبلیک و واحد را در سطح شهر داشته، عمدتاً عملکردهای تشریفاتی دارد که در قالب سالن‌ها و فضاهای خاص و بزرگ برای برگزاری مجامع و کنفرانس‌های مهم و مراسم ویژه تجلی می‌یابد و در هریک عملکردهای خدماتی آن در مقایسه با عملکرد تشریفاتی فوق در مقام دوم اهمیت قرار می‌گیرد.

تالار شهر به مفهوم عام آن مکانی است که به همه مردم شهر تعلق دارد و همچنان که شهر متعلق به شهروندان است تالار شهر نیز خانه نمادین شهروندان به‌شمار می‌آید و لازم به ذکر است که ماهیت استقلال عملکرد تالار شهر از عملکرد شهروندان در اداره شهرشان مایه می‌گیرد.

شورای شهر به‌عنوان نماینده شهروندان عملیات شهرداران را زیر نظر دارد و امور اجتماعی شهر در این انجمن و شوراهای آن حل و فصل می‌شود.

نشست‌ها و گردهمایی‌های متعددی که مربوط به شورای اصناف، شورای شهر و شهرستان و استان است، در همین محل تشکیل می‌‌شود. تالار شهر سمبل و نهاد شهر و مرکز گردهمایی عمومی و ارتباط و تعامل میان مردم در عرصه مسائل شهری است.

نقش این فضا در اکثر شهرهای دنیا ایجاد جاذبه و کنش برای همکاری مردم و فراهم آوردن زمینه‌های لازم برای ارتقاء کیفی و کمی خدمات و فضاهای شهری است.

در تالار شهر، آن دسته از تنگناها و گره‌های شهری مورد بررسی قرار می‌گیرد که دولت و نهادهای دیگر شهری به تنهایی قادر به حل آنها نیستند. مهم‌ترین مخاطبان تالار شهر، شهروندان شهر هستند؛ شهروندانی که برای ظهور خلاقیت‌های فردی و کسب تجربه‌ها و اندیشه‌های جدید به فضاهایی مانند تالار شهر نیاز دارند.

در روند برنامه‌ریزی و فضایابی آنچه مورد نظر است، ایجاد فضایی برای مجامع گردهمایی‌ها و مرکزی برای تبادل آراء شورای محلی، ناحیه‌ای، شهری و استانی، همواره با اجزاء اداری، فرهنگی و خدماتی است که در جهت تقویت مشارکت شهروندان به منصه‌ظهور خواهد رسید.

البته پیچیدگی، ویژگی و تفاوت‌های فرهنگی تلقی در هر شهر موجب می‌شود تعریف دقیقی و ثابتی از تالار شهر پدید نیاید اما آنچه مسلم است این است که بررسی پاره‌ای از مراکز خدماتی و یا سیتی‌هال‌های شهرها  در کشورهای صنعتی پیشرفته می‌تواند در این روال، روشنگر شیوه برخورد با مسئله از دید معماران و برنامه‌ریزان بزرگ محسوب شود.

بنابراین با شناختی اصولی از کیفیت درونی عملکرد تالار شهر می‌بایستی شخصیت ممتاز بنای آن را در طراحی در نظر گرفت و در یک ترکیب فیزیکی مساعد که حاصل جانمایی متناسب در مجموعه است، استغنای کامل اصلی تجمع و شوراها را در وجوه کالبدی مجموعه بنای تالار شهر منظور کرد.

تالار شهر سئول، طراح گروه معماری استودیو مس (Mass Studies )، سئول، ۲۰۱۱-۲۰۰۶

در کتاب معماری «کره‌جنوبی- شمالی » چنین آمده است: تالار قدیمی شهر سئول ۴طبقه با مساحت ۸۸۰۰ متر مربع که در سال ۱۹۶۲ ساخته شد و در سال ۱۹۸۶ باز‌سازی‌ شد. طراحی دوباره این بنا در سال ۲۰۰۶ توسط گروه معماری کره‌ای مس انجام شد.

به جای مجموعه‌ای اتفاقی از معماری در دوران‌های مختلف، تمام مجموعه می‌خواهد اثری از یک مجموعه را خلق کند. فضاهای جانبی این مجموعه مانند چهار چوبی در این بنا‌ست؛ به‌طوری‌که در نوسازی بخش‌های موجود داخلی و خارجی در ساختمان جدید هم وجود دارد.

مشخصات تالار جدید طراحی شده توسط گروه معماری مس به این شرح است: تعداد طبقات: ۲۴ طبقه و ۵ طبقه زیر زمین که ۳ طبقه آن پارکینگ با ۱۲۴ جایگاه است . مساحت محل: ۱۲۷۰۹ متر مربع، مساحت کل طبقات: ۹۴۳۹۸ و مساحت محوطه‌سازی‌ ۲۰۸۷ متر مربع .

ابتدا، در یک طرف حیاط، ساختمان قدیمی ۴ طبقه تالار شهر، به‌عنوان یک کتابخانه عمومی به کار خواهد رفت؛ در طرف دیگر حیاط، امکانات مختلف عمومی (مانند: تالار سمفونی، میدان عمومی Dasan و خدمات عمومی) خواهد بود.

حیاط تالار شهر در مرکز مجتمع همه بخش‌ها را متحد و وصل می‌کند و  به‌عنوان عمومی‌ترین و قابل دسترس‌ترین فضا داخل مجتمع است.

این فضا در تالار قدیم به‌عنوان فضایی باز بوده و در تالار جدید هم به همین صورت است،  به‌طوری‌که برای فعالیت‌های اجتماعی در شهر سئول بی‌نظیر است. در مرکز زیرزمین یک کلاه فرنگی هشت‌وجهی شیشه‌ای قرار دارد. کلاه فرنگی مانند نشانه شهر در زیرزمین است، نور آن در ۲طبقه بزرگ زیرزمین (شامل بخش‌های عمومی) وارد می‌شود.

تالار سمفونی (بنایی ۴طبقه است)، جزو عمومی‌ترین بخش‌ها خواهد بود و در شمال غربی تالار جدید قرار دارد. این تالار به بخش جدید شهر کمک خواهد کرد و با فضاهای عمومی مهم سئول از قبیل میدان‌های شهری Gyeongbok، Duksoo و مرکز فرهنگی Sejong به رقابت خواهد پرداخت.

دفاتر بزرگ‌ترین بخش این مجموعه در داخل ۲برج متصل به هم در گوشه شمال شرقی مجموعه هستند. آن دو برج عملکردی یکسان و ارتفاع متفاوت دارند، به‌طوری که برج اول ۱۸ طبقه به ارتفاع ۴/۸۲ متر و برج دوم ۲۴ طبقه به ارتفاع ۳/۱۰۷متر است.

اتاق‌های کنفرانس و دیگر امکانات: امکانات کنفرانس در طبقه چهارم با یک اتاق مصاحبه مطبوعاتی است. سالن استراحت خبرنگاران و با اتاق‌های کنفرانس در اندازه‌های مختلف در طبقه هفتم قرار دارد.

سالن استراحت کارمندان و باشگاه در طبقه پنجم به باغ آسمانی در انتهای شرقی بنا متصل شده است. سالن‌های غذاخوری با بالکن‌ها بوده و در طبقه‌های هشتم و نهم قرار دارند که به باغ آسمانی در طبقه دهم متصل هستند ولی کارمندان برای غذا‌خوردن باید ابتدا آنجا را رزرو کنند.

سالن آسمان: با آسانسوری اختصاصی می‌توانیم وارد بام طبقه بیست و چهارم شویم که می‌توانیم دیدی کامل به محوطه اطراف بنا و شهر سئول و فضایی برای رصد آسمان که قابل دسترسی برای عموم مردم است، داشته باشیم.